spectrum 4
Dé pedoseksueel bestaat niet
Zij dus ook...
Kijker van
kinderporno
wordt dader
PZC
Zaterdag 15 december 2007
Een veelgehoorde mening over
pedoseksuelen: het is een
afwijking. En: behandelen helpt
toch niet. Maar de vraag is of
hard en langdurig straffen wél de
oplossing is.
door Robbert Willemsen
foto Catrinus van der Veen/ CPD
f cheer alsjeblieft niet alle pe-
doseksuelen over een kam.
Zeg niet dat alle pedoseksue-
j len niet te behandelen zijn
en ver weggestopt moeten
worden. Er zijn veel pedoseksuelen die on
der normale psychische omstandigheden
hun handen thuis kunnen houden."
Aan het woord is Martin Tervoort (63),
psychotherapeut, psychiater en directeur
en medeoprichter van de GGZ-divisie Fo
rensische Psychiatrische Kliniek in Assen.
Hij behandelde tientallen pedoseksuelen.
„Bij incest is er vaak gedonder in de relatie
met de eigen vrouw, waardoor een man
zich vergrijpt aan zijn dochter. Zwakzinni
gen hebben vaak niet door wat ze doen.
Ze zijn vaak goed te behandelen. Pas als
het sadistische type, de pedoseksueel die
geniet van onmacht van kinderen, in beeld
komt, heb je te maken met personen die
niet of heel moeilijk te behandelen zijn."
Tervoort kent de maatschappelijke oorde
len over ontuchtplegers. Castreren, levens
lang opsluiten. 'Ze' zijn toch niet te behan
delen en zullen steeds weer toeslaan. „Dat
is niet waar. Psychoses zijn te onderdruk
ken met medicijnen. Incest is te behande
len met therapie en medicijnen. Een ingrij
pende maatregel als chemische castratie
werkt vaak averechts. Dan kan er grote
frustratie en agressie ontstaan. Zo kun je
van pedoseksuelen moordenaars maken."
Onderzoek toont aan dat een hoog percen
tage pedoseksuelen als kind ten prooi viel
aan ontucht. „Het is net als met drinken
en slaan. Doen je ouders dat, dan heb je
grote kans ook in dat gedrag te vervallen.
Behandeling houdt dan vaak in no cure but
control, dat wil zeggen: leren gedrag te be
heersen via therapeutische middelen."
De behandeling staat of valt met de bereid
heid van de dader. „Werkt iemand niet
mee en zit er geen rechterlijke dwang ach
ter, dan is behandeling vaak kansloos.
Soms weet je dat iemand weer zal toe
slaan, maar wij mogen daar wettelijk niets
tegen doen. Vanuit mijn professionele
overtuiging en mijn geweten probeer ik zo
iemand hier te houden. Dan kies ik voor
de rel die eruit voortkomt. Je kunt het ove
rigens meestal vergeten dat een behandel
bare pedoseksueel binnen drie jaar in de
kliniek te genezen is. Zo iemand moet je
vele jaren in de gaten houden. Houdt een
pedoseksueel zich aan afspraken? Houdt
hij zich op bij scholen, biedt hij een kind
een snoepje aan? Bij elke verdachte stap
moeten de instanties aan de bel trekken."
Tervoort realiseert zich dat er onbehandel
bare pedoseksuelen zijn. „Die gaan de tbs
in, soms levenslang. Het gevaar is dat nie
mand meer naar ze omkijkt. Terwijl ik het
noodzakelijk vind deze mensen om de
twee jaar te evalueren. Iemand kan na ja
ren alsnog tot inzicht komen, er kunnen
nieuwe medicijnen en behandelmethodes
zijn. Je móet die mensen nog een kans ge
ven. Het is pas hopeloos als iemand dood
is. Aan de andere kant moeten we ook niet
naïef zijn. Als iemand niet wil of kan,
houdt het op. Dan is het zaak de samenle
ving tegen deze mensen te beschermen."
Eva is 28 jaar, woont in het noor
den van het land, maar wil haar
exacte woonplaats niet prijsgeven.
Haar 'geheim' is slechts bekend in
kleine familie- en vriendenkring. Tussen
haar tiende en veertiende werd ze seksueel
misbruikt door haar oom.
Eva groeide op in een hecht gezin. Ze deed
het goed op school, had veel vriendinnen
en was lid van de korfbalclub. Haar harts
vriendin was haar nichtje, bij wie ze regel
matig in het weekeinde sliep. „Ik had een
goede band met mijn tante en mijn oom,
ik zag ze als een tweede vader en moeder."
Vlak na haar tiende verjaardag merkte ze
dat haar oom haar anders benaderde. „Hij
zei steeds vaker hoe mooi ik was, gaf me
steeds vaker kusjes. Eerst vond ik dat leuk,
het vleide me. Ik zocht er niets achter."
