Buitengebied Schutkleur kan falen i Ook wilde zwanen zijn wintergast PZC Zaterdag 5 januari 2008 1 5 ffjfw M De PZC sponsort stichting Het Zeeuwse Landschap. In Natuur- journaal gaat hoofd ecologie Chiel Jacobusse wekelijks in op wat er aan de orde is in de Zeeuwse natuurgebieden. Een schutkleur is voor een dier vaak van levensbelang. Het helpt om aan de aan dacht van vijanden te ont snappen of juist andersom, om ongemerkt een prooi te benaderen. Maar als de om geving verandert, kan een schutkleur juist nadelig uit pakken. Het camouflagepak is ineens waardeloos, of - er ger nog - het maakt de dra ger extra opvallend. Watersnip met falende schutkleur in de sneeuw. foto Chiel Jacobusse door Chief Jacobusse Hermelijnen zijn tegenwoordig bepaald geen alle daagse dieren. Maar er zijn natuurgebieden waar ze nog regelmatig voorkomen. In de Yerseke Moer bij voorbeeld zijn ze nog steeds gewoon. Het was dan ook geen grote verrassing toen zich onlangs een jagende hermelijn in een slootkant langs de Akkerseweg vertoonde. Wel verbazend was de onbekommerde manier waarop het beest het talud afstruinde. De witte vacht van de hermelijn viel al van een afstand op, maar het dier gedroeg zich alsof er geen vuiltje aan de lucht was. Hermelijnen zijn in de zomer overwegend bruin, met een witte buik en een zwarte staartpunt. In het noordelijk deel van hun verspreidingsgebied krijgen hermelijnen in de win ter een witte vacht. Die maakt dat ze in de sneeuw minder opvallen. De zwarte staartpunt blijft, maar waarschijnlijk zet die even tuele belagers juist op het verkeerde been. De aandacht wordt gericht op de staart in plaats van op de kop. Wat verkleuring in de winter betreft, is het met onze eigen hermelijnen altijd een mengelmoesje geweest. Een deel krijgt inderdaad een witte vacht in de winter, maar een an der deel verkleurt nauwelijks. Nu sneeuwrijke winters steeds zeldzamer worden, zijn de witte hermelijnen duidelijk in het nadeel, omdat ze minder effectief een prooi kunnen besluipen én omdat ze meer op vallen voor vijanden als grote roofvogels en vossen. Waar schijnlijk zal het aandeel witte hermelijnen in de populatie daardoor in de toekomst steeds kleiner worden. Andersom kan het ook. Doordat er sneeuw ligt, kan een schutkleur ineens zijn werk niet meer doen. Dat was het ge val met het watersnipje dat vlak voor de kerst neerplofte in een besneeuwde slootkant. De watersnip stond al geruime tijd op mijn wensenlijstje van te fotograferen wintergasten. Maar zelfs als je ziet waar zo'n vogel neerstrijkt en er dan heel voorzichtig naar toe sluipt, is de vogel negen van de tien keer gevlogen eer je hem gevonden hebt. Laat staan dat je eerst nog de camera gericht en ingesteld hebt. Wat dat betreft bood de vogel in de sneeuw een zeldzame kans. Na een langzame en voorzichtige benadering liet de vogel zich van dichtbij uitgebreid bewonderen en fotografe ren. Daarbij viel nog een camouflagetruc in het oog. De lange rechte snavel zou kunnen zorgen dat het normaal gesproken perfect gecamoufleerde dier toch wordt opge merkt. Daarom wordt die snavel een beetje weggemoffeld tussen de vegetatie, zodat de vogel zich niet verraadt door zijn rechte snavel. Watersnipjes moeten het bij het ontsnappen aan allerlei vij anden hebben van de camouflage en daar vertrouwen ze ook heel erg op. Als er iemand nadert, blijven ze heel lang stil zitten. Wordt de grond toch te heet onder de voeten dan vliegt de vogel abrupt op en maakt tijdens de vlucht snelle zigzagbewegingen. Een slimme belager die daar nog van terug heeft! Maar als het camouflagepak het om welke reden dan ook toch laat af weten hebben zowel de hermelijnen als de watersnipjes een groot probleem. Net als heel veel andere dieren overi gens. tekening Adri Karman Oal die zwaenen op 't land van de Zêêuw, da's nog véé hekker as witte snêêuw. Het zijn niet alleen ganzen uit het hoge Noorden die de Zeeuwse Delta als winterverblijf prefereren. Ook wilde zwanen la ten de kou van de toendra's graag achter zich en verpozen zich op grasland en - soms - tarweakkers. Wanneer een groep zwanen komt aanvliegen, levert dat altijd een spectaculair beeld op, dat ooit de KLM inspireerde. y. mi "Tywuiu I mMiiÉiii

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2008 | | pagina 15