Cultuur
Een deuk in de Amerikaanse boter
Messe
Daan Mannekes eigen Fiohe
/m
Zeeuwse band Racoon
halverwege tournee
door Verenigde Staten.
Veelomvattend werk
componist uitgevoerd
door Helios Ensemble.
Zilli Frish sluit
Kipvis-periode af
Voorpremière
The Kite Runner
PZC Zaterdag 15 december 2007 45
Racoon, met (vlnr) Stefan de Kroon, Dennis Huige, Paul Bukkens en Bart van
door Rolf Bosboom
SAINT LOUIS - De Goese band Ra
coon is sinds eind november op
tournee in Amerika. Het viertal
reist in ruim drie weken tijd van
de west- naar de oostkust - van
San Francisco naar New York - en
treedt bijna elke avond op, in het
voorprogramma van de bekende
Amerikaanse rockgroep The Le-
monheads. Bassist Stefan de
Kroon maakt halverwege de tour,
in de bus van Chicago naar Saint
Louis de tussenbalans op.
Negentien optredens in drie weken
tijd. Is dat niet erg zwaar
„Best wel. Het is vooral veel rei
zen. Dat doen we allemaal zelf. Af
standen van zeven uur zijn al niets
meer. In die tijd ben je Nederland
twee keer op en neer. Je moet
vooral zorgen dat je goed slaapt en
dat is af en toe best moeilijk. Je
doet zo veel indrukken op. Dat
houdt ons ook wel op de been."
Toeren dwars door Amerika - is dat
als een droom voor jullie
„Niet echt een droom, maar het is
wel helemaal te gek. Zeker in het
begin was de omgeving, vooral Ari
zona Desert, geweldig. Toen zaten
we ook nog in de zon. Bij Tuscon
begon het te sneeuwen en sinds
dien is het niet meer opgehouden.
Elke dag min tien, twaalf graden.
Ook vandaag is het weer erg
koud."
Trekken jullie samen op met The Le-
monheads?
„Met de zanger, Evan Dando, nau
door Rolf Bosboom
MIDDELBURG - Het wordt al zijn
magnum opus genoemd. „Zo voelt
het inderdaad ook", zegt de van
oorsprong Zeeuwse componist
Daan Manneke (Kruiningen, 1939)
over zijn werk Trajectoire, dat het
Helios Ensemble morgenmiddag
onder leiding van Wolfgang Lange
in Middelburg uitvoert. „Het is
mijn meest omvattende stuk tot
nu toe", zegt Manneke. Hij is ook
opgetogen over de wijze waarop
Daan Manneke
welijks. Die is erg op zichzelf Met
de bassist heb ik wel goed contact.
Ze zijn allemaal heel vriendelijk
en behulpzaam en we delen een
deel van de backline. Maar we trek
ken vooral op met The New Ri
vals, jonge gasten uit Long Island
die ook in het voorprogramma
van The Lemonheads spelen."
In wat voor soort zalen spelen jullie?
„Er zitten een paar heel kleine zaal
tjes bij. De Troubadour in LA is bij
voorbeeld een heel bekende tent -
Coldplay heeft er nog secret shows
gedaan - maar er kunnen maar
300 man in. Verder is het van alles
het wordt gespeeld. „Ik word inge
pakt door de hartverwarmende
uitvoering. Er is een grote betrok
kenheid van de spelers. Je hoort
dat het echt van hen is geworden
en dat het niet alleen maar plicht
matig wordt uitgevoerd."
Het is niet de eerste samenwer
king met het ensemble. „Eerder
dit jaar hebben we Cantique de Pas
cal gedaan. Dat was een soort pre
ludium op deze samenwerking,
met ook dezelfde regisseur: Wim
Arts." Op dat moment lag er al de
opdracht voor wat uiteindelijk Tra
jectoire is geworden. „Het moest
een groot stuk worden, waarbij ik
gebruik zou maken van allerlei
gnostieke teksten."
