Gezondheid
kindje slaap...
Vrouwen vaker besmet
met genitale wratten
Nieuwe medicijnen
effectief bij tuberculose
Tuberculose dook vroeg
in de geschiedenis op
Stappenteller werkt
beter met instructie
PZC Woensdag 12 december 2007 19
Te vroeg naar school
Kleuters moeten 11 tot 13 uur slapen, kinderen op de basisschool
10 tot 11 uur en pubers 9 uur. Eigenlijk loopt de biologische klok van
kinderen achter op de onverbiddelijke schoolklok. „Kinderen
moeten te vroeg naar school. De lessen zouden een uur later moeten
beginnen. De meeste kinderen zijn pas om 9, 10 uur 's morgens
boven Jan", stelt slaapexpert Marcel Smits, die de volgende tips ter
bevordering van het
slapen formuleert.
Volg elke avond het vaste bedritueel. Instoppen, praatje, verhaaltje,
dikke knuffel, licht uit.
Taboe: mobiel, spelcomputer of laptop in bed. Weg ermee!
Treed op! Ouders die alles goed vinden, hebben vaker kinderen met
slaapproblemen dan ouders die duidelijke regels stellen en ze ook
handhaven, zo wijst onderzoek uit.
Geef geen eten of drinken met cafeïne (cola, chocolademelk) rond
bedtijd.
lijk toegepast in supplementen te
gen stress. Volgens Friesche Vlag is
de gunstige werking van het melk-
drankje op de nachtrust weten
schappelijk aangetoond.
Een ander stofje dat de
slaap zou verbeteren, is
het hormoon melatonine.
In een lage dosering is het
middel, effectief bij een jetlag, ge
woon verkrijgbaar bij de drogist.
Melatonine wordt in een hogere
dosis in een medische omgeving
toegepast, zoals in de slaappoli.
„Het middel verzet de biologische
klok", legt neuroloog Marcel Smits
uit. „Zo kun je van avondmensen
ochtendmensen maken. Belang-
Hyperthermie
Hyperthermie is een techniek
waarbij een tumor met micro
golven wordt verwarmd tot
maximaal 43 graden Celsius.
Zo wordt de doorbloeding van
de tumor bevorderd en ontvan
kelijkheid voor radio- en che
motherapie verhoogd.
De hyperthermie-applicator is
een cilinder met daarin twaalf
antennes die microgolven uit
zenden. Waar golfjes elkaar
kruisen, wordt energie ver
sterkt. De behandeling duurt
een uur per week.
het lichaam wil de temperatuur
weer laten dalen tot 37 graden. Het
zet daarom de bloedvaten open en
dat bevordert de werking van ra
dio- en chemotherapie."
Het gaat om voorlopige resultaten,
het precieze effect moet nog door
medisch-wetenschappelijk onder
zoek worden aangetoond. Dat laat-
rijk is dat je het op het goede mo
ment toedient."
Melatonine verbetert de nachtrust
van kinderen met chronisch slaap-
gebrek, toonde onderzoek van
Smits aan. Het slaap-waakritme
gaat vooruit en de kinderen vertoe
ven daadwerkelijk langer in dro
menland. Ook kinderen met
ADHD hebben een betere nacht
rust, al wordt bijvoorbeeld het pro
bleemgedrag er gemiddeld niet be
ter op.
Hoe sloeg de therapie bij Priscilla
aan? Smits: „We hebben haar in
onze kliniek behandeld. Tegen
woordig slaapt ze snel in. Ze is
overdag beter te hebben en haar re
sultaten op school zijn verbeterd."
ste is ook een voorwaarde om de
applicator op commerciële basis te
kunnen ontwikkelen. Het wordt
nu in de Rotterdamse Daniël den
Hoedkliniek op experimentele ba
sis gebruikt, maar samen met een
Zwitsers bedrijf wordt hard ge
werkt aan bredere verspreiding.
De hyperthermie-behandeling
duurt een uur en bestrijkt een ge
bied van tien centimeter hoog en
vier centimeter breed. Gedurende
de therapie wordt de hyperther
mie een keer per week herhaald.
Om oververhitting van de huid te
voorkomen en de golven beter te
geleiden, zit er in de cilinder een
waterzak. Bijwerkingen zijn er vrij
wel niet, behalve soms een licht ro
de huid. Voor zover bekend is er
geen versterking van bijwerking
van bestraling of chemo. Gezond
weefsel kan de verhoogde tempera
tuur in ieder geval probleemloos
aan, zegt de onderzoeker.
