n w
Zet bakstenen
om in geld
Hoe vertel ik mijn baas dat ik
Gure wind op de beurzen
16 Dinsdag 4 december 2007 PZC
GELDZAKEN
door Corné van Zeijl
De Tokkie-hypotheek,
voor mensen die lage
inkomsten hebben.
Op de beurzen stak de afgelopen maand een gure wind
op. Die is veroorzaakt door de crisis op de Amerikaan
se hypothekenmarkt. Hoe is deze crisis eigenlijk ont
staan? Toen de vorige bubbel, die van de internetaandelen, in-
eenklapte, gingen de aandelenkoersen hard omlaag. De porte
feuilles van veel pensioenfondsen en verzekeraars werden
flink minder waard. Men vreesde dat het financiële systeem
onderuit zou gaan. Dus verlaagde de toenmalige voorzitter
van de Centrale Bank, Greenspan, de rente naar het ongeken
de lage niveau van t procent. Dat zorgde weer voor de huidige
bubbel, in de Amerikaanse huizenmarkt dit keer. Immers als
je tegen t procent kan lenen, kan iedereen een huis kopen.
Het probleem is dat ook iedereen een huis kocht. Ook mensen
die misschien maar beter geen hypotheek konden nemen.
Mensen die geen vaste baan hadden of mensen met lage inko
mens. Deze hypotheken kregen de sticker subprime mee, of in
populair Nederlands: een Tokkie-hypotheek.
"Maar op een gegeven moment
was de crisis voorbij en ging de
rente weer omhoog. Veel van
die subprime-leningen met va
riabele rente moesten geherfi-
nancierd worden tegen een flink
hoger percentage. Dan blijken
veel nieuwe huiseigenaren niet aan hun financiële verplichtin
gen te kunnen voldoen. Het aantal mensen dat de hypotheek
niet meer kan betalen, is in 2007 verviervoudigd. En één op de
zes heeft een betaalachterstand.
De grote beleggers die deze hypotheken kochten, zien daar
door de waarde van de beleggingen in deze hypotheken flink
dalen. Immers, als er niet betaald wordt, heeft de uitlener van
het geld een probleem. 6,6 procent van de totale Amerikaanse
hypotheekmarkt a 10.000 miljard dollar zijn dit soort Tok-
kie-hypotheken met variabele rente. In deze 660 miljard dollar
zit het probleem. De beleggers hebben momenteel 70 miljard
dollar op deze leningen afgeschreven. Dan is er nog heel wat
te gaan.
De financiële wereld vraagt zich af waar deze leningen alle
maal zitten. Bij onzekerheid prijzen ze het maar overal in. De
financiële sector heeft daardoor sinds begin oktober liefst
1.200 miljard dollar aan marktwaarde verloren. Op zich is het
wel bijzonder om te zien hoe snel de beurs dit soort evene
menten inprijst. Alleen jammer dat het zoveel geld kost.
Een oplossing ligt in het verlagen van de FED-rente. Daardoor
wordt de te betalen rente lager en dan zullen hypotheekproble
men automatisch verkleinen. Een andere mogelijkheid is dat
de Amerikaanse regering een soort noodfonds opricht. Een
derde manier is dat de banken verder afschrijven en een finan
ciële injectie krijgen van partijen als de grootste Chinese of
Arabische staatsfondsen. Het zijn geen uitkomsten die uitblin
ken in schoonheid, maar waarschijnlijk zullen we in het ko
mende jaar een combinatie van deze oplossingen zien. Nu
maar hopen dat we er van geleerd hebben. Waarschijnlijk niet.
Bij veel senioren zit het grootste deel van hun kapitaal in hun koopwoning.
Wie zonder te verhuizen de winst op zijn huis wil omzetten in geld, kan kiezen
uit enkele mogelijkheden.
door Irene van den Berg illustratie Job van Celder
Een prachtige vrijstaande
bungalow om in te le
ven, maar wel van een
heel klein pensioen. Vijf
jaar geleden besloten Ka-
rel Liefhebber (80) en zijn vrouw
uit het Gelderse Hall dat ze hun
'stenen rijkdom' te gelde wilden
maken. Ze verkochten hun huis
en kregen het woonrecht en een
flinke zak geld terug. Voor wie de
waarde van zijn (afbetaalde) wo
ning wil gebruiken om lekker van
te leven, zijn er verschillende ma
nieren om bakstenen om te zetten
in geld.
„Een eigen huis brengt veel kosten
voor onderhoud met zich mee.
Toen we dat enkele jaren geleden
niet meer konden opbrengen, zijn
we op zoek gegaan naar een oplos
sing", vertelt Liefhebber. Hij werd
op zijn 48e afgekeurd en moet het
dus doen met een klein pensioen.
„Toen we hoorden dat er een ma
nier was om ruimer te kunnen le
ven en toch in ons huis te blijven
wonen, zonder ons zorgen te ma
ken over het onderhoud, leek dat
bijna te mooi om waar te zijn", al
dus Liefhebber.
