Internet als zegen
voor integratie
Zaterdag 1 december 2007 PZC
Allochtone internetsites
zijn een doorslaand
succes.
Honderdduizenden
jongeren loggen dagelijk:
in op Marokkaanse en
Turkse websites.
Hoewel de virtuele
wereld vooral langs
etnische scheidslijnen is
geordend, zien
deskundigen ook
mogelijkheden voor
integratie.
door Rens Ulijn
illustratie Helen van Vliet
kije, Marokko of Suriname." Een aantal al-
lochtonensites lag een paar jaar geleden on
der vuur wegens hun discriminerende in
houd. Zo haalde de inmiddels opgeheven
site alqualem.nl (Arabisch voor 'de pen')
het nieuws toen er vlak na de moord op
Theo van Gogh een anti-homopamflet op
werd geplaatst. Het Meldpunt Discrimina
tie Internet (MDI) ontving na de aansla
gen in de VS van 11 september 2001 hon
derden klachten over Maroc.nl. Op de site
werd Osama bin Laden verheerlijkt en ver
schenen antisemitische opmerkingen. Ook
het nieuws dat terreurverdachten Sarnir A.
en zijn vriendin Soumaya S. elkaar via de
site leerden kennen, plaatste Maroc.nl in
het verdachtenbankje. Inmiddels kent de
site, die overheidssubsidie ontvangt, stren
ge huisregels. „Binnen onze internetge
meenschap moet stevig gediscussieerd kun
nen worden", zegt oprichter Mohamed El
Aissati. Het dient wel binnen de grenzen
van de Nederlandse wet te gebeuren. „Zo
dra wij een discriminerende opmerking te
genkomen, wordt die verwijderd. Wie
meerdere keren in de fout gaat, wordt uit
eindelijk helemaal geblokkeerd."
De vraag of de etnische verkokering op in
ternet een obstakel is voor de integratie
wordt door de wetenschap met een duide
lijk nee beantwoord. In zijn jaarboek, ICT
en Samenleving, stak het Sociaal en Cultu
reel Plan Bureau (SCP) nog de loftrompet
over de zegeningen van internet voor de
integratie. Door het voeren van intensieve
discussies op sites als Maroc.nl krijgen jon
geren meer begrip voor eikaars standpunt,
aldus het SCP. Bovendien worden de al
lochtone sites ook massaal door autochto
ne jongeren bezocht, waardoor Nederland
se en buitenlandse jongeren elkaar tegen
komen. Ander positief punt is volgens het
SCP dat de voertaal op de minderheden-
sites vrijwel altijd Nederlands is.
Volgens Faizal Nabibaks van Etnomedia
begrijpen mensen die denken dat allochto
nen alleen nog maar op hun eigen sites ko
men, niks van de werking van internet.
„De verkokering is het gevolg van de ma
nier waarop internet is georganiseerd. Al
les wordt gerubriceerd in groepen, men
sen creëren gemeenschappen rond een ge
zamenlijke interesse. Een forum voor lief
hebbers van de BMW 3-serie is in wezen
niks anders dan een site als Lokum.nl,
waar mensen die geïnteresseerd zijn in de
Turkse cultuur elkaar ontmoeten. Maar
Turkse jongeren kijken en luisteren daar
naast ook gewoon naar de mainstream me
dia. Ook onder Turken is de Telegraaf nog
steeds de grootste krant."
Volgens publicist Paul Scheffer,
schrijver van het boek Het land
van aankomst, maakt ICT het
mogelijk verbonden te blijven
met het land van herkomst en tegelijk ver
bindingen aan te gaan met het land van
aankomst. „Moderne communicatiemidde
len voegen in die zin een nieuwe dimensie
toe aan de geschiedenis van migratiepro
cessen", meent Scheffer. „Vroeger was mi
gratie een afscheid voor altijd, maar nu
wordt er gependeld, al was het maar in
mentaal opzicht. Die dubbele loyaliteit
vind je in verhevigde vorm terug in de digi
tale wereld. Digitale technologie zet het
multiculturele drama op scherp."
