reizen
m
Batterijen melken
Opa en oma zijn beiden
kromgetrokken door een
onbarmhartig leven
1
Wie denkt dat de Oostzee tussen Finland
en Zweden alleen maar uit water bestaat,
heeft het mis. Er liggen eilanden, zo
ontdekte Rob de Vries. De Scandinavische
Eilanden heten ze allemaal bij elkaar.
PZC
Zaterdag 15 december 2007
reizen@wegener.r
024-3650360
O
TO
7s
In het binnenland van Sri Lanka woont de moeder van
het geadopteerde meisje. Ze is niet thuis, maar ze is in
de buurt. In het kale hutje met golfplaten dak treffen we
oma en opa, die bevestigen dat we aan het juiste adres zijn.
We mogen wachten. Oma is 8o, opa maar liefst 84. De
oudjes bewegen zich ongemakkelijk door het huis. Het
lichaam in een hoek van 90 graden gebogen. Kromgetrok
ken door een onbarmhartig leven. Ze lopen alsof ze nauwge
zet de lemen vloer inspecteren. Oma vertelt dat ze beiden
tientallen jaren gebogen boven de aarde hebben gestaan om
groente en rijst uit de grond te halen. En dan roest je vast.
Na verloop van tijd schuifelt de oude man naar zijn slaapka
mer. Hij neemt plaats achter een tafeltje. Uit een la haalt
opa een paar handen vol ongeregeld spul. Ik kan niet zien
wat het is. In het zachte licht dat door de groezelige stukken
landbouw plastic valt, gaat hij aan de slag. Nauwkeurig be
studeert hij zijn spullen. Daarbij hanteert opa een loep en
een vergrootglas. Uiteraard ben ik benieuwd naar de details
van de werkzaamheden dus kom ik voorzichtig wat dichter
bij zitten. Verstoord werpt opa mij een boze blik toe. Ik zie
dat hij uiterst geconcentreerd bezig is, maar ik heb geen idee
waarmee. Voor hem op het tafeltje ligt een bergje batterijen.
Een voor een bestudeert opa ze. Hij proeft ze, schud ermee
en ruikt er aan. Zorgvuldig legt hij de batterijen in een be
paalde volgorde en begint ermee te jongleren. Het is een
prachtig schouwspel in het tegenlicht van de late middag.
Een geluidloze voorstelling van rustig bewegende vingers en
een stuk of twintig penlights. Fascinerend. Ik zou niet we
ten wat hij precies doet, maar er zit een zekere doelgericht
heid in zijn handelen. Na een half uurtje staren, moet ik het
weten. Via de tolk vertelt oma over het grootse werk waar
aan haar man tegenwoordig zijn tijd besteedt. Elke ochtend
gaat opa op pad om weggegooide batterijen te verzamelen.
Bij thuiskomst worden die gesorteerd en opgebor
gen. In de loop van de middag gaat opa aan de slag.
Dan is de oude man uren bezig met het - let op -
verzamelen van de restjes stroom die nog in de
oude batterijen aanwezig moeten zijn. Oma zegt dit
zonder blikken ofblozen. Om zoveel eenvoudmoet
ik natuurlijk even het hoofd schudden. Restjes
stroom uit batterijen halen. Ja, in een boek van Mar
qués zou het niet misstaan. Maar het slaat natuur
lijk nergens op.
Als ik dat eens even haarfijn aan de oude man wil
uitleggen, komt de gezochte moeder net thuis. We slaan aan
het filmen en ik vergeet opa. Een uurtje later zitten we weer
rustig in de lege woonkamer en krijg ik opnieuw zicht op
de oude man. Hij kijkt me nu toch echt kwaadaardig aan.
Alsof hij mijn scepsis ten opzichte van zijn bezigheden voelt
en minacht. De duisternis van de nacht trekt het huisje bin
nen. Olielampjes worden aangestoken. Opa's hoofd lijkt te
dansen in de flakkerende vlammetjes.