Dat laatste sprak Manneke zeker
aan. Hij is, in Zeeland, opgegroeid
in 'een streng orthodox-protes
tants klimaat met een duidelijk
mystieke inslag' en heeft een 'le
venslange belangstelling voor spiri
tualiteit'. Samen met Jacob Slaven
burg en Willem Glaudemans, spe
cialisten op dit gebied, selecteerde
hij uiteenlopende teksten, varië
rend van het Geheime Boek van
Johannes tot Pascal, maar ook bij
voorbeeld passende citaten uit het
werk van Gezelle, Vroman, Rilke
en Lucebert.
Hij gebruikte voor zijn werk de
vorm van een grand motet, een
grootschalige compositie die be
staat uit zeer verschillende soorten
muziek, van kamermuziekachtig
wat. Het zijn ook niet overal volle
zalen. Dat valt wel een beetje te
gen, zoals de afgelopen dagen in
'De mensen kennen ons nog
niet, dus je moet elke dag
het publiek voor je winnen'
Chicago. Maar daarvoor, in Min
neapolis, was het bijvoorbeeld wel
weer heel druk."
Hoe reageert het publiek op Racoon
„Super. Het gaat heel erg goed. Die
Amerikanen snappen onze sound
tot monumentaal. „De opdracht
was een soort stad te bouwen. In
het midden plaats je dan het hoog
ste gebouw en vervolgens kun je
daaromheen de straten ontwer
pen." Een baken in Mannekes me
tropool is een Terzijde, een aria.
„Dat is een wonderbaarlijk stuk,
een piepklein operaatje voor so
praan en klein ensemble, op een
tekst van Lucebert. Dat neemt zó
zijn eigen plek in."
Het geheel kan de Hohe Messe
van Manneke worden genoemd.
„Ik heb ook twee oudere stukken
'De betrokkenheid van de
spelers is groot. Het stuk is
echt van hen geworden'
van mezelf opgenomen - een
strijkkwartet uit 1985 en een harp-
trio - maar dan in nieuw perspec
tief gezet. Dat deed Bach ook: hij
gebruikte oude stukken van zich
zelf die op een heel andere manier
werden belicht. Trajectoire reflec
teert dus ook op mijn eigen verle
den, op het traject dat ik heb afge
legd."
De compositie kent vijf delen. „De
bezetting is interessant: zestien
zangers, blaaskwintet, strijkkwar
tet, harp, bandoneon en uitge
breid slagwerk. Het hele stuk is ei
genlijk rond het slagwerk opge-
der Weide.
archieffoto Ronald den Dekker
wel. We verkopen voor een voor
programma ook best veel cd's."
Spelen jullie anders dan in eigen
land, bijvoorbeeld een andere op
bouw van de set?
„Het zijn natuurlijk korte shows,
van drie kwartier. De meeste men
sen kennen ons ook niet, dus je
moet elke dag proberen het pu
bliek voor je te winnen. Dat trig-
gert ons wel. Ik merk dat we meer
neigen naar de stevige kant en wat
minder ballads spelen. Een num
mer als Laugh about it, dat in Ne
derland toch een flinke hit was,
wordt hier nogal lauw ontvangen.
tuigd, op vijf niveaus. De opbouw
is hiërarchisch in slagwerkmateri
aal: het begint met hout, gevolgd
door vellen en metaal. Dan valt
het even terug naar steen. Ik ein
dig met glas, een hoogwaardig pro
duct. Het is een soort alchemis
tisch principe. Een alchemist is on
afgebroken bezig zijn materiaal te
verfijnen. Zo kun je ook de ma
nier waarop ik het slagwerk ge
bruik zien."
Trajectoire moet op een dynami
sche manier worden uitgevoerd.
Zangers en ook sommige instru
mentalisten lopen door de ruimte
en verbeelden bijvoorbeeld tegen
stellingen zoals open-dicht, dicht-
bij-veraf en naderen-verdwijnen.
