wonen44
m
Bloem met gezichtje
Vroeger werd het Maarts
viooltje op straat door
zigeunermeisjes verkocht
PZC
Zaterdag 29 december 2007
wonen@wegener.nl
024-3650509
Ik ken weinig planten die zo algemeen geliefd zijn als
viooltjes. Zou dat misschien te maken hebben met het
feit dat ze een gezichtje hebben? Wie kan een hekel heb
ben aan bloemen die je zo onschuldig aankijken?
Sommige viooltjes zijn niet alleen geliefd om hun uiterlijk,
maar vooral om hun geur. De geur van het Maarts viooltje,
Viola odorata, draagt de essentie van het voorjaar in zich. Of
van de winter, want in deze tijden van klimaatverandering
bloeit het Maarts viooltje vaak al in januari. Viola odorata is
geen spectaculaire tuinplant. Daarvoor is dit viooltje te
klein. Maar het is wel een nuttig plantje voor plaatsen waar
niet veel andere planten willen groeien: onder struiken, en
aan de voet van beukenhagen waar het in het vroege voor
jaar zon krijgt en later in het seizoen in tamelijk zware scha
duw komt te staan.
De bloemen van het Maarts viooltje zijn paars, maar in het
wild - het viooltje behoort tot onze inheemse flora - komen
er vaak kleurverschillen voor. De witte vorm, 'Alba', maakt
in onze bossen vaak grote kolonies en ook roze en violette
vormen zijn niet ongewoon. Vroeger werd het Maarts viool
tje gekweekt en op straathoeken door zigeunermeisjes ver
kocht. Die kweekvorm, met roze bloemen, was meestal
'Coeur d'Alsace'. Af en toe kom je deze variëteit nog tegen.
Er bestaat ook een vorm met abrikooskleurige bloemen:
'Sulphurea'. De naam is enigszins misleidend.
Niet alle viooltjes geuren. Aan het bosviooltje, Viola rivinia-
na, valt nauwelijks geur te bespeuren. Toch is het een aardig
plantje dat zich door de hele tuin zaait, maar nooit echt in
de weg staat. Hetzelfde geldt voor Viola labradorica met
paarsrood blad en paarsblauwe bloemen. De grootste zelf-
zaaier is het Noord-Amerikaanse viooltje Viola septentriona-
lis met relatief grote bloemen vroeg in het voorjaar, voordat
het blad van de plant zich goed en wel ontwikkelt. Dit viool
tje groeit overal: tussen de terrastegels, onder berken en in
het grind. En vooral midden in pollen vaste planten waar
het zaad door mieren naartoe is gesleept.
Viooltjes komen over de hele wereld voor. Een aardig viool
tje uit Australië is Viola hederacea, het klimopbladig viooltje
dat lange ranken maakt. Ook dit viooltje, dat niet
erg winterhard is, heeft een aardig gezichtje, maar
het mist een kin. Door een Engelse vriend die een
paar jaar geleden is gestorven, werd het altijd 'chin-
less wonder' genoemd.
Viola hederacea is ideaal voor het vullen van potten.
Het groeit als kool en hangt met zijn lange ranken
bevallig over de rand. Het gedijt ook in de verwarm
de huiskamer en het is verstandig om het voor de
winter een klein stukje op te potten.
Viola labradorica, Viola septentrionalis en Viola hederacea zijn
geurloos, maar het hoornviooltje, Viola comma, dat ge
noemd is naar zijn hoornvormige bloemspoor, geurt weer
als de beste: zoet en voorjaarsachtig. Geen enkel viooltje is
een betrouwbare vaste plant, maar het hoornviooltje komt
aardig in de richting. Toch kun je ook dit viooltje niet jaren
lang aan zijn lot overlaten. Vaak oprooien en steeds met
nieuwe stekken beginnen, houdt de plant gezond.
Er bestaat een dieppaarse vorm van dit viooltje die steriel is
en daardoor geen zaad zet. Dat heeft het nadeel dat er geen
zaailingen op verrassende plaatsen in de tuin verschijnen en
het voordeel dat de bloei zo ongeveer het hele seizoen
duurt. Knip hoornviooltjes na de bloei bij de grond af, en ze
beginnen weer opnieuw te groeien en te bloeien.
Oude variëteiten die nog steeds worden gekweekt, zijn 'Irish
Molly' met bronsgroene bloemen, net als het bronsgroen ei
kenhout uit het lied dat ik vroeger op school zong. Mijn favo
riet is 'Jackanapes', met vrolijke tweekleurige bloemen in
geel en bruinpaars.
Viola 'Jackanapes'.
foto CPD
We warmen
de winter op
Buitenhaarden van Harrie Leenders:
Pharos (rechts), Lumos (foto bo
ven), Olympia (foto onder), foto's PR
Tips
Let er op dat het vermogen
van de terrasverwarmer voldoen
de is voor de ruimte die ver
warmd moet worden.
I Denk aan aan/uit schakelaars.
I Zet een terrasverwarmer
niet op een winderige plek.
De warmte zal dan voor een
groot deel verloren gaan.
Als de terrasverwarmer
regelmatig verplaatst moet
(kunnen) worden, kies dan
voor een type met wielen.