Aan die onschuld kwam tijdens weer een
logeerpartij abrupt een einde. „Ik sliep al
tijd op de slaapkamer voor gasten. Alleen,
want mijn tante vond dat mijn nichtje en
ik te veel kletsten als we op één kamer la
gen. Op een gegeven moment, diep in de
nacht, ging mijn deur open. Mijn oom
kwam binnen, ging op de rand van mijn
bed zitten, streelde over mijn haar en zei
dat ik zo mooi was. Plots ging zijn hand
onder mijn deken en tegelijkertijd had hij
zijn geslachtsdeel in zijn hand. Ik moest
hem daar strelen, dan zou hij mij strelen."
Eva zwijgt even. „Het leek een eeuwigheid
te duren voordat hij wegging. De volgende
dag zei hij dat dit ons geheim moest blij
ven. Als ik het aan iemand zou vertellen,
zou er iets heel ergs met mijn ouders ge
beuren." Eva hield haar mond, terwijl het
misbruiken doorging. Vier jaar lang. „Over
al waar we alleen waren, kwam hij naar
me toe. Kussen, voelen. Nee, tot geslachts
gemeenschap kwam het nooit, maar dat is
het dan ook. Ik voelde me vies, waarde
loos. Een gebruiksvoorwerp."
Ze veranderde van levenslustig meisje in
stille puber. „Ik had uitbarstingen, ging te
keer tegen mijn ouders. Die snapten er
niets van, maakten zich ernstige zorgen."
Op een dag was Eva thuis met haar nicht
je. Ze kletsten over jongens, tot het nichtje
in tranen uitbarstte. „Ze vertelde me dat ze
misbruikt werd door haar vader. Het bloed
trok weg uit mijn gezicht. Zij dus ook... En
nog veel erger, bleek uit haar verhaal."
Samen besloten ze het 'geheim' aan de
moeder van Eva te vertellen. Die belde
haar vader, die direct naar huis kwam.
„Mijn vader wilde mijn oom het liefst
doodslaan, maar beheerste zich. Met z'n
vieren zijn we naar de politie gestapt om
aangifte te doen."
De oom werd aangehouden en later ver
oordeeld tot anderhalfjaar cel. Eva, scham
per: „Een straf van niets, want ik heb le
venslang. Ik heb jaren therapie gevolgd,
ben pas de laatste jaren weer wat gaan ge
nieten van het leven. Seks en genegenheid
zijn echter nog steeds lastige items. Maar
gelukkig dat mijn echtgenoot, die ik alles
heb verteld, me begrijpt en enorm steunt."
De naam Eva is om privacyredenen gefingeerd
Marcel Wolters is zeden-
officier van het OM in
Groningen. Hij krijgt
vaak te maken met be
zitters van kinderporno en ontucht
plegers. Aangrijpende zaken. „Toch
moet je zakelijk blijven. Psychologi
sche en psychiatrische rapporten
van verdachten lezen. Antwoord
krijgen op vragen als: wat beweegt
iemand en welke straf eis je?"
Wolters weet dat de samenleving
soms met ongeloof reageert op de
lage straffen voor kinderporno en
-misbruik. „Bij kindermisbruik wor
den soms flinke celstraffen opge
legd, met tbs en dwangverpleging.
Bij kinderporno worden vaak werk
straffen opgelegd. Ik kan me de ver
ontwaardiging voorstellen. Zeker
nu onderzoeken steeds vaker uitwij
zen dat kijkers naar kinderporno uit
eindelijk overgaan tot misbruik van
kinderen."
Het OM wil hogere straffen voor be
zit van kinderporno. Een gemiddel
de straf zou achttien maanden on
voorwaardelijke cel moeten wor
den. Wolters: „Hoe erger de feiten,
hoe hoger de straf."
Maar Wolters en zijn collega's zijn
afhankelijk van de rechters. En die
krijgen de foto's maar zelden te
zien. Wolters: „Een kwestie van zelf
bescherming, de beelden zijn vaak
zó schokkend. Of het uitmaakt voor
de strafmaat? Ik denk het wel."
Voor veel zedendelinquenten is de
kans op herhaling groot. Hoe moet
je de samenleving tegen hen be
schermen? Wolters: „In Engeland
en de VS komen je gegevens op
straat te liggen als je niet meewerkt
aan behandeling. Dat kan een druk
middel zijn voor justitie, maar het
kan de delinquent ook in het nauw
drijven. Het is moeilijk, maar we
blijven bezig. Elk misbruikt kind is
er één teveel."
Psychotherapeut en psychiater Martin Tervoort: „Bij elke verdachte stap van een pedoseksueel moeten instanties aan de bel trekken.
