Boeken Pubers met grijs haar Privéspeurder vlamt als vanouds Remco Campert blijft altijd jong BOEKEN KORT ra ra PZC Donderdag 20 december 2007 1 9 Wat is er nog over van de idealen uit de jaren zeventig? In Den Bosch en Nijmegen blikken musea nostalgisch terug. Wij weten inmiddels beter, lijkt de boodschap anno 2007. We zijn weer monogaam en hebben normen en waarden in ere hersteld. door Mieske van Eek foto Klaas Koppe De bevrijdende jaren zeventig die de wereld voorgoed zouden verande ren, zijn bijgezet als een historische vergissing. Aleid Truijens (1955) lijkt zich in haar roman Vriendendienst aan te slui ten bij het koor dat luidkeels afstand neemt van die jaren van lange haren en losse zeden. Haar roman speelt in het heden, maar wortelt stevig in de jaren zeventig. In 1972 ontstond in de vierde klas van het gym nasium een vriendengroep, die het allemaal an ders zou doen dan de vorige generatie. Ze pre dikten vrije liefde en zorgeloosheid. Ruim der tig jaar later kijkt de verteller en ikpersoon van het boek terug met een mengeling van veront waardiging, berusting en spot. „Wij, dacht Joris, wij, de slome, collectief stone- de 4-gymnasiumklas van 1972, zouden nooit, echt niet, het woord pensioen in de mond ne men. Evenmin als de woorden koopsompolis hypotheek en alimentatie. We kochten geen Al- pen-Kreutzer. We zouden niet trouwen en niet scheiden, sparen noch beleggen. Wij wisten nog niet het verschil tussen credit en debet." Vreemd genoeg is de vriendengroep nooit uit elkaar gevallen, een hele prestatie gezien het ge rommel met hun relaties en hun pijnlijk ge brek aan verantwoordelijkheidsgevoel. „Ver wend tot in het merg", oordeelt Joris, die zich vooral boos maakt over twee vrienden die, nog maar net de vijftig voorbij, besluiten te gaan rentenieren op een oude boerderij in Catalo- nië. Joris is de beroerdste niet en besluit net als de rest van de vriendenclub Paula en Vincent te gaan helpen bij de verbouwing. En zo komen de vrienden en hun kinderen ruim dertig jaar na 1972 bijeen en vormen een soort tijdelijke commune. Volwassenen die het hebben vertikt ooit volwassen te worden, maar ook verras send goed voor zichzelf heb ben gezorgd. Tijd om de ba lans op te maken van hun ver- rommelde en verlummelde le vens. De wat zorgelijke Joris, die zelf een haast risicoloos le ven probeert te leiden, maakt zich tot tolk van het ongenoe gen en doet op ironische wijze verslag van de verschillende manieren waarop zijn leeftijd genoten zich door het leven hebben geslagen. Daar in Cata- lonië kan hij hun levens spiege len aan die van de buren, een traditioneel gezin, dat met ver bazing kijkt naar die vreemde communewezens. „Zou deze afgebeulde Catalaanse boer, vader en grootvader, ongetwijfeld vroom katholiek, ooit kunnen begrijpen hoe de genen in deze ex tended family losjes verspreid waren in een vlaag van onoplettendheid, dronken overmoed of eigenwaan? Het was godgeklaagde zwijnerij als je er even bij stilstond. Nee, zij waren geen verzameling tokkies uit de Achterhoek, noch een blijmoedige, krapbehuisde familie uit een Fellini-film, gedwongen met z'n twaalven twee bedden te delen. Zij waren welgeschapen, goed- MORELE HOND Een hond is een huisdier dat zorg vraagt. Dat moet je wel willen en Theo Kars, schrijver van De vervalsers en vertaler van de volledige me moires van Casanova, wilde ei genlijk geen hond. Maar eind ja ren zeventig zou een hond de goede afleiding zijn voor zijn vriendin Maria. Van 'Fremdkör- per' werd chowchow Zeno in korte tijd Kars' meest geziene huisgenoot. Niet in de laatste plaats nadat Kars had ontdekt dat Zeno over morele, 'menselij ke' eigenschappen als schaamte en verbazing bleek te beschik ken. Daar schreef hij een mooie novelle over. Theo Kars: De hond als mens. 14,95 euro. Aspekt. Aleid Truijens schreef met Vriendendienst een roman die meer is dan een spottende terugblik op ver vlogen idealen. gebekte en belezen lieden uit Amsterdam-Zuid, eindexamen lichting Vossius 1974." Het samenzijn rijt oude won den open en laat zien hoe ieder een op een of andere manier heeft verzaakt aan de idealen van toen. Uitgezonderd mis schien de vriend die niet meer mee wilde doen en met pillen een eind aan zijn leven maakte. Maar Vriendendienst is meer dan een spottende terugblik op vervlogen idealen. Joris geeft zich rekenschap van het verstrij ken van de tijd, de onomkeer baarheid van dingen en het be lang van liefde en vriendschap. Het roept de vraag op of die idealen van de generatie van nu werkelijk zoveel beter of mooier zijn dan die van toen. Voor Joris is er