BEZORGDE OUDERS
KFRST
ALLES EVEN LEUK I
VERSCHIL
GROTE DROMEN
NIKS HOEVEN
VERWEND
CHIMPANSEES
SCHIJNVRIJHEDEN
VERVELEN
Kinderen moeten presteren op school, uitblinken in judo en pianospelen.
Worden ze daar gelukkiger van? tekst undy jense - illustratie max kisman
DE PEUTERWINTERJAS WAS AF
KOMSTIG UIT DE UITVERKOOP
van een Dure Nette Kinderwinkel.
Tevreden inspecteerde ik thuis nog
eens mijn aankoop en toen viel me
aan de binnenkant ineens een lang
werpig zakje op. Even wilde ik het
niet geloven, maar het was echt
waar: dit jasje voor een kind van 3 werd compleet
met zakje voor een mobiele telefoon geleverd.
Het was even wennen, maar toen besefte ik het. Dit
jasje is De Toekomst. Het kind hoeft geen hockeytrai
ning, vioolles of verjaardagsfeestje meer te missen.
Even een notitie in de gsm programmeren of een tele
foontje op het juiste moment en hup: nog voor hij op
de basisschool zit is zijn sociale agenda al geheel ge
stroomlijnd. Want kinderen zijn druk-druk-druk. En
ouders leggen ze geen strobreed in de weg. Je gunt je
kind alles, toch?
De SIRE-campagne die een paar jaar geleden aan
dacht vroeg voor kinderen met overvolle dagprogram
ma's kreeg nogal wat kritiek. Het overgrote deel van
de jeugd zou juist veel te weinig aan leuke dingen toe
komen en veel te veel tijd voor de televisie en de com
puter doorbrengen. Kijk maar eens naar het aantal
kinderen in Nederland dat te dik is: bij 13 procent van
de jongens en 14 procent van de meisjes is officieel
sprake van overgewicht.
Toch is het een feit dat de ouders die nu jonge kinde
ren opvoeden, zelf niet zijn opgegroeid in een wereld
waarin computers, mobiele telefoons en verre reizen
normaal waren. In de jaren zeventig en tachtig was
het al heel wat als je met het vliegtuig naar Spanje op
vakantie mocht. Naar school en naar de voetbalclub
ging je op de fiets, ook al was het 10 kilometer trap
pen en ook al moest je in het donker. Er waren nog
geen opvoedprogramma's waarin kordate nanny's als
laatste redmiddel worden ingezet om onhandelbare
kinderen aan te pakken.
Ouders van nu, zo lijkt het, zijn bang. Bang om het
verkeerd te doen; bang om hun kind over te leveren
aan de Boze Buitenwereld. Wat mag je eigenlijk ver
wachten van een kind en, nog belangrijker, van een
opvoeder? Zeven deskundigen geven hun visie op
een zorgeloze jeugd.
„EEN JEUGD MOET TEGENWOORDIG VOORAL
ZORGELOOS ZIJN, LIJKT HET WEL. Onder ieder klim-
rek liggen rubberen tegels, scholen geven geen cijfers
meer, maar kleurtjes en op sportdagen krijgen alle kin
deren een lintje zodat ze allemaal winnaars zijn. Daar
bij wordt de druk op ouders behoorlijk opgevoerd. Jij
bent tegenwoordig verantwoordelijk voor een geheel
vlekkeloze jeugd, terwijl kinderen juist zoveel kunnen
leren van trial and error. Ze moeten met teleurstellin
gen leren omgaan; er lukt ook wel eens iets niet. Daar
groei je van als mens. Als je alleen maar hoort dat je
alles geweldig doet, krijg je de Ziekte van Idols: nie
mand durft blijkbaar tegen die kinderen te zeggen dat
ze niet kunnen zingen. Ik leer mijn kinderen dat ze
grote dromen mogen hebben, maar dat ze het niet ca
deau krijgen. Én dat ze om zichzelf moeten kunnen
lachen, want stampvoetende prinsjes en prinsesjes
zijn er al genoeg."
DAPHNE DECKERS is presentatrice en schrijfster van kinderboe
ken en columns over opvoeden. Het meest recent zijn die ge
bundeld in Schudden voor gebruik.
„BETROKKENHEID, DAT IS HET ALLERBELANGRIJKSTE
IN DE OPVOEDING. Je moet als ouders je uiterste
best doen te ontdekken wat kinderen zelf willen en
kunnen. Dan hoefje ze niet uit te leveren aan de druk
van hun leeftijdgenoten en de rest van de maatschap
pij. Het verschil tussen kinderen staat bij mij voorop.
Ze vragen eigenlijk allemaal om een eigen aanpak. Zo
heeft bijvoorbeeld in een gezin een jonger kind min
der slaap nodig dan een ouder kind. Krijg het maar
eens voor elkaar om die kleine later naar bed te laten
gaan dan die grote. Ook zou het het beste zijn als je
als ouder zoekt naar het schooltype dat bij jouw kind
past. Maar ja, een broertje en een zusje naar verschil
lende scholen sturen, is om allerlei redenen niet erg
handig."
Dr. BAS LEVERING is pedagoog, onderzoeker aan de Universiteit
van Utrecht en lector Algemene pedagogiek aan de Fontys Hoge
scholen.