I Warmte (schuin) van voren
is effectiever dan warmte van
achteren.
w
at in de horeca al
langer gemeen
goed is, wint de
laatste jaren ook
voor thuisge
bruik aan populariteit: terrasver
warming.
Er zijn legio mogelijkheden om
een (bij voorkeur beschut) terras
te verwarmen. Dat kan bijvoor
beeld met een robuuste open
haard, waarbij iedereen zich
warmt aan de vlammen. Minder
romantisch, maar effectiever is de
infrarood terrasverwarming, die
in tal van modellen verkrijgbaar
is: de staande terrasverwarmer,
het tafelmodel en verwarmingen
die aan een parasol of aan de
muur bevestigd kunnen worden.
Tafelmodellen zijn gemakkelijk te
verplaatsen, maar hebben door
gaans een lager verwarmingsver
mogen. Een parasolmodel wordt
door middel van een beugel over
de baleinen van de parasol ge
plaatst. De warmte blijft daardoor
grotendeels onder de parasol han
gen. Terrasverwarmers voor aan
de muur kunnen ook aan het pla
fond bevestigd worden of op een
statief geplaatst.
Een nog belangrijker onderscheid
is de wijze van stoken: op gas of
op elektriciteit. De gasvarianten
(waaronder het zogenoemde Pad
denstoelmodel) werken op
butaan/propaan gas, waarbij de
gasfles wordt 'verstopt' in de poot
van de verwarmer. Groot voordeel
is dat dit type overal neergezet
kan worden. Volgens de Voedsel
en Waren Autoriteit zijn echter
niet alle types veilig genoeg. Let er
daarom op of er duidelijke instruc
ties zijn en het toestel een omval-
beveiliging heeft, die de gastoe-
voer automatisch afsluit.
„Veel mensen denken ten onrech
te dat het energieverbruik van een
elektrische verwarmer veel hoger
is dan die op gas", zegt Jeroen van
Olphen van Zonnevakmensen in
Tilburg, een bedrijf dat gespeciali
seerd is in infrarood. „Maar bij
elektrische verwarmers kan het
rendement oplopen tot wel 90
procent, terwijl dat bij gasverwar-
mers veel lager is. Wanneer een
gasgestookte terrasverwarmer net
zoveel infraroodwarmte moet ge
ven als een elektrische, verbruikt
hij drie keer zoveel energie. Daar
door is een elektrische terrasver
warming doorgaans uiteindelijk
niet duurder of slechter voor het
milieu."
Er moet dan natuurlijk wel een
elektrische aansluiting zijn (of
worden aangelegd), want niet ie
dereen heeft die op het terras.
Stopcontacten vlak achter of naast
de terrasverwarmer zorgen voor
een eenvoudige en strakke monta
ge. Groot hoeft een terrasverwar
mer overigens niet te zijn. Met
een afmeting van 47,5 bij 9,5 bij
12,5 centimeter doet een van de
kleinste hoogrendementstralers al
zijn werk.
De kwaliteit van de infrarood-
lamp in de terrasverwarmer is van
grote invloed op de prijs. Het is
ook verstandig te letten op de hoe
veelheid licht die de lamp uit
straalt. Voor de meeste mensen
geldt: hoe minder, hoe prettiger.
Volgend voorjaar introduceert het
merk Burda nieuwe dimmers
voor elektrische terrasverwar
ming. Deze draadloze dimmers
kunnen waar dan ook in het aan-
sluitcircuit van de terrasverwar
ming worden opgenomen. Ze wor
den bediend met een radiografi
sche afstandbediening tot vijf ka
nalen. Van Olphen: „Een hele ver
betering vergeleken met de huidi
ge grote dimmers, die in het zicht
op een bereikbare plaats gemon
teerd moeten worden."
Voor wie liever warmte voelt van
echte vlammen, is er een grote
keuze in buitenhaarden. Harrie
Leenders bouwt haarden die wor
den gekenmerkt door eenvoud in
stijl en aandacht voor vuur, zoals
de Pharos (1963,50 euro), Lumos
(1963,50 euro) en Olympia (295 eu
ro). Die laatste is een mobiele
stookplaats, die bestaat uit twee
op elkaar geplaatste schalen. De
bovenste schaal is eenvoudig uit
de wind te 'draaien'. Kortom:
hout erin en stoken maar. Een
simpel en doeltreffend ontwerp.
Pharos komt uit het Grieks en be
tekent vuurtoren. Deze haard is af
sluitbaar, waardoor hij meer
weersbestendig is en de as mooi
droog blijft. Door de stevige wie
len onder de haard is hij makke
lijk te verplaatsen.
Bij de Lumos, die permanent bui
ten kan staan, worden de functies
van haard en barbecue slim ge
combineerd. In staande positie is
het een prachtige buitenhaard.
Voor de barbecue klap je in een
handomdraai de bovenkant naar
beneden. De Lumos wordt gele
verd met een handige werkplank
en werkgrill. De kunststof voeten
beschermen het terras. De haar
den van Leenders worden gele
verd door heel Nederland en daar
buiten.
www.milieucentraal.nl
www.leenders.nl
www.kieskeurig.nl
www.terrastopper.nl
www.zondagtilburg.nl
www.wonenonline.nl
m Reageren?
redactie.wonen@wegener.nl
