BI
fN
Economie in rustig vaarwater
«barometer
CIJFERS
Dré de Jong
Bourgondia
Jan Pollemans
Supermarkten
Rob Franken
ROC West-Brabant
Jan Hoppen
HeJa m
Lilianne van der Ha
Agrariër Lé
Geert v.d. Horst
Rabobank
Willem Jonkmans
DTZ ZadelhofF
Henk v. Koeveringe
De Roompot
m
Marlies Oggel
Vedior
Ron Nijskens
Rewin
Chris Rutten
Kamer van Koophandel
Willem Jonkmans
DTZ ZadelhofF
'Wachten op beslissingen'
Ook in de laatste maand van het
jaar blijven de panelleden van
de barometer redelijk optimistisch.
Zij geven als rapportcijfer een 7,1.
Dat is eentiende minder dan het cij
fer van de maand mei, toen we met
de barometer begonnen.
Willem Jonkmans: 7
Kurk van de Jles
Zoals in de laatste maanden aangegeven,
was het wachten op beslissingen. De kurk
lijkt van de fles. Een complete ontwikke
ling van 77.500 m2 die van eigenaar ver
wisselt. Een aantal gebruikers, dat de
knoop heeft doorgehakt en voor nieuwe
huisvesting heeft gekozen. En vooral be
leggers, die kopen en verkopen. Ander
maal wordt bewezen dat onroerend goed
op termijn bezien zeker zo aantrekkelijk is
als belegging in aandelen. Zeker nu de
aandelenmarkt heftig op en neer schiet.
2007 kun je nu toch te vergelijken met het
uitstékende vonge jaar.
Chris van Loon: 5,5
Oorlogsinspanningen
De crisis op de hypotheekmarkt van de VS
leidt ten onrechte tot negatieve sentimen
ten op de Europese beurzen. Men zou veel
bezorgder moeten zijn over het alsmaar
oplopende Amerikaanse begrotingstekort.
De grote oorlogsinspanningen van de re
gering Bush zijn hoofdzakelijk op de pof
en drukken waarschijnlijk nog generaties
op de Amerikaanse belastingbetaler. Dat
zal het herstel van de dollar bemoeilijken
en de rente in de VS doen stijgen. We
moeten verwachten dat de Europese Cen
trale Bank deze ontwikkeling scherp in het
oog zal houden en noodgedwongen tot op
zekere hoogte deze tendens zal moeten
volgen. Dat zal dus de komende jaren ook
hier hogere hypotheektarieven en duurde
re leningen voor het bedrijfsleven beteke
nen.
Chris Rutten: 7,5
Groeikracht Zuidwest Nederland
Positieve en negatieve berichten over de
ontwikkeling van de economie volgen el
kaar in rap tempo op. Hoe de balans uit
eindelijk zal uitvallen, weten zelfs de meest
intelligente economen niet. Vooral de fi
nanciële (krediet)crisis is met een hoop
onzekerheden omgeven. Gaat het om een
tijdelijke verstoring of zal het leiden tot
een structurele ontwrichting van de (we-
reld)economie? Ik blijf geloven in de
(groei)kracht van de Nederlandse en
West-Brabantse economie. Met een groei
van 4,1% werd de hoogste groei van de
laatste 7 jaren gerealiseerd.
Lilianne van der Ha: 7,5
Biobrandstoffen belangrijk
Een uitdaging van ons agrariërs is het om
voedsel te produceren, dat is ons eerste
doel. Bijgekomen is de productie van bio
brandstoffen. Vertegenwoordigers van de
'multinationals' zeggen dat het niet door
moet slaan want dan wordt voedsel te duur
voor de consument. Tja, ze doen dus net
alsof ze nu maatschappelijk zijn ingesteld,
terwijl ze eigenlijk hun eigen productie
veilig willen stellen. Triest is dat.