Hij en zijn vrouw kozen voor To-
renstad Verzilverd Wonen. Toren-
stad werkt samen met woning
bouwcorporaties in het land. Je
verkoopt je huis voor de markt
waarde aan een corporatie, vervol
gens koop je het woonrecht terug
voor de rest van je leven. Als je
nog betrekkelijk jong bent (60
jaar), betekent dat dat er voor dat
woonrecht een hoog bedrag wordt
gerekend. Dan houd je niet al te
veel over. Maar ben je wat ouder,
dan kan dit een interessante con
structie zijn.
Een groot voordeel is bovendien
dat de woningbouwcorporatie het
onderhoud op zich neemt. Dat
kan een behoorlijke besparing op
leveren en voor veel ouderen bete
kent het ook een zorg minder.
„Vanaf een bepaalde leeftijd ga je
niet meer zo gemakkelijk op een
ladder staan", zegt woordvoerder
Mark van Dooren van Torenstad.
Bij woonrecht zijn de rechten en
plichten te vergelijken met die van
een huurder. Je kunt het recht bij
voorbeeld niet verkopen of er een
hypotheek op nemen. Daarnaast
krijg je een eenmalige of periodie
ke uitkering. „Wij laten de vergoe
ding over tien jaar uitkeren", ver
telt Liefhebber.
Als je veel korter dan verwacht ge
bruik maakt van het woonrecht,
bijvoorbeeld door een verhuizing
of overlijden, vervalt het woon
recht. Je moet er dus goed over na-
Informatie zoeken
t- Enkele handige websites:
Huis verkopen en woonrecht
terugkopen:
www.verzilverdwonen.nl
Huis verkopen en terughuren:
www.amvesthomefree.nl
Krediethypotheek:
www.robecodi-
rect.nl/web/nl/hypotheken/ope
ethypotheek.jsp
denken of je huis geschikt is om er
de rest van je leven te blijven wo
nen. „Vergeet niet dat je bij de ge
meente subsidie kunt aanvragen
als er aanpassingen van je huis no
dig zijn in verband met je gezond
heid", vult Van Dooren aan.
Denk je in de toekomst
nog te willen verhuizen,
dan kun je bij Torenstad
ook kiezen voor de op
tie om je huis te verkopen en er
een huurrecht voor in de plaats te
krijgen. Het echtpaar krijgt dan als
koopsom 80 procent van de vrije
verkoopwaarde uitgekeerd. Daar
naast wordt voor de woning een
huurprijs berekend, waarbij je het
huurrecht voor de woning krijgt.
Hetzelfde kun je doen bij Amvest.
Amvest koopt je huis en verhuurt
het aan je terug. Afhankelijk van
de hoogte van de huur die je wilt
betalen, krijg je 60 tot 90 procent
van de vrije verkoopwaarde. De
huur wordt jaarlijks verhoogd met
het inflatiepercentage.
Wil je wel eigenaar van je woning
blijven, dan is er nog een andere
manier om de waarde van je wo
ning te verzilveren: de krediethypo
theek. Met een krediethypotheek
kun je over meer geld beschikken
door de overwaarde van je woning
te benutten. Overwaarde is het ver
schil tussen de hypotheekschuld
en de huidige waarde van het
huis. De krediethypotheek is een
doorlopend krediet met het huis
als onderpand. Bij het afsluiten
van de hypotheek spreek je met de
Concentratiestoornissen,
voortdurende moeheid en
somberheid kunnen symptomen
zijn van psychische klachten als
depressiviteit, burn-out of
overspannenheid. Hoe vertel je
het op je werk? Stichting
Pandora geeft adviezen.
door Patricia van der Zalm
foto CPD
Als je als werknemer
niet goed in je vel
zit, doemen er veel
vragen op. Wat moet
ik doen, wat moet ik
vertellen, hoe doe ik dat, moet ik
me ziek melden, hoe vertel ik het
mijn baas en/of collega's en wel
ke consequenties zou dat heb
ben? „Het maakt niet uit of het
gaat om overspannenheid, burn
out of manisch-depressiviteit",
zegt Anneke Huson, projectma
nager Werk en Psyche bij de
stichting Pandora. „Psychische
klachten hebben een gezamen
lijk kenmerk: je verliest de grip
op wat je doet."
Pandora, een onafhankelijke
stichting die zich inzet voor men
sen met psychische problemen,
richt zich met de brochure 'Wat
vertel je over psychische klachten
op je werk' op werknemers en
werkgevers. De brochure, ook te
downloaden via www.werken-
psyche.nl, is er één in een reeks
steuntjes in de rug voor prakti
sche toepassing op het werk.
Geen overbodige luxe, psychi
sche klachten zijn in 30 procent
van de gevallen de oorzaak van
langdurig ziekteverzuim, dat wil
zeggen enkele weken per jaar.
Ook bij instroom in de WAO zijn
psychische klachten in ruim een
derde van de zaken de grootste re
den van arbeidsongeschiktheid.
De Wereld Gezondheids Organi
satie (WHO) verwacht dat de
pressie wereldwijd de meest voor
komende ziekte wordt.
