Terrein dicteert tempo in Uruzgan
Verbieden van partijen
is een zinloze weg
öeii BaPa ewv
Even een dorp verderop
bezoeken, eist compleet
peloton aan beveiliging.
nut 1 r www.M 11 looi .1■fcjutüct.r
Hoogleraar staatsrecht
Douwe Elzinga ziet
geen gevaar voor SGP.
6 Maandag 24 december 2007 PZC
door onze correspondent
Marloes de Koning
KOTWAL - Aan inzet ontbreekt het
niet, maar de Nederlandse troepen
van de Isaf-vredesmacht bewegen
zich als reuzenslakken door de Af
ghaanse provincie Uruzgan. Met
het risico op geïmproviseerde bom
men op de route ligt het tempo
laag.
Seyyedan heeft aandacht nodig.
De mannen in het dorp, voor de
ingang van de Baluchivallei, zijn er
nog niet van overtuigd dat hun toe
komst ligt in een alliantie met de
internationale vredesmacht Isaf
In jargon van het Provinciaal Re
constructie Team (PRT) is Seyye
dan een 'kanteldorp'. Het kan ook
nog overhellen naar de Taliban-re-
bellen.
Het PRT wil kijken of de Afghaan
se aannemer de beloofde water
pompen goed heeft aangelegd.
Een van de dorpsoudsten klaagde
bovendien over het gebrek aan me
dische voorzieningen en daarom
krijgt Seyyedan een medische post
voor een dag. Met de arts en een
groepje van de afdeling informatie
en propaganda telt het Nederland
se team tien man, vergezeld door
dertig beveiligers.
Het dorp ligt hemelsbreed vijf kilo
meter van Kamp Holland. Het kon
vooi van vijf pantservoertuigen en
twee jeeps vertrekt echter een dag
van te voren, via de vooruitgescho
ven post Puntjak. Met het risico
op geïmproviseerde bommen op
de route ligt het tempo van ieder
wegtransport uiterst laag. Bij twij
fel worden de paden te voet en
met metaaldetectors afgespeurd
op explosieven. Vijf kilometer in
drie uur is geen uitzondering. Het
zijn trage wagens, boordevol goe
de bedoelingen.
De tegenvaller van de dag komt in
het dorp Kotwal. Als ruimte wordt
gegeven aan een passerende Af
ghaanse auto zakt de rechterhelft
van een 23 ton zwaar pantservoer
tuig tot aan de assen weg in de
modder. Het hele dorp komt een
paar uur tot stilstand. Auto's en
brommers mogen niet zomaar
doorrijden, altijd is er de angst
voor zelfmoordaanslagen. Mannen
hurken in de berm om toe te kij
ken. Vrouwen maken omtrekken
de bewegingen om uit het blikveld
van onbekende mannen te blijven.
Om los te komen is een zwaarder
pantservoertuig uit Tarin Kowt no
dig. Tijdens het wachten groeit de
frustratie. De dokterstent kan mis
schien niet worden opgesteld, de
Nederlanders moeten voor het
donker terug zijn op hun basis. Af
ghanistan vergt geduld.
Inshallah ('als God het wil') en
'het terrein dicteert', hoor je hier
voorturend.
Veel hulporganisaties hebben zich
4 M/ A
f U'V
ip w
Sergeant-majoor Hans kijkt of de door een Afghaanse aannemer gebouwde
waterpomp in Seyyedan aan de eisen voldoet, foto Marloes de Koning/CPD
tot nu toe aflaten schrikken door
de gewelddreiging en het gebrek
aan infrastructuur in Uruzgan. De
Nederlanders bewegen zich wel
door de provincie, in lompe voer
tuigen over smalle modderpaden.
Bij de sleepactie beschadigt de gro
te trektank de muur van een le-
'Wat Nederland erin steekt,
weegt niet op tegen wat ik
daar buiten van terug zie'
men woonerf Na een paar uur
komt het sein voorwaarts. Voor
een professionele inschatting van
de schade is nu geen tijd, daarvoor
zal een ander peloton nog eens
langs moeten.
Aan oprechte intenties en inzet
ontbreekt het niet, maar het cynis
me ligt aan de oppervlakte. Ser
geant-majoor Frank van het PRT
ziet een 'heel langzaam stijgende
lijn'. „Maar wat Nederland erin
steekt, weegt niet op tegen wat ik
daar buiten de poort van terug
zie." Dat ziet hij niet in twee jaar
tijd veranderen. Frank citeert zijn
oma: 'Een trap veeg je schoon van
boven naar beneden'. „De broer
van president Karzai is groot in de
opiumhandel. Vanuit Kabul komt
heel weinig geld naar Uruzgan.
Misschien moet je wat je hier aan
Defensie uitgeeft eerst gebruiken
om het Afghaans bestuur te verbe
teren."
De infanteristen die het PRT bevei
ligen zien ook een militaire oplos
sing. „Als de Taliban hier een paar
schoten lossen kan het PRT die
dag de deur niet uit", zegt sergeant
Ozkan. Zijn conclusie: de regio
moet eerst Talibanvrij en voor de
beveiliging van de opbouw zijn
meer infanteristen nodig.
Aan het begin van de middag
houdt het konvooi halt op een
heuvel naast Seyyedan. De lemen
woonerven liggen als gekantelde
kijkdozen in het zand. Voor een
medische post is het te laat, maar
een voetpatrouille om bij de water
pomp te kijken en een gesprek
met de dorpsoudsten kan nog net.