Paul Nijskens: 6,5
Wisselvallig
De barometer gaat nchting veranderlijk of
wisselvallig misschien wel. Het is namelijk
helemaal niet duidelijk welke kant het op
gaat. Op de zeer korte termijn is de Ame
rikaanse kredietcrisis en huizen crisis ver
weg van onze economie. Echter door als
maar dalende huizenprijzen zullen de reële
bestedingen in de V.S. ook getroffen wor
den. In hoeverre het negatieve sentiment
08-'07
09-'07
10-'07
ll-'07
Rob Franken Voorzitter ROC West- Brabant
6,5
8,0
8,0
7,0
Willem Jonkmans Directeur DTZ Zadellwff
6,5
6,5
6,5
7,0
Chris Rutten Voorziter Kamer van Koophandel
7,75
8,0
7,5
7,5
Guust Verpaalen Commissaris Philip Morris Benelux
6,5
6,5
8,00
7,5
Marlies Oggel Commercieel manager Vedior
7,6
7,0
7,2
7,3
Jan Hoppen Directeur Heja
7,5
6,5
6,5
6,0
Chris van Loon Bestuurder De Unie
4,0
5,0
5,0
5,5
Paul Nijskens Directeur Rewin West-Brabant
7,5
7,0
7,0
6,5
Lilianne van der Ha Agrarisch ondernemer
7,5
7,5
7,5
7,5
David Luteijn Voorzitter BZW Zeeland
6,5
7,0
7,5
7,5
Henk van Koeveringe Directeur Roompot Groep
6,9
6,5
7,0
7,0
Jan Pollemans Eigenaar Super de Boer Roosendaal
7,0
6,5
7,5
7,5
Geert van der Horst Directeur Rabobank Roosendaal
7,5
7,5
7,5
7,5
Joris Jansen Eigenaar restaurant Auberge des Moules
9,0
8,0
8,0
7,0
Dre de Jong Directeur Bourgondia
6,0
6,5
8,0
8,0
Ad Verrest Directeur BN/DeStem PZC
0,0
0,0
7,5
7,5
dan overwaait naar Europa is moeilijk te
voorspellen. Maar we zullen hoe dan ook
enige tegenwind mogen verwachten.
Geert van der Horst: 7,5
Wantrouwende consument
Hoewel de hoogconjunctuur in Neder
land inmiddels over de top lijkt te zijn,
blijven de vooruitzichten gunstig. De con
sument is echter wat wantrouwend. In
september liet het consumentenvertrou
wen de grootste duikeling zien sinds de re
gistratie ervan. Dit had grotendeels te ma
ken met de uit de VS overgewaaide onrust
op de financiële markten. Tot nu toe blijft
het herstel van het consumentenvertrou
wen uit. De vergelijkbare situatie in 1998
(toen als gevolg van de Azië-crisis, die ei
genlijk volledig aan Nederland voorbij
ging) leert dat de groei van de consumptie
hier niet onder hoeft te lijden.
Joris Jansen: 7
Iets boven normaal
Ondernemers in de restaurantsector reali
seerden dit najaar een omzet die werd be
oordeeld als iets boven normaal. De hore
ca plukt nog steeds de vruchten van het
vertrouwen in de economie. In mossel
dorp Philippine zakt de toeloop van Belgi
sche gasten na feestdag 11 november altijd
wat terug. De dagen worden korter, de
feestdagen naderen en de gast houdt zijn
hand wat meer op de knip.
Ad Verrest: 7,5
Positieve ontwikkelingen
Ik vind het altijd moeilijk om de geluiden
over 'hoe het met ons gaat' vanuit diverse
invalshoeken te rijmen. De beurs laat wei
nig positieve ontwikkelingen zien. Het
sentiment speelt een zeer grote rol. De stij
gende prijzen van grondstoffen zorgen op
de wereldmarkt voor onzekerheid. Dicht
bij huis kunnen we ook een positievere
ontwikkelingen waarnemen. De werke
loosheid blijft gestaag dalen. Het aantal
vacatures was nog nooit zo groot. Dat is
macro natuurlijk wel goed maar uiteinde
lijk zijn die vacatures er niet voor niets. Er
is dringend behoefte aan gekwalificeerd
personeel. Nu heb ik altijd meer vertrou
wen in het vinden van oplossingen om de
schaarste op de arbeidsmarkt te tackelen
dan andersom.