Zijn spannendste moment beleef
de Paulides toen zijn applicator be
gin dit jaar op de eerste patiënt
werd getest. „Ik zie die man nog
zo voor me. Heel positief en heel
gemotiveerd om mee te doen.
Toen de temperatuur in de tumor
40,6 graden werd, viel er een stuk
spanning weg, want het apparaat
werkte! Maar nog mooier was de
mevrouw bij wie de tumor hele
maal verdween. Dat kan natuurlijk
ook van de radiotherapie komen,
maar aan de effectiviteit daarvan
heb ik meegewerkt."
En daar is hij best trots op. „Je be
reikt iets voor anderen en hun toe
komst. Als mensen met keelkan
ker na een behandeling bijvoor
beeld weer kunnen slikken, is dat
een geweldige verbetering. Daar
doe je dit werk voor."
Met zijn interesse voor de golfjes
had Paulides natuurlijk ook kun
nen kiezen voor een carrière in de
mobiele telefonie of voor een baan
als radarspecialist bij defensie,
waarschijnlijk beide dikker betaald
dan een job in de wetenschap. „Ik
heb bewust voor de medische toe
passingen gekozen. Bijdragen aan
het helen van mensen is nuttig
voor de hele maatschappij."
Op 1 januari begint hij als onder
zoeker bij het Erasmus Medisch
Centrum, waar hij verder gaat met
het ontwikkelen van nuttige medi
sche apparaten. Iets om de tempe
ratuur van een tumor van buiten
af te meten bijvoorbeeld, zodat pa
tiënten van een vervelende punc
tie af zijn. „Het mooie van tech
niek is dat je iets tastbaars ontwik
kelt, iets praktisch."
Eén op de tien vrouwen onder 45
jaar heeft minimaal éénmaal in
haar leven een episode van sek
sueel overdraagbare genitale wrat
ten gehad. Dat aantal neemt toe, al
thans in Scandinavië. Dit blijkt uit
een grote studie onder 70.000
vrouwen in Noorwegen, Zweden,
Denemarken en IJsland. Volgens
dermatoloog dr. Wim van der Me-
ijden (Erasmus MC, Rotterdam), is
ook in Nederland sprake van een
stijging van het aantal besmettin
gen met genitale wratten. „Nu al
komen er jaarlijks 25.000 nieuwe
gevallen bij."
Een enzym in menselijke cellen
dat kankercellen onbeperkt doet
groeien, blijkt door tuberculo-
se-bacteriën (Mycobacterium tu
berculosis) en salmonella bacteri
ën (Salmonella typhimurium) ge
bruikt te worden om te voorko
men dat zij door het afweersys
teem vernietigd worden. Nieuw
ontwikkelde medicijnen gericht te
gen dit eiwit (PKB/Akti geheten)
blijken een effectief antibioticum
tegen tuberculose- en salmonella
bacteriën. Dit schrijft C. Kuijl in
het wetenschapsblad Nature.
De ziekte tuberculose heerst niet
'slechts' enkele duizenden jaren
onder mensen, maar minstens
500.000 jaar. Het gaat dan om tu
berculose veroorzaakt door de bac
terie Leptomeningitis tuberculosa,
en niet de tegenwoordige boosdoe
ner Mycobacterium tuberculosis.
Een 500.000 jaar oud menselijk
fossiel van de Homo erectus, ge
vonden in Turkije, vertoont spo
ren van botaantasting door L. Tu
berculosa, schrijft J. Kappelma in
het vakblad American Journal of
Physical Anthropology.
Het dragen van een stappenteller
stimuleert om meer te bewegen
mits hierbij een duidelijk doel (mi
nimaal aantal stappen per dag)
wordt gesteld. Dit constateert D.
Bravata in het medisch tijdschrift
JAMA op grond van gegevens uit
26 onderzoeken met in totaal 2.767
deelnemers. De deelnemers gin
gen tijdens het onderzoek 30 pro
cent meer bewegen en hun body
mass index (BMI) verminderde
met 0.38. De onderzoeken duur
den achttien weken. Het effect op
de lange termijn is onbekend.
foto ANP