De veiligste looproute is dwars
door de pasgezaaide akkers, want
daar liggen meestal geen explosie
ven. Het bezoek is niet aangekon
digd, dat zou tegenstanders de
kans geven een hinderlaag te leg
gen. De ontvangst is beleefd, maar
niet hartelijk. De mannen luiste
ren, maar heb nog wel wat klach
ten en verzoeknummers. „Als Isaf
altijd woord houdt steunen we Is
af Nu is dat nog niet zo", zegt een
van de mannen bij het afscheid.
CV Marloes de Koning opereert in
Afghanistan als 'embedded journa
list'. Dit betekent dat het ministerie
van Defensie zorg draagt voor haar
veiligheid en teksten worden ge
screend op operationele informatie.
door Dick Hofland
DEN HAAG - De kans dat de SGP
wordt verboden is nihil. Dat con
cludeert hoogleraar staatsrecht
Douwe Elzinga naar aanleiding
van de uitspraak van het gerechts
hof in Den Haag. De Staat moet
volgens het hof wettelijke maatre
gelen treffen om er voor te zorgen
dat de SGP vrouwen toelaat op
haar kieslijst. Nu doet de partij dat
niet, omdat vrouwen volgens de
Bijbel niet zouden mogen regeren.
„Het lijkt er op, dat wij de SGP
moeten verbieden", zei minister
Ter Horst van Binnenlandse Za
ken na het vonnis. Het hof stelt
volgens haar het grondrecht dat er
niet mag worden gediscrimineerd
boven de vrijheid van godsdienst.
Elzinga wijst er echter op dat de
SGP vrouwen weliswaar discrimi
neert, maar dat niemand verplicht
is lid te worden van deze partij.
„Het is een vrijwillige keuze, maar
kennelijk accepteren deze vrou
wen de regels die de partij stelt. Je
kunt het vergelijken met de ma
nier waarop mannelijke sociëtei
ten vrouwen discrimineren; het is
een toelaatbare vorm van ongelijke
behandeling. Tot nu toe in elk ge
val. In Nederland hebben we een
traditie dat we partijen met afwij
kende opvattingen heel lang tolere
ren. Een partij die het koningshuis
wilde afschaffen, zoals de CPN, is
ook nooit verboden." In Duitsland
is dat wel gebeurd en daar zijn par
tijen ondergronds gegaan. „En ge
radicaliseerd, zoals de Rote Armee
Fraktion (RAF). Dus dan ben je
nog verder van huis", zegt de Gro
ningse staatsrechtdeskundige.
Het gerechtshof vindt dat de Staat
in strijd handelt met onder meer
het internationale vrouwenverdrag
van de Verenigde Naties door toe
te staan dat de SGP vrouwen het
passief kiesrecht onthoudt. De
Raad van State oordeelde twee we-
'We hebben een traditie dat
we partijen met afwijkende
opvattingen lang tolereren'
ken geleden juist dat het uitsluiten
van vrouwen niet in strijd is met
dat verdrag en dat de partij daar
door recht heeft op subsidie.
„Grondrechten moet je wegen",
zegt Elzinga. „Bij het gerechtshof
weegt het passief kiesrecht iets te
zwaar. Bij de Raad van State valt
die weging anders uit, omdat die
zegt dat er ook elders mogelijkhe
den voor vrouwen zijn om geko
zen te worden als onder andere Ka
merlid. Als de SGP en de Staat zo
als aangekondigd in hoger beroep
gaan, verwacht ik dat de Hoge
Raad de lijn van de Raad van State
zal volgen. Maar goed, we zitten
nu in een fase dat een rechter op
roept iets tegen de SGP te doen.
Dat is echter helemaal niet zo een
voudig."
Het vrouwenstandpunt is om te
beginnen een van de fundamen
ten van de SGP. „Dan kun je zeg
gen dat we nu toch in een moder
ne tijd leven, maar meer kun je
niet doen. Want als je je niet met
dat standpunt kunt verenigen,
kun je dus gewoon lid worden van
een andere partij. Of je kunt zelf
een clubje oprichten. Je hebt geen
politieke partij nodig, partijen heb
ben geen monopolie. Kijk maar
naar Rita Verdonk met haar bewe
ging. Je moet weliswaar aan een
aantal voorwaarden voldoen, maar
die stellen niets voor."
Als je toch iets tegen een partij
wilt ondernemen, is het volgens
Elzinga beter individuele perso
nen strafrechterlijk te vervolgen.
Zoals dat een keer is gebeurd met
Leen van Dijke, lijsttrekker van de
RPF, partij die inmiddels is opge
gaan in de Christenunie. Hij had
homoseksualiteit vergeleken met
diefstal. Daarvoor moest hij zich
voor de rechter verantwoorden en
niet zijn partij.
„Het verbieden van partijen is in
elk geval een zinloze weg" stelt El
zinga. „Daarvoor moet een partij
in strijd handelen met de openba
re orde. Langs die weg heeft de
overheid eerder geprobeerd de Ne
derlandse Volksunie en de Cen-
trumDemocraten aan te pakken
en recent ook de Hells Angels. Het
is steeds op een pijnlijke misluk
king uitgelopen. Vergeet ook niet
dat de SGP sinds haar oprichting
een gewaardeerde partij is. Fractie
voorzitter Bas van der Vlies is dit
jaar nota bene bijna verkozen tot
politicus van het jaar. Waarom
zou je zo'n partij dan verbieden?"