„ZORGELOZE KINDEREN?JE ZOU ZORGELOZE
OUDERS MOETEN HEBBEN. Ik heb mijn kinderen,
ze zijn nu 13 en 16, altijd enorm verwend. Misschien
krijgen ze later wel een rotleven, dan hebben ze in elk
geval een leuke jeugd gehad. Met liefde en aandacht
moet je mateloos zijn. Er is niet veel dat mijn kinde
ren echt moeten, behalve natuurlijk netjes eten, ma
nieren hebben en huiswerk maken. Ik moest zelf heel
veel toen ik klein was. Jarenlang heb ik een half uur
per dag op de viool gestudeerd en ik speel nu nooit
meer. Ik ga mijn zoon ook echt niet achter de piano
slaan, hoor. Daar is hij helemaal niet het type voor."
Journaliste LIESBETH WYTZES schrijft voor het weekblad Else
vier vooral over het basis- en voortgezet onderwijs.
„IK BEN ERG VOOR EEN WARM NEST, WAAR KIN
DEREN ZICH VEILIG VOELEN. Dan kun je veel aan als
kind. Je moet ze een veilige situatie bieden. Het zit in
de simpele dingen. De tv hoeft niet altijd aan, kinde
ren vinden het heerlijk om met z'n allen een spelletje
te doen. Mijn zoon en schoondochter hebben een tele-
visieloze dag ingevoerd. De eerste dag verveelden de
kinderen zich. Toen gingen ze ineens van alles beden
ken. Ze missen de tv ook niet echt. Maar als wij, opa
en oma, met de kleinkinderen in het bos zijn geweest,
gaan we daarna lekker de dvd van Bambi bekijken,
hoor. Het is niet altijd zo perfect hier. Rust vind ik
wel heel belangrijk. Het is soms niet te vermijden,
maar wel jammer als de ouders het zo druk hebben
dat kinderen lange dagen moeten maken op de bui
tenschoolse opvang. Je kunt alle vrije tijd van de kin
deren wel volproppen, maar wat blijft er dan nog
over? Even niks hoeven, is belangrijk voor een kind.
Oud-onderwijzer JACQUES VRIENS is schrijver van kinderboeken
en jeugdtheaterstukken.
„STRUCTUUR EN DUIDELIJKHEID, DAAR VAREN KIN
DEREN WEL BIJ. Mijn jongste kind noemde mij wel
eens een 'nee-moeder'. Tja, dat krijg je ervan als je
niet over alles met je kinderen in discussie gaat. Het
geeft duidelijkheid en een kind kan zich er ook nog
eens achter verschuilen. Ik ben ervan overtuigd dat
een kind liever zegt 'ik mag niet van die stomme
ouders van mij', dan dat hij toegeeft dat hij ergens ei
genlijk geen zin in heeft. Een gezin is wat mij betreft
geen democratisch instituut. Kinderen moeten leren
dat niet alles even leuk is, school ook niet. Aan schijn-
vrijheden heb je niks. Een lesje boekhouden moet ge
woon zo heten en geen fantasienamen krijgen als
huishoudelijk rekenen of zo. Ik denk dat je vreemde
volwassenen krijgt als je als kind alles maar mag."
„DE BESTE MANIER OM IEAAAND TOT EEN GOED
MENS OP TE VOEDEN, IS DE MANIER WAAROP
MIJN OUDERS DAT MET MIJ HEBBEN GEDAAN. Ik
ben grootgebracht in een café. Het nadeel is dat je
ouders dan weinig tijd voor je hebben. Maar het grote
voordeel is dat je kunt beschikken over een onbe
perkt aantal ooms en tantes die zich met je bemoeien.
Het is als leven in een extended family, waarbij de zorg
niet alleen op de ouders neerkomt, maar iedereen een
steentje bijdraagt. Chimpansees leven ook zo. Het
klassieke gezin staat te veel op zichzelf, het bevordert
egoïsme. Dus mijn advies aan mensen die aan kinde
ren willen beginnen: koop eerst een café."
MIDAS DEKKERS, bioloog, columnist en schrijver.
„DOSEREN IS HET CODEWOORD. Bijvoorbeeld: het
doseren van vervelend wereldnieuws dat tot een kind
komt, van je eigen bezigheden zodat je genoeg tijd
kunt vrijmaken voor echte aandacht voor je kinderen
en van spectaculaire cadeaus en verjaarspartijen om
ons gebrek aan tijd af te kopen. Terug naar de basis
dus. Vul de week eens zo in dat je kinderen zich eens
kunnen vervelen. En ga vooral niet overal voor een
tien. Dat betekent ook dat je je kind af en toe moet af
remmen als hij alles wil hebben, doen en kunnen wat
zijn vriendjes ook doen. We maken elkaar horendol
door daar allemaal aan mee te doen. Het is goedbe
doeld, maar veel te veel voor een kind!"
TISCHA NEVE, Kinderpsycholoog en opvoeddeskundige van o.a.
het tv-programma Schotjes.
www.grootenklein.nl
www.opvoeden.blogo.nl
JANTIEN ANDERIESEN, bij Sanoma managing editor voor onder
meer het blad Health was acht jaar lang hoofdredacteur van de
vj opvoedbladen J/M en J/M pubers.
Wie kinderen heeftis bezorgd om zijn kinderen.
Wie runderen heeftis bezorgd om zijn runderen.
Wie niets heeft, kent geen zorgen. BOEDDHA (SPIRITUEEL LEIDER)
PZC
24 DECEMBER 2007
