Dwangarbeider 3154 vertelt
mm
UJbioe^
Rechter is mild voor drugsfamilie
'Scholen
leer van
elkaar'
Toename Roemeense verdachten
Drietal rooft
zeven ton van
bankrekeningen
pzc Donderdag 29 november 2007 3 7
Paul Sonke tekent
herinneringen op van
Adrie Koopman.
door Ali Pankow
wemeldinge - „Misschien kan het
verhaal van Adrie Koopman er
aan bijdragen dat er iets meer be
grip ontstaat voor degenen die des
tijds gedwongen werden hun ar
beidskracht in te zetten in het
land van de vijand", schrijft Paul
Sonke in het voorwoord van
Dwangarbeider 3154. Dit boek
wordt vanmiddag gepresenteerd
in de Drukkerij in Middelburg.
Sonke zelf was zes toen de oorlog
uitbrak. Hij woonde in Wemeldin-
ge, net als Adrie Koopman, die elf
jaar ouder is. „Ik kon me hem nog
vaag herinneren, maar van die ge
dwongen arbeidsinzet wist ik niet
veel. Zijn verhaal was voor mij
dan ook beslist een eye-opener",
zegt de auteur. Het idee voor dit
boek ontsproot spontaan. Via een
familielijntje kwam hij bij toeval
in contact met Koopman, die hem
in eens zijn ervaringen uit de oor
log begon te vertellen.
Volgens de auteur had de hoofd
persoon daar veertig jaar over ge
zwegen. Oprichting van de Vereni
ging ex-Dwangarbeiders Neder
land (VDN), de aandacht voor dit
onderwerp van de Zeeuwse Stich
ting Ooggetuigen van de Twintig
ste Eeuw en na al die jaren alsnog
de mogelijkheid een beroep te
doen op een compensatiefonds sti
muleerden hem over die ingrijpen
de periode te gaan praten. „Mijn
geheugen is goed, ik kon mij nog
erg veel details herinneren. Ik wist
zelfs mijn nummer nog dat ze mij
in kamp Amersfoort hadden gege
ven: 3154", tekende Sonke op.
Paul Sonke (I) samen met hoofdpersoon Adrie Koopman in Dwangarbeider 3154. foto Willem Mieras
De schrijver koos bewust voor de
ik-vorm. Koopman vertelt hoe hij
in 1943 werd opgepakt door toe
doen van de plaatselijke veldwach
ter, omdat hij probeerde onder
'Het is een verhaal zonder
zelfbeklag. Koopman telt
zijn zegeningen'.
dwangarbeid in Duitsland uit te
komen. Over de ontberingen in
strafkamp Amersfoort, waar hij on
der meer te maken kreeg met de
beul Joseph Kotalla. Over hoe hij
naar Riga werd overgebracht en
over zijn uiteindelijke terugkomst
in Wemeldinge. Hij was begin
twintig toen hij werd weggevoerd,
net getrouwd en vader van een
pasgeboren dochter. Tijdens die
dwangarbeid in Duitsland werd
hij door lotgenoten aangeduid als
'De Zeeuw', bij terugkomst noem
de zijn dochtertje hem 'de man',
als 'pappa' kende ze hem immers
nog niet.
„Het is een verhaal zonder zelfbe
klag. Ook nu Koopman inmiddels
84 is geworden en vrijwel geheel
blind is, telt hij zijn zegeningen",
constateert Sonke.
Pijn en teleurstelling heeft de
hoofdpersoon nog wel over de wij
ze waarop hij door medeburgers
soms met de nek werd aangeke
ken. Gebrek aan erkenning, ook
van de rijksoverheid, heeft veel
dwangarbeiders gekwetst. De au
teur geeft er in een van de toelich
tende hoofdstukken een verkla
ring voor. Volgens Sonke waren de
meeste burgers niet in staat onder
scheid te maken tussen sympathi
santen met de vijand, die zich vrij
willig hadden aangemeld en de
mannen die gedwongen waren in
Duitsland te gaan werken. Wie als
'dienstweigeraar' werd gepakt,
kreeg bovendien te maken met
strafmaatregelen.
Dwangarbeider 3154, auteur Paul
Sonke, €12,50, ISBN
978-90-74576-92-5,
middelburg - De Zeeuwse politie
constateert dit jaar een lichte toe
name van het aantal Roemenen
dat van een misdrijf wordt ver
dacht.
De eerste drie kwartalen van 2007
gaven zeventien verdachten en
evenveel aanhoudingen te zien.
Ter vergelijking: in heel 2006 zijn
in veertien gevallen Roemenen
verdacht van een misdrijf, waarbij
drie aanhoudingen zijn verricht.
In 2003 golden nog 34 Roemenen
als verdachten. Toen werden 28
aanhoudingen verricht. Volgens
de politie zijn Roemenen vooral
bij inbraken en snelkraken betrok
ken. In dat opzicht was de
roofoverval in 2004 die leidde tot
de dood van berger Leen Polder
man in Hansweert een uitzonde
ring. De politie signaleert ook dat
veel misdrijven met Roemeense
verdachten in Zeeuws-Vlaanderen
zijn gepleegd. Verondersteld wordt
dat ze uit Antwerpen komen.
m en CD E
V L I S S I N G E N
MIDDELBURG
KOOPZONDAG
2 DECEMBER
Hoofdverdachten uit
Terneuzen krijgen
slechts 18 maanden cel.
door Emiie Caion
MIDDELBURG - De Middelburgse
rechtbank halveerde gisteren de
eis tegen de hoofdverdachte in de
Lupinezaak. Deze 43-jarige pater
familias van een van oorsprong
Turksse familie werd veroordeeld
tot een celstraf van achttien maan
den. T\vee weken geleden eiste het
Openbaar Ministerie nog 36 maan
den tegen hem voor handel in soft
drugs en het leiden van een crimi
nele organisatie.
