Politie-acties
'Met de poten in de modder'
'Voorop staan waar rottigheid is'
12 I Donderdag 20 december 2007 PZC
Die pet p6St ons allem
Het Centraal Justitieel Incassobureau, de boetefabriek uit Leeuwarden,
draait op volle toeren. De ergernis over 'zinloze' bonnenschrijverij neemt
intussen toe. Uitgerekend de politie sluit zich aan bij het verzet hiertegen.
„Mensen zien boetes niet meer als correctiemiddel, maar als melkkoe."
door Laurens Kok en Karen Zandbergen foto Joost van den Broek/HH
Als Jitske de donkere, lange
weg van school naar huis
rijdt, ziet ze hen vaak genoeg.
'Omaatjes' die door rood rij
den. „Maar zij worden nooit
door de politie aangehouden en krijgen
nooit een boete", verzucht de 17-jarige bru
nette. „Dat zijn altijd de jongeren."
De voetballende vriendinnen blazen in
hun koud geworden handen. Simone (16)
is een beetje bang voor de politie. „Ik heb
niet zo vaak mijn identiteitsbewijs bij me
en dan kun je een boete krijgen." Tot nu
toe heeft ze nog maar één bon gekregen,
voor fietsen zonder licht. Dat doet ze beter
dan haar klasgenootjes die klagen over de
vele 'onzinboetes' die ze krijgen. Vijftig eu
ro omdat ze alleen maar in een portiek zit
ten of over de stoep fietsen. Daar moet de
politie mee oppassen, vinden de meiden.
„Dat roept haat op."
Gebrek aan respect voor de sterke arm kan
te maken hebben met de boetes voor klei
ne overtredingen, denkt onderzoeker poli
tie- en veiligheidsstudies Ronald van Ste
den van de Vrije Universiteit in Amster
dam. „De cultuur van een beetje gedogen,
een beetje schuiven, is aan het verdwijnen
bij de politie. De politie wil het gezag juist
herstellen door hard op te treden. Dat kan
zo uitwerken, maar het kan ook de andere
kant op slaan. Mensen die boetes krijgen
voor kleine overtredingen kunnen daar
door juist respect voor politie verliezen."
Gerrit van de Kamp, voorzitter van de poli-
tievakbond ACP, ziet dat ook. Wat deze
bond betreft zet de politie de actie om lich
te overtredingen slechts met een waarschu
wing te bestraffen, door. „Hogere boetes
en veel boetes leiden tot irritatie, wat zich
uit in agressie tegen agenten. Bij verkeers
controles zie je nu al dat mensen beginnen
te schelden of dingen kapot maken. Dat
wordt alleen maar erger."
Een boete moet als een redelijke straf wor
den gezien, vindt Van de Kamp. Dat de be
keuringen volgend jaar met 20 procent om
hoog gaan, helpt niet echt. „Het begint er
op te lijken dat bekeuren een doel op zich
wordt. De aangekondigde verhoging is be
doeld om gaten in de begroting te dichten.
Daardoor zien mensen de boete niet meer
als correctiemiddel, maar als melkkoe."
Lobbyclub ANWB (bijna vier miljoen le
den) ergert zich vooral aan 'onzinnige
boetes' voor geringe (snelheids) over
tredingen. Die moeten worden kwijtge
scholden, vindt de bond, die steun krijgt
van de WD en PW.
Maar niet van de grootste regeringspartij,
het CDA. CDA'er Ger Koopmans:
„Natuurlijk ergeren mensen zich aan die
kleine boetes, dat doe ikzelf ook. Ik vind
het politiek niet verantwoord voor
kwijtschelding te pleiten. Een boete is nu
eenmaal de prijs die we betalen voor min
der verkeersdoden. Die prijs betaal ik
graag."