Wij staan op het punt te vertrekken en ik kijk de oude batte
rijenalchemist nog even indringend aan. Hij doet net een
paar van zijn gevonden batterijen in een zaklampje. Lang
zaam en zorgvuldig. Wanneer het ding is dichtgedraaid,
drukt hij op de schakelaar en kijkt naar het lampje. Ik kom
dichterbij, maar zie niets gebeuren. Dan richt hij het appa
raat op mij, de ongelovige. En ja hoor. Zwak, maar onmis
kenbaar brandt het gloeidraadje op de verzamelstroom der
wegwerpbatterijen. Hoe is het mogelijk? Ik kijk blijkbaar erg
verbaasd want de oude man schiet in de lach. De batterijen
melker heeft me mooi te pakken. Toch maar weer eens een
boek van Marqués lezen, ik moet nodig gaan werken aan
een magisch wereldbeeld.
Eilandenrijk
De Aland-eilanden:
6.500 eilanden, een ar
chipel (Archipelago
noemen ze het daar)
van enorme omvang.
Niet al die eilanden zijn bewoond,
65 slechts. Er leven 27.000 mensen,
van wie een kleine 11.000 in hoofd
stad Mariehamn. Dat betekent dat
het er heerlijk rustig is, het ultieme
contrast met het hectische leven
van alledag in ons eigen land.
En die rust, de stilte, het mooie
licht, pakt je. Je krijgt er een licht
gevoel van euforie, van gelukzalig
heid van. Een gevoel van vrijheid
ook. Geen wonder dus dat de voor
heel veel Nederlanders praktisch
onbekende Scandinavische eilan
den eens op de toeristische kaart
gezet moeten worden. Dat gebeurt
met financiële hulp van de EU.
Voor grensoverschrijdende activi
teiten op dit gebied is in Brussel al
tijd nog wel een potje met geld te
vinden.
De Archipelago bestaat in wezen
In de kuip bij de megasauna van Herrankukkaro. foto Rob de Vries
uit drie delen: de Scherenkust even
ten noordoosten van Stockholm,
de Aland-eilanden, en de eilanden
groep voor de in het zuidwesten
van Finland gelegen stad Turku, de
grootste archipel ter wereld: 28.000
eilanden. Er zijn verschillende ma
nieren om de van fraaie natuur
overvloeiende Scandinavische Ei
landen te bezoeken.
Je kunt vliegen naar Stockholm en
vandaar per vliegtuig doorreizen
naar Turku, vervolgens ga je met
een ferry naar de Aland-eilanden
en daarna met een nog weer grote
re boot, een echt cruiseschip, terug
naar Stockholm. Maar met de auto
reizen naar Stockholm is natuur
lijk ook een mogelijkheid. De boot
brengt je verder.
Maar als je niet al teveel tijd hebt,
is de vlieg-optie de moeite waard.
Alleen al het aanvliegen van Turku
met z'n tienduizenden grotere en
kleine eilanden is een belevenis. Ei
land, na eiland, er lijkt geen einde
aan te komen. Turku zeifis trou
wens ook een heel aardige stad, de
oudste van Finland, het land van
de 5 miljoen inwoners en de 2 mil
joen sauna's.
Vanzelfsprekend duik je ook een
keer die sauna in. Een hele grote
met openluchtbaden is die in Her
rankukkaro. Daar kunnen ze in de
grote smoke-sauna, waar je letter
lijk en figuurlijk een beetje gerookt
wordt, plus een paar kleinere, niet
minder dan 120 mensen bergen.
De stad Turku is zelf het bekijken
trouwens ook wel waard. Het is
niet voor niets nu al uitgeroepen
tot Europa's culturele hoofdstad in
2011. Turku, in grootte de derde
stad van Finland na Helsinki en
Tampere, bezit tal van bezienswaar
digheden. Echt eeuwenoude gebou
wen zul je in het stadje echter niet
vinden. In 1827 brandde de hele
stad af, inclusief de monumentale
kathedraal. Maar die is groots her
bouwd en ook de rest van Turku
staat er fris en fleurig bij.
Maar wil je dat euforie-gevoel krij
gen, dan moet je toch echt de stad
weer even uit. Naar Ruissalo bij
voorbeeld, een eiland voor de kust
van Turku. Daar kun je een prima
fietsl huren en een lekker verfris
send tochtje maken door het groe
ne Nationaal Park. Je hoofd waait
er helemaal leeg.
Opa en oma wonen in een kaal hutje. foto Derk Bolt
Een typisch stukje van de Aland-archipel
