Familie
PZC Vrijdag 23 november 2007 21
managers. In veel organisaties over
heerst het idee dat oudere werkne
mers zijn vastgeroest in oude pa
tronen en niet flexibel met nieuwe
werkprocessen meedoen.
De voorbeeldfunctie is soms zelfs
omgedraaid. Ouderen kunnen nog
wat leren van jongeren. „Uit de
manier waarop met senioren werd
omgegaan, bleek dat er weinig
waardering was voor hun ervaring
of wijsheid. Ouderen werden een
flinke tijd lang als last ervaren", er
kent Bovenberg.
Bovenberg noemt deze ne
gatieve kijk op ouderen
'een tijdelijke dip'. Er is
sinds midden jaren negen
tig een cultuuromslag merkbaar.
„De positie van ouderen veran
dert. Dat heeft met de vergrijzing
te maken. We worden zuiniger op
onze ouderen en willen langer van
hun ervaring en talenten profite
ren." Dat is al merkbaar. Steeds
Wie klagen altijd steen en been
En wie zijn zo vaak alleen
Bejaarden, ja ja bejaarden
Wie hebben hoedjes op hun kop
Houden altijd rijen op
Bejaarden, dat zijn bejaarden
Paul de Leeuw, 1991
meer mensen die met de VUT
gaan, hebben een baan waarmee
ze hun uitkering aanvullen, zo
blijkt uit cijfers van het CBS. In
1999 waren nog 44.800 vutters tus
sen de 55 en 65 jaar aan het werk,
in 2003 waren dat er al 87.900.
Ook veel 65-plussers maken hun
rentree op de arbeidsmarkt, van
69.000 in 1999 tot 81.900 in 2003,
een toename van 16 procent.
Bovenberg voorspelt dat het aan
zien van ouderen de komende de
cennia flink zal veranderen. „Oude
ren waren na de Tweede Wereld
oorlog oud, zielig en arm. Ze wa
ren hun vermogen kwijtgeraakt en
waren vaak zorgbehoevend. Ze
kwamen relatief jong terecht in te
huizen waar voor hen werd ge
zorgd. Veel van de hedendaagse
ouderen hebben alleen lagere
school. Met de babyboomers komt
er een totaal andere generatie
aan. Mondiger, onderne
mender, creatiever, beter ge
schoold en met de behoefte hun
talenten te blijven benutten. Zij la
ten zich niet zomaar wegjagen."
Daarbij is de levensver
wachting gestegen en
blijven ouderen steeds
langer fit. Bovenberg:
„Stond vroeger met pensioen gaan
gelijk aan niks meer doen, nu ge
nieten mensen er juist van actief
te blijven.Hierdoor zal het beeld
van ouderdom meer gewicht krij
gen. Het aanzien betreft dan niet
alleen de negatieve kanten, maar
vooral ook positieve effecten als er
varing en wijsheid."
De nieuwe ouderen zullen ook op
zoek gaan naar andere vormen
van opvang, voor als het niet meer
gaat. Het oude, massale verzor-
gings- en verpleeghuis zal mee ver
anderen. „Oud worden, wordt leu
ker", voorspelt Bovenberg.
het de relatieschijf van vijf Die
draagt bij aan gezond liefhebben.
Maar we investeren pas als we ze
ker weten dat we er beter van wor
den. Met de liefde weet je dat niet.
Het vergt lef om daarin te investe
ren. Als beiden op de rem gaan
staan en elkaar verbaal of door
hun gedrag te lijf gaan, gebeurt er
niets. Behalve dat partners muren
om zich heen bouwen."
In haar boek schrijft ze dat chroni
sche ontbering van aandacht, waar
dering, respect kan leiden tot blin
de vernietigingsdrang en destruc
tief gedrag. „Als we voldoende aan
dacht krijgen en ons geaccepteerd,
gewaardeerd en gerespecteerd voe
len, voelen we niet de noodzaak
anderen aan te vallen of ons conti
nu te verdedigen.
„Het is ook lastig, maar niet onmo
gelijk, om aardig te blijven als je
niet wordt gewaardeerd of steeds
wordt bekritiseerd. Ie moet ook
niet bij een barbaar blijven. Maar
kijk ook naar je eigen aandeel, let
op waarschuwingssignalen. Als je
steeds heftiger op elkaar reageert,
moet dat een teken aan de wand
zijn. We durven allemaal te vragen
om een glas water, durf ook te vra
gen om aandacht, waardering. Een
kus bij het opstaan? Tijd voor een
gesprek? Aandacht voor jouw wen
sen? Noem het bij de naam."