David Luteijn: 7,5
Gevaar voor inflatie
Ik blijf positief gestemd. Ook al blijft de
onzekerheid vanuit de V.S., met z'n onge
zonde financiële basis, aanwezig. Mede
daardoor blijft de dollar wel erg ver achter
bij euro. Voorts zullen vroeg of laat de ho
ge grondstoffenprijzen wel tot een extra
aantrekken van de inflatie moeten leiden.
Guust Verpaalen: 7,5
Minder Calimero-gedrag
Het CBS publiceerde dat het met de eco
nomische groei in Nederland goed gaat.
Ook in onze regio zie ik veel ontwikkelin
gen die positief stemmen. Meer samen
werking tussen verschillende instituten en
minder "calimero" gedrag wat nog al gauw
de boventoon kan voeren in Brabant.
Waar overal ter wereld het collectieve en
individuele bewustzijn enorm aan het
groeien is en de roep om een andere koers
te varen (op allerlei terrein) steeds luider
wordt zie ik gelukkig ook dat wij in Bra
bant in staat zijn meer voor elkaar te krij
gen op een vernieuwende
wijze.
Jan Hoppen: 6
Vertrouwen even weg
De bankcrises in de VS kunnen effect heb
ben op het investeringsklimaat voor de ko
mende tijd. We zien dat financiering van
investeringen moeilijker zou kunnen wor
den waardoor die tijdelijk kunnen worden
geremd. Het financieringsklimaat staat ei
genlijk haaks op de positieve groei van de
economie. Wij denken dat het vertrou
wen snel terug kan zijn maar voorlopig is
echt even zoek, vooral bij de hypotheek
banken
Dré de Jong 8
Economie blijft stabiel
Mijn oordeel is blijvend positief omdat het
goed merkbaar is dat zelfs na de december
maand de economie stabiel zal blijven.
Daarmee zullen de rustige wintermaanden
gunstig worden. Het bedrijfsleven en
vooral de horeca zal de komende
maand(en) hun slag kunnen slaan. Het feit
dat de feestdagen zoals carnaval, Pasen en
Pinksteren komend jaar vroeg vallen, geeft
ons een lang vooijaar met voldoende mo
gelijkheden om de economie te verster
ken.
Rob Franken: 7
Beren op de weg
Weliswaar hebben de economische groei
cijfers in het derde kwartaal een zeer hoog
niveau bereikt, er liggen toch ook gevaren
op de loer. Hoge groei levert altijd op ter
mijn het risico op van een hoge inflatie en
dat zou niet moeten. Een ander zorgpunt
blijft de ontwikkeling op de arbeidsmarkt.
De krapte is zo groot dat nu al studenten
MBO enkele maanden voor hun examens
door bedrijven van hun opleiding worden
afgeplukt. En dan maar zeggen dat ROC's
een hoge uitval hebben.
Marlies Oggel: 7,3
Eindelijk resultaat
De inspanningen van uitzendorganisaties
om kandidaten uit de markt te halen, be
ginnen vruchten af te werpen. Weliswaar
betekent dit niet dat er per direct grote
aantallen kandidaten beschikbaar zijn, wél
dat er oplossingen mogelijk zijn voor de
tekorten op de arbeidsmarkt, vooral dank
zij de creativiteit van de recruiters. Daar
naast werken uitzendkrachten meer uren,
blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau
voor de Statistiek (CBS). Een goede ont
wikkeling is bovendien dat het aantal ou
deren tussen de 55 en 65 jaar met een baan
steeds verder toeneemt.
Chris van Loon
De Unie
David Luteijn
BZW Zeeland
Guust Verpaalen
Philip Morris
Joris Jansen
Auberge Des Moules
Ad Verrest
BN/DeStem PZC