i
'Mensen aan wie geen behoefte is, slagen niet'
'Dit is geen
paradijs, wel een
goed land'
'Er is een aantal probleemgevallen dat negatief is voor de beeldvorming van een grote groep'
Antropologe Cathelijne Pool
PZC Donderdag 29 november 2007 1 5
kope
arbeid
De cijfers
In de eerste negen maanden van
dit jaar hebben zich bijna 13.000
Bulgaren, Polen en Roemenen in
Nederland gevestigd. Dat is bijna een
verdubbeling vergeleken met dezelfde
periode in 2006. In ons land staan nu
ongeveer 50.000 Polen ingeschreven,
bijna 10.000 Roemenen en rond de
8.000 Bulgaren.
Dat zijn de officiële cijfers die het
Centraal Bureau voor de Statistiek
(CBS) gisteren presenteerde. Het mi
nisterie schat dat dit jaar 100.000
Oost-Europeanen, met name Polen, in
Nederland voor korte of langere tijd
werkzaam zijn. In 2004 lag dat aantal
rond de 70.000. Deze gastarbeiders
zijn vooral werkzaam in de bouw en
de glas- en tuinbouw.
Vergeleken met andere EU-landen
trekken er relatief weinig Polen, Roe
menen en Bulgaren naar Nederland
voor hun zoektocht naar werk. Uit
een onderzoek naar arbeidsmigratie
tussen 2002 en 2005 blijkt dat Polen
vooral naar het Verenigd Koninkrijk
en Duitsland trekken. De gaten op de
Poolse arbeidsmarkt worden vervol
gens opgevuld door Oekraïners. Roe-
Immigratie naar Nederland
Immigratie van Polen, Roemenen en Bulgaren
co
I
i 9
'05 '06 '07 '05 '06 '07 '05 '06 '07
Polen Roemenen Bulgaren
2007: t/m derde kwartaal
infographic: JD bron: CBS
meense en Bulgaarse arbeiders heb
ben Spanje als favoriet. Sinds 1 mei
zijn Polen vrij om in Nederland aan
het werk te gaan. Roemenen en Bulga
ren moeten een werkvergunning heb
ben en mogen alleen aan de slag als
de werkgever geen Nederlandse arbei
ders kan vinden.
Netto-migratie Polen, Roemenen en Bulgaren
Netto-migratie het aantal komende minus het aantal vertrekkende buitenlanders per land.
Frankrijk en Italië: geen gegevens beschikbaar
CO TJ- LO
SP O O O r?)
o o O r2
CN CN CM
Polen
Roemenen
Bulgaren
«B
Ver. Koninkrijk
vo
J
Duitsland
Ierland
Spanje
infographic: JD bron: ICMPD
Hun auto is al een keer be
krast met hakenkruisen.
Twee weken later zijn
hun Poolse nummerpla
ten gejat. Toch laten Marta Zielins-
ka (25) en haar man Pawel (26)
zich niet uit het veld slaan. „Ik wei
ger te geloven dat dit te maken
heeft met onze Poolse afkomst",
zegt Marta. „Maar sommige vrien
den zeggen dat we naïef zijn."
Het duo woont en werkt een jaar
in Nederland. Ze huren een klein,
keurig appartement in Waalwijk.
Marta spreekt vloeiend Engels en
heeft een baan als planner en pro
bleemoplosser bij een logistiek be
drijf. Pawel werkt op een fabriek
van luchtbehandelingssystemen.
„We zijn gekomen vanwege het
avontuur", legt Marta uit. „We zijn
jong, hebben geen kinderen en
willen ontdekken wat West-Euro
pa te bieden heeft. Veel Polen
gaan naar het Westen om te overle
ven. Wij willen ontdekken hoe an
dere mensen leven, of het gras
hier inderdaad groener is. Of we
blijven, weten we nog niet. Maar
we gaan niet naar Polen terug."
„Nederland is geen paradijs, maar
wel een goed land. Het is tolerant,
maar tot op zekere hoogte. Men
sen zijn open en eerlijk. Er heerst
een andere mentaliteit. Polen
heeft nog steeds iets van een totali
taire staat. De verhoudingen lig
gen veel vaster en dat belemmert
mensen. Mijn baas laadt bijvoor
beeld weieens een truck mee uit.
Dat zul je in Polen nooit zien."
„Toch is het moeilijk hier een le
ven op te bouwen. Met name amb
tenaren zijn achterdochtig. Veel
mensen denken dat Polen alleen
maar drinken en stelen. Mensen
pushen je om snel Nederlands te
spreken. Ze vergeten dat dat tijd
kost. Wij doen een cursus, samen
met veel andere Polen, maar Ne
derlanders verwachten soms dat je
meteen Nederlands spreekt. Neder
landers hebben ook een beetje te
veel zelfvertrouwen, vinden zich
zelf erg goed. Maar wij merken dat
ze niet graag praten over dingen
die fout gaan. Toen mijn man bij
voorbeeld op zijn werk begon over
de volleybalwedstrijd waarin Po
len van Nederland had gewonnen,
gaven ze niet thuis."
Marta denkt dat het nog vijf tot
tien jaar duurt voordat de welvaart
in Polen ongeveer even hoog is als
in Nederland. „De helft van de Po
len zal dan zeker teruggaan. Polen
houden van hun land. Maar als ze
hier blijven, passen ze zich aan.
Nederlanders zullen het nooit wor
den, het zullen mensen blijven die
twee culturen mixen. Nederlan
ders die bang zijn voor buitenlan
ders, zouden zich wat meer Euro
peaan moeten voelen. Of, zoals
wij, echte wereldburgers."
„Nederlanders denken ten onrech
te dat wij hun banen inpikken.
Maar Nederlanders zijn toch ook
in groten getale naar Canada en
Australië vertrokken? Juist omdat
er daar behoefte aan hen was. Zo
is het bij ons nu ook. Aan de ande
re kant mogen landen best eisen
stellen aan immigranten. Het ver
baast ons dat Nederland iedereen
uit de EU zomaar accepteert. Waar
om zou je niet mogen aangeven
aan welke beroepen je wilt? Men
sen aan wie geen behoefte is, sla
gen waarschijnlijk toch niet."