Dat voorkomt veel ellende, zoals
tussen 'emotionele flatliners' (stoï
cijns, ontwijkend, bagatelliseren
problemen; vaker mannen) en
'theatrale dramakoninginnen' (on
stuimig, over hun toeren, emotio
neel; vaker vrouwen). „Een lastige
combinatie. De een wordt steeds
bozer, de ander steeds stiller. Het
zijn spastische manieren van ui
ten, gebaseerd op wanhoop. Dat is
toch ook een geruststellende ge
dachte: je bent niet zo, maar door
de wisselwerking gedraag je je zo."
Als je dat doorhebt, is de tijd rijp
voor fair play. „Je moet fatsoensre
gels terughalen. Speel eerlijk, zeg
wat je wilt, manipuleer niet. Dan
is de winst voor jou. Als een van
de twee verandert, is dat al van in
vloed op de relatie. Ie doorbreekt
de vanzelfsprekende actie, reactie."
Dit soort vaardigheden moet je al
snel leren, vindt Van den Brand.
„Het liefst preventief, bijvoorbeeld
al op middelbare scholen. Leer
communiceren, gevoelens uiten,
keuzes maken. Dat kan later veel
achterstallig onderhoud schelen."
De liefde bedrijven, Blanca van den
Brand, Scriptum Publishers. 18.95
euro.
Een echtpaar als straatvechters in
Who's afraid of Virginia Woo If.
Baby-dvd's slecht voor
taalverwerving kinderen
Amerikaanse onderzoekers conclu
deren dat kinderen tussen de 8 en
16 maanden een taalachterstand
oplopen als ze veel naar ba
by-dvd's kijken. Aan het onder
zoek deden r.008 ouders van kin
deren van 2 tot 24 maanden mee.
Hoe meer tijd kinderen van 8 tot
16 maanden baby-dvd's keken (bij
voorbeeld Baby Einstein), hoe
slechter hun taalontwikkeling.
Educatieve tv-programma's zoals
Sesamstraat en Blue's Clues hebben
op kinderen van deze leeftijds
groep geen negatief effect. (Jour
nal of Pediatrics)
Afslankpil verhoogt de
kans op een depressie
Mensen die de afslankpil rimona-
bant (merknaam Acomplia) ge
bruiken, lopen een verhoogde
kans op het krijgen van depressies
en angstaanvallen. Per 59 gebrui
kers krijgt gemiddeld één gebrui
ker hiermee te maken, becijfert R.
Christensen (Frederiksberg Hospi
tal) in het medisch tijdschrift The
Lancet. Hij doet dat op grond van
gegevens van ruim 4.100 gebrui
kers. De gemiddelde gebruiker van
de afslankpil is na een jaar tijd on
geveer vijf kilogram lichaamsge
wicht kwijt.
Effect jeugdkanker jaren
later nog merkbaar
Overlevers van jeugdkanker kun
nen meestal goed omgaan met de
ziekte en de gevolgen ervan, blijkt
uit onderzoek van Heieen Stam.
Een deel van de ex-patiënten heeft
hier echter psychologische of socia
le ondersteuning bij nodig. Zij heb
ben een verhoogd risico op het
niet of later bereiken van mijlpa
len in de ontwikkeling. Het gaat
dan bijvoorbeeld om het hebben
van baantjes als middelbare scho
lier, het optrekken met vrienden
of het krijgen van een vriendje of
vriendinnetje. (UvA)
Zenuwcellen stimuleren
ontstaan hersenziektes
Zenuwcellen in de hersenen zijn
slachtoffer van de processen die lei
den tot Alzheimer, Parkinson of
multipele sclerose, maar dragen
zelf ook actief bij aan hun onder
gang. Ze zijn in staat afweercellen
in de hersenen te activeren, moge
lijk ontspoort dat bij sommige
mensen, met genoemde ziekten
als gevolg. Dit stelt K. Biber (UMC
Groningen) in het vakblad Trents
in Neuroscience. Dit inzicht biedt
mogelijk nieuwe aanknopingspun
ten voor behandelingen van de
hersenziektes, aldus Biber.
Emotie-eters minst
succesvol met diëten
Emotionele eters hebben de mees
te moeite om af te vallen en op ge
wicht te blijven. Dat blijkt uit
Amerikaans onderzoek in het blad
Obesity. „Hoe meer mensen eten
in antwoord op hun gedachten en
gevoelens, hoe minder ze afval
len", aldus onderzoeker H. Nie-
meier. Aan de studie deden 286
mannen en vrouwen met overge
wicht mee. De controlegroep be
stond uit 3.300 volwassenen die
minstens 12 kilo waren afgevallen
en minstens een jaar op gewicht
waren gebleven.