De uitvoering in Middelburg is de
- vooralsnog - laatste in een succes
volle reeks van vier. De Zeeuwse
Concertzaal lijkt een minder ge
schikte ruimte voor het stuk. „God
dank is de zaal bewaard gebleven,
maar de layout, die schoenendoos-
vorm, is in dit geval lastig en het
hoge podium is eigenlijk een vrese
lijke sta-in-de-weg. Dat is dus een
interessante handicap. Daarom
ben ik heel benieuwd hoe het mor
gen wordt gebracht. Ik ga ook niet
naar de repetities. Ik wil zelf wor
den verrast."
Helios Ensemble en Kamerkoor met
'Trajectoire', morgen bij Muziekpo-
dium Zeeland in Zeeuwse Concert
zaal, Middelburg, 15.30 uur.
Het stevigere werk valt hier toch
beter. Het is echt een rockland."
In februari verschijnt jullie nieuwe al
bum, 'Before you leave', met materi
aal dat nog vrijwel niemand heeft ge
hoord. Spelen jullie op deze tour al
nieuwe nummers
„Er glipt er af en toe wel een tus
sendoor. Hier kent toch niemand
het. De reacties zijn wel erg goed.
Sowieso hebben we veel vertrou
wen in de nieuwe plaat. We zijn
er erg tevreden over. In LA heb
ben we definal mix toegestuurd ge
kregen en toen we die hoorden,
zijn we echt helemaal uit ons dak
gegaan."
De Amerikaanse recensies van jullie
vorige album, dat in oktober in de
VS uitkwam, waren erg positief. Ver
wachten jullie dat deze tour tot een
doorbraak in Amerika kan leiden?
„Nauwelijks. Het is hooguit een
deuk in een pakje boter. Voor ons
is deze tour vooral een geweldige
roadtrip, maar het is zeker niet zo
dat veel mensen onze cd al ken
nen. Het is ook zó'n groot land. Al
les wat je doet, heeft zo'n kleine
schaal. Het zal dus niet onze door
braak hier betekenen, maar je
moet toch ergens beginnen."
Racoon speelt de komende dagen
nog in Ann Arbor, Cleveland
Heights, Lancaster, Washington, Phi
ladelphia, New York en Cambridge
en reist rond de kerstdagen terug
naar Nederland.
Volgende maand zijn er optredens
in Doornroosje in Nijmegen (9-10 ja
nuari) en op Eurosonic in Groningen
(11 januari). In februari en maart vol
gen optredens in België en vanaf
eind maart een clubtour door Ne
derland.
MIDDELBURG - Zilli Frish sluit van
daag haar werkperiode in kunst
werkplaats Kipvis, aan het Molen
water in Middelburg, af. Zilli Frish
is een van de alter ego's van kun
stenaar Liesbeth Verhoeven, die
vorig jaar afstudeerde aan de Aca
demie Sint Joost in Breda. Als Zilli
Frish had zij de afgelopen maand
onderdak bij Kipvis. De expositie
zolder heeft zij op eigen wijze om
gebouwd tot een tijdelijk kantoor,
gebaseerd op haar 'bezit-indikfilo-
sofie'. De werkperiode wordt van
daag om 16.00 uur afgesloten met
de opening van het wonderlijke
kantoor, onder de titel Over de
kop/er komt niets meer in. Belang
stellenden zijn welkom.
VLISSINGEN - Film by the Sea pre
senteert dinsdag 18 december de
voorpremière van The Kite Runner.
De film van Marc Forster is geba
seerd op de veelgeprezen roman
De vliegeraar van Khaled Hosseini.
Vanwege de grote belangstelling
voor deze film - vanaf 10 januari
in de Nederlandse bioscopen -
heeft Film by the Sea besloten tot
een extra voorstelling om 21.45
uur. De reguliere vertoning om
19.30 uur is inmiddels uitverkocht.