Zijn jongere broer (39), volgens
het OM de tweede man binnen
die organisatie, moet in totaal ook
achttien maanden zitten. Tegen
hem was dertig maanden geëist.
Een tweede broer (30) moet con
form de eis negen maanden de cel
in. Een vierde verdachte, een inwo
ner van Bergen op Zoom, mocht
als vrij man naar huis terwijl het
OM een jaar cel had geëist.
Met deze uitspraken is een einde
gekomen aan het proces tegen de
organisatie. Ruim een jaar geleden
startte de politie het onderzoek. In
maart resulteerde dat in een groot
aantal invallen in met name
Oost-Zeeuws-Vlaanderen en het
ontmantelen van enkele kweke
rijen.
Het OM stelde destijds trots dat
met die inval en de arrestatie van
een groot aantal personen de cri
minele handel in softdrugs in Zee
land een gevoelige slag was toege
bracht.
Terugkijkend op de veroordelin
gen door de Middelburgse recht
bank zegt officier van justitie
Th. D'Anjou dat hij met name te
vreden is dat de rechters de groep
ook aangemerkt hebben als een cri
minele organisatie, „Daar gingen
we voor."
Als gekeken wordt naar de indivi
duele personen valt hem wel op
dat de rechters aanzienlijk milder
zijn dan het OM. Twee mannen
zijn vrijgesproken terwijl het OM
Hoewel de rechtbank de Terneu-
zense drugsfamilie als een crimi
nele organisatie beschouwt, krij
gen de verdachten veelal veel la
gere straffen dan de eisen.
hen graag een jaar lang had vast ge
zet. En de opgelegde celstraffen val
len over het algemeen ook veel la
ger uit. Ook valt op dat het OM de
organisatie een duidelijk hiërarchi
sche structuur toedichtte. De recht
bank vindt echter dat het om een
vlakke organisatie gaat waarbij de
twee oudste broers wel een bepa
lende rol hadden.
Het OM gaat de komende tijd de
uitspraken bestuderen. Vooruitlo
pend daarop liet D'Anjou wel we
ten dat hij in een aantal gevallen al
denkt aan een hoger beroep. Ver
schillende advocaten zinspeelden
daar ook al op. Ze vinden met na
me dat hun cliënten verlost moe
ten worden van de veroordeling
voor het lidmaatschap van een cri
minele organisatie.
NQA adviseert scholen
bij elkaar te kijken bij
kwaliteitsbewaking.
door René Schrier
middelburg - De Zeeuwse scholen
kunnen veel van elkaar leren als
het gaat om het bewaken van de
kwaliteit van het onderwijs. Een
externe kwaliteitsbeoordeling
werkt in de praktijk beter dan een
uit de eigen instelling. Aan externe
oordelen worden doorgaans harde
re consequenties verbonden dan
aan interne kritiek.
Dat staat in een studie van de
Netherlands Quality Agency B.V.
(NQA) die onderwijsinstellingen
bij hun interne en externe kwali
teitzorg beoordeelt en adviseert.
Uitzondering vormen de oordelen
van de onderwijsinspectie in het
vo en mbo. De inspectie wordt ge
zien als een kritische vriend, van
wie negatieve bevindingen nooit
leiden tot het stopzetten van oplei
dingen.
Anders is dat met de oordelen van
visiterende en beoordelende in
stanties, waarvan de oordelen
weer getoetst worden door de Ne-
derlands-Vlaamse Accreditatieorga
nisatie. Als die tot negatieve bevin
dingen komen, leidt dat tot het op
schorten van de instroom van stu
denten of tot het ontnemen van
de bevoegdheid van examens.
Daarom moeten de Zeeuwse scho
len proberen de goede dingen van
elkaar over te nemen.
De studie van het NQA wordt van
daag op een mini-symposium van
het ROC in Middelburg gepresen
teerd. Dat symposium is ter gele
genheid van het tienjarig bestaan
van het ROC Zeeland en is gewijd
aan 'kwaliteitszorg, kwaal of ide
aal'.
De studie gaat ook in op het draag
vlak op de scholen voor het meten
en beoordelen van kwaliteit. De
NQA waarschuwt er voor dat niet
alles per se gemeten moet worden.
Dat leidt maar tot hoge bureaucra
tische lasten.
door Marcel Modde
MIDDELBURG - De politie heeft in
Amsterdam twee mannen en een
vrouw aangehouden op verden
king van grootschalige fraude met
bankpassen. Ze zouden ook de re
keningen van vier Middelburgers
en twee inwoners van Zoutelande
hebben geplunderd.
Het onderzoek heeft volgens de re
cherche Zuid-Nederland sinds juli
vorig jaar zeker tachtig zaken aan
het licht gebracht. Behalve in Zee
land kozen de dieven hun slachtof
fers in Rotterdam, Tilburg, Amster
dam, Alkmaar en Groningen. Het
drietal vormde de spil van een ben
de die nieuwe pasjes uit de brie
venbus hengelde. Met valse identi
teitsbewijzen kregen ze vervolgens
op het postkantoor en bij de Rabo
bank de bijhorende pincodes. In
totaal wisten ze zo ruim zeven ton
te bemachtigen. De banken vergoe
den de schade, aldus de politie.