Hoogleraar ICT en Sociale Verandering Va
lerie Frissen ziet in de digitale communica
tietechniek juist kansen. „Jongeren zijn vol
ledig vergroeid met de digitale wereld. Ze
zijn altijd online en maken geen onder
scheid tussen de virtuele wereld op inter
net en de echte wereld om zich heen",
zegt Frissen. „Ze zijn via msn en mobiele
telefoon 24 uur per dag verbonden met
een groot aantal gemeenschappen. Aan de
hand van die netwerken vormen ze hun
identiteit. Dat maakt de digitale wereld tot
een essentiële dimensie van de toekomsti
ge multiculturele samenleving. Als er on
der Nederlanders behoefte is aan een
nieuw wij-gevoel zal dat via digitale net
werken moeten ontstaan", aldus Frissen.
Ook Mohamed El Aissati ziet in het inte
gratievraagstuk een belangrijke rol voor al
lochtone internetgemeenschappen. „Ik ge
loof dat alleen emancipatie met behoud
van identiteit kan leiden tot integratie. Op
internet kan iedereen zich op een laag
drempelige manier verenigen en voor een
groot publiek zijn mening uiten. Uiteinde
lijk leren we elkaar zo beter kennen. De
ontzuiling is in Nederland ook pas goed
op gang gekomen toen Nederlanders via
de verzuilde omroepen kennis maakten
met eikaars standpunten. Zo zal internet
een zege blijken voor de integratie."
Websites
De grootste etnische portals van Nederland:
www.marokko.nl (Marokkaans)
www.maroc.nl (Marokkaans)
»- www.maghreb.nl (Marokkaans Algerijns)
www.lokum.nl (Turks)
►•www.waterkant.nl (Surinaams)
►•www.hindustani.nl (Hindoestaans)
www.wijblijvenhier.nl
interklaas kan
ook Arabisch'.
Zomaar een kop
j boven een be-
k. richt dat afgelo
pen week te vinden was op de
populaire website Marokko.nl.
In een puntig geschreven
nieuwsbericht lezen de 120.000
leden van de grootste Nederland
se internetcommunity voor Ma
rokkanen dat je in Amsterdam Arabische
chocoladeletters kunt kopen. Onze
oer-Hollandse sint deelt voor hem onuit
spreekbare cacaoletters uit aan zoete Ma
rokkaanse kindjes. Hoe geïntegreerd wil je
het hebben? 'Koopt de Sint ook Aischa's
(Arabische equivalent van de Barbie, red.)
en een scheikundedoos voor kleine Ali om
bommetjes te maken?', grapt iemand op
de site. Een ander wil vooral weten welke
Arabische letter het grootst is.
Over de politieke voorkeuren van de redac
teuren bestaat geen misverstand. Het be
richt over het plan van Wiegel om de
WD te laten luseren met de partijen van
Wilders en Verdonk krijgt de volgende
kop mee: Wilders Verdonk WD El
lende. Het bericht eindigt met: "t Zou wel
lachen zijn. Alle politieke mislukkelingen
in één partij, de Jostiband van de politiek'.
De politiek-incorrecte toon op Marokko.nl
doet nog het meest denken aan die van
hun rechtse, autochtone broertje Geen-
stijl.nl. „Alleen worden de berichten op al
lochtone sites met argusogen gevolgd",
weet Faizal Nabibaks van mediabureau Et
nomedia in Rotterdam. „Op Geenstijl wor
den moslims consequent geitenneukers ge
noemd. Daar hoor je weinig klachten over.
Als wij die toon op onze sites aanslaan
over christenen, staat iedereen op z'n ach
terste benen, maar eigenlijk is dat het top
punt van integratie."
Het aantal allochtone websites en hun be
reik groeien al jaren. Terwijl uit onderzoek
na onderzoek blijkt dat de publieke om
roep er niet in slaagt allochtonen aan zich
te binden. Zo heeft 19 procent van de Tur
ken, Marokkanen, Surinamers en Antillia-
nen nog nooit naar het NOS journaal geke
ken. Tegelijkertijd halen steeds meer al
lochtone jongeren hun informatie van spe
cifieke minderhedensites.
Achter sommige sites zitten stichtingen
die met subsidies de integratie proberen te
bevorderen. Het gros van de sites is echter
commercieel. „Onze sites richten zich niet
alléén op Marokkanen, Turken en Surina
mers", benadrukt Nabibaks, die met Etno
media de sites Maghreb.nl (Marokkaans),
Waterkant.nl (Surinaams) en Lokum.nl
(Turks) bestiert. „Uit onderzoek blijkt dat
een kwart van de bezoekers geïnteresseer
de Nederlanders zijn. Onze sites zijn er
voor iedereen die geïnteresseerd is in Tur
