9 spectrum
PZC
Zaterdag 15 december 2007
Door een open raam hoorde ik toen een
flard Schubert. Het gaf me de wereld te
rug, maar slechts voor korte tijd. Toen ik
vervolgens naar een concert ging omdat ik
dacht 'genezen' te zijn, was ik de enige in
de zaal die het niks vond. Ik had mezelf
weer afgesloten."
„Bij Freud vond ik de intrigerende opmer
king dat hij zichzelf niet wilde toestaan ple
zier te halen uit iets, en hij doelde op mu
ziek, wat hij niet begreep. Misschien moet
ik dat musicofobia-hoofdstuk toevoegen
in de pocketeditie."
De helft van blindgeboren baby's heeft abso
luut gehoor.
„Hoogst opmerkelijk! Bij wie blind gebo
ren wordt, is driekwart van de visuele cor
tex een leegstaande woning, real estate.
Het wordt gevuld door andere krachten en
capaciteiten. Onderzoek heeft opgeleverd
dat het absolute gehoor bij blindgebore
nen in de hersenen in de visuele cortex zit
en niet bij het gehoor. Is het niet fascine
rend?"
Veel van uw patiënten zijn ouderen. Wat de
jeugd betreft, maakt u zich zorgen over de
schade die mp3-spelers en iPods zouden kun
nen aanrichten.
„De kans bestaat dat er hele generaties aan
komen met gehoorbeschadiging op vrij
jonge leeftijd. Het grootste gevaar is wan
neer iPods worden ingezet om achter
grondlawaai te overstemmen, zoals in een
luidruchtige stad als New York. Dan moet
het apparaat zo luid afspelen, omdat je an
ders van de muziek niks hoort. In Amster
dam valt dat mee, denk ik."
Om dat te staven pakt hij zijn monokijker
en tuurt de passanten op het Damrak af
Ook tot Oliver Sacks' verwondering heeft
geen van de tientallen die in de volgende
minuut voorbij slenteren oordopjes in.
Zelfs niemand die mobiel belt. „Zie je nou
wel?"
Desondanks stelt hij dat oorartsen het
druk zullen krijgen. „Het is technisch na
tuurlijk prachtig om in een apparaatje ter
grootte van een aansteker alle muziek van
de planeet beschikbaar te hebben, maar ik
vrees voor de magie. Muziek die vroeger
beperkt te horen was, in concertzalen en
kerken, is er nu alle uren dat we wakker
zijn. Ik ben er niet zeker van of de mens
neurologisch gezien wel berekend is op
achttien uur muziek per dag."
„Ik werk veelal met oudere mensen. Zo zit
mijn patiëntenbestand in elkaar. Maar ik
betwijfel of het fenomeen van muzikale
hallucinaties zich iets van genres aantrekt.
Of het klassiek, pop of jazz is, dat maakt
niet uit. Ik heb te weinig beleving bij pop
muziek. Dat zal met mijn leeftijd te maken
hebben. Of met smaak, ja. Ik heb ook niks
met Wagner bijvoorbeeld. Toen ik hoorde
over een man die toevallen kreeg bij het
luisteren naar Wagner, verbaasde me dat
niks", schudt Oliver Sacks van het lachen.
Oliver Sacks: Musicofolia. Verhalen over mu
ziek en het brein. Vertaling: Han Visserman.
381 pagina's, 19,90 euro. J.M. Meulenhoff.
Sacks' De man die zijn vrouw voor een hoed
hield is herdrukt voor 4,95 euro.
Neuroloog Oliver Sacks:
„Ik werk met mensen die
gewond zijn, beschadigd.
Maar ik probeer de
therapeutische waarde en
mogelijkheden van muziek
te benadrukken."
Oliver Sacks
Geboren in Londen, 1933.
Hoogleraar neurologie in New York,
waar hij sinds 1965 werkzaam is bij
twee klinieken.
Werd beroemd in 1973 met zijn boek
Awakenings (Ontwaken in verbijstering),
dat tweemaal werd verfilmd, over de
werking van het nieuwe medicijn L-do-
pa op patiënten met een slaapziekte.
Zijn boek De man die zijn vrouw voor een
hoed hield uit 1985, werd een internatio
nale bestseller. Het gaat over patiënten
van hem die hun geheugen kwijt zijn en
anderen die geen onderscheid kunnen
maken tussen mensen en voorwerpen.
r Andere titels: Stemmen zien, Een antropo
loog op Mars, Een been om op te staan.