Alleen al aan verkeersboetes wordt dit jaar
meer dan 600 miljoen euro geïnd. Het leeu
wendeel van dit bedrag is afkomstig van au
tomobilisten die zich nét niet aan de maxi
mumsnelheid houden. Trajectcontroles
hebben ervoor gezorgd dat het boetebe
drag blijft groeien. Bij verreweg de meeste
snelheidsboetes (in 2007 ruim 70 procent
van de tien miljoen bonnen) gaat het om
overtredingen tussen de vier en tien kilo
meter te snel. Hoe 'lullig' en 'onzinnig'
sommige bekeuringen ook lijken, ze heb
ben wel degelijk effect, stelt hoogleraar so
ciale psychologie Roos Vonk. „Het is een
goede methode om gedrag te beïnvloeden.
Mensen gaan niet uit zichzelf langzamer rij
den. Ze kijken naar elkaar: als er één is die
de regels overtreedt en er volgt geen sanc
tie, zijn anderen al snel ook geneigd de re
gels aan hun laars te lappen." Kleine over
tredingen gedogen past niet in dat plaatje.
„Je moet ergens een grens trekken."
Of kan het ook anders? De politie niet als
boeman, maar sinterklaas. „Belonen voor
goed gedrag werkt beter dan beboeten",
weet Vonk. Als de kilometerheffing wordt
ingevoerd, weet de overheid straks van ie
dereen waar en hoe hard hij rijdt. Als de
vaste autokosten dan omhoog gaan, kan
een deel van dat geld worden teruggegeven
aan de automobilist die zich aan de snel
heid houdt. „Je draait het dus om: je geeft
mensen eerst een bekeuring. Pas als ze net
jes rijden worden ze beloond."
Henk Rutgeri (S3)
Teamchef, Zeeland
„Ik sta volledig achter deze actie. Het loon van de agenten
is veel te laag. Ik ben zelf teamchef, dus dat valt nog wel
mee, maar een basisagent en een hoofdagent verdienen
veel te weinig. Dat zijn de mensen die bij nacht en ontij
met de poten in de modder staan, ik werk 35 jaar bij de
politie, ik weet er alles van. Wat er tot nu toe geboden is
door de minister is nog niet eens genoeg voor de
prijscompensatie van 2008."
„De laatste jaren zijn de inkomens enorm achteruit
gehold. Met name vanwege de ziektekostenverzekering.
Vroeger hadden we bij de politie een eigen ziekenfonds
en betaalden zo'n 130 euro per maand voor het hele
gezin, nu betalen sommigen 440 euro per maand voor hun gezin."
„De coulanceregeling bij het uitschrijven van boetes geldt trouwens alleen voor lichte
overtredingen. Zodra we in de gaten hebben dat mensen gaan profiteren van onze
coulance-actie, gaan ze wel op de bon. Opzettelijk door rood rijden of even flink jakkeren
met de auto, dat kan echt niet. Zodra de verkeersveiligheid in gevaar komt volgt er wel een
boete. En als iemand zonder achterlicht een ongeluk veroorzaakt ook."
Bat Gcidejohsn (48)
Inspecteur, Brabant-Noord
„Agenten staan altijd voorop waar rottigheid is. Toch
worden we qua salaris ondergewaardeerd. De politie heeft
het voordeel dat veel mensen dit werk doen uit
gedrevenheid, we zullen niet snel mopperen. Maar
daarom hoefje ons nog niet minder te betalen?"
„Ik werk vijftien jaar bij de politie. Ik motiveer elke bon
die ik uitschrijf. Wij letten vooral op gordel, snelheid en
rood licht. Dat zijn overtredingen die tot gevaarlijke
situaties kunnen leiden. Wij hebben de opdracht het
aantal verkeersdoden terug te brengen. Gelukkig is er de
laatste jaren een duidelijke daling te zien. En ik ben ervan
overtuigd dat wij daar een grote rol in spelen."
„Bekeuringen uitschrijven is één onderdeel van het werk. Wij reageren gewoon op dingen
die we tegenkomen. We gaan er niet speciaal naar op zoek. Iemand die over de stoep fietst?
Ik moet de eerste collega nog tegenkomen die daar een bon voor uitschrijft."
„Ik leg me erbij neer dat ik voor de massa niet veel goed kan doen. Maar ik weet dat ik voor
sommige mensen, die ik kan helpen na bijvoorbeeld een inbraak of ongeval, wel écht iets
kan betekenen."