nog tijd om het leven te omarmen. In Vriendendienst laat Truijens ook zien hoe de mens in de loop der tijd hele maal niet zo sterk verandert en vooral op zoek is naar liefde en iets dat blijft. NACHT „Ze had meer rondingen dan een colaflesje, ogen als nat te steenkool en een koffiekleuri ge huid. Ze droeg geen bh. Dat zag je gelijk aan haar gezicht." Zo begin je een roman. Het is de eerste alinea van Als de nacht dwingt, een roman uit 2003 van de Spaanse schrijver Montero Glez die vertaald werd door Adri Boon. De beschrijving van een odyssee langs de zelfkant van de samenleving. Voor de liefhebbers van Charles Bukows- ki, Alex Roeka en Tom Waits. nn Montero Glez: Als de nacht dwingt. 18,95 euro. Arbeiderspers. ABSINT Het oeuvre van August Strindberg, schrijver van De ro de kamer, is uit beeld geraakt. Al leen zijn autobiografische ge schriften De zoon van een dienst bode en Tijd van gisting zijn, sa men in één uitgave, nog te vin den. Een derde autobiografisch boek, Inferno, is nu heruitgege ven. Cora Polak heeft haar eerdez re vertaling herzien. Strindberg schrijft over de periode, na de scheiding van zijn tweede vrouw, dat hij als amateur-che micus experimenteerde en on der invloed van absint door Pa rijs doolde. Aleid Truijens - Vriendendienst. Uitgeverij Cossee, August Stringberg: Inferno. 22,50 14,90 euro euro (geb.) Uitgeverij Hoogland Van Klaveren. Felix Thijssen - De blauwe nacht Sijthoff, 16,95 euro FEI.1X THIJSSEN' De blauwe nacht door Mieske van Eek Felix Thijssen is in zijn nieuwe misdaadro man helemaal terug bij zijn hoofdpersoon Max Winter. Wel is hij afge stapt van de gewoonte de Winter-boeken een vrouwen naam te geven. In Thijssens indrukwekkende vorige ro man Het diepe water had Win ter slechts een klein rolletje. In De blauwe nacht vlamt Max Winter als vanouds. Hij is ook een gouden hoofdper soon, deze uiterst voorkomen de en tegelijk moedige pri véspeurder. Winter is al wat ouder en heeft de nodige kras sen op zijn ziel. Hij krijgt te maken met een opdrachtgever, die veel met hem gemeen heeft en net als hij de roep van vrouwen niet kan weerstaan. De klant vraagt hem de moord te on derzoeken op een onderwijze res in Utrecht. Wat Winter niet te horen krijgt, is dat in Spanje onder gelijksoortige omstandigheden de vriendin van zijn klant is gedood. Op het eerste gezicht lijkt sprake van lustmoorden, maar de kenners zien al snel dat het om executies gaat. Hier is dui delijk een sluipmoordenaar aan het werk en de vraag is, wie is het volgende slachtof fer? Het wordt Winter allengs duidelijk dat zijn klant eerder uit is op wraak dan op het overdragen van de dader aan de politie. Thijssen is een vaardig schrijver, die zijn le zers meesleept in een draai kolk van gebeurtenissen, die wordt bekroond met een knappe ontknoping. Voor vas te lezers van Thijssen biedt De blauwe nacht weinig ver rassingen, maar zijn beschrij vingen van vechtpartijen zijn ongeëvenaard. Een boek om in één adem uit te lezen. Remco Campert - Nieuwe herinneringen. Gedichten - 72 pagi na's. 17,50 euro. De Bezige Bij door Mario Molegraaf De vriendelijkste dichter, de zachtste dichter, de duide lijkste dichter en vooral de bescheidenste dich ter. Ik wil geen water uit de rotsen slaan opent het oeuvre van Remco Campert. Hij maakt dat credo ook waar in zijn pas verschenen Nieuwe herinnerin gen. Nieuwe, het laatste bij voeglijk naamwoord dat bij herinneringen past. Zoals de ouderdom niet bij deze schrij ver past. Want is deze 78-jari- ge ook niet de jongste dich ter? Je stuit op veel jaartallen van lang geleden in deze bundel. Op veel herinneringen ook, bijvoorbeeld in 'De eerste keer', zo'n gedicht waarin je ziet dat Campert nog altijd Campert is. Er staat niet één bijzonder woord, maar toch krijg je iets bijzonders te le zen. En zie de nuchtere ont roering. Of hoe hooggestem de gedachten ('dat gevoel van ruimte die om mij vroeg') worden weggeduwd met zelf spot: ...'het liefst ging ik meteen op weg maar eerst nog de twee de keer'... Nieuwe herinneringen bevat vooral bespiegelingen over de oude dag. Zestig, zeventig, 'na de zoveelste gig wordt tijd re latief beseft de dichter. Hem wacht hetzelfde lot als de witte roos die de laatste blaadjes verliest, het is 'eind november de negenentwintig ste als ik het wel heb'. Onvermijdelijk denk je aan dat allereerste gedicht: 'ik ge loof in een rivier die stroomt van zee naar de bergen'. Meer niet. Geen water uit de rotsen slaan, vallen omdat je vallen moet, de donkere aarde tege moet.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2007 | | pagina 19