Rotjong met heel veel olie
1 2 Vrijdag 23 november 2007 PZC
Orkaan Hugo
Van de linkse
regeringsleiders in
Latijns-Amerika is de
Venezolaan Hugo Chavez de
meest opvallende. Hij was
de wegbereider voor de
anderen en is bovendien
gezegend met een enorme
staatskas. En dat laatste is
heel belangrijk voor zijn
'Bolivariaanse Revolutie'.
Maar het gevaar groeit dat
deze met olie gefinancierde
omwenteling op een drama
uitloopt.
door John Jas
illustratie Ronald Visser
Hugo Rafael Chavez Fri'as werd in
1954 geboren in Sabaneta. Hij studeer-
de aan de militaire academie van Vene
zuela en schopte het tot luitenant-kolo
nel. 'te
v In 1992 had Chavez de leiding bij een
poging tot staatsgreep. De coup mis- ma
lukte en hij moest de gevangenis in. De
Na twee jaar werd hem gratie ver- rnii
leend. De.
v De bevolking van Venezuela zag hem tisc
toen al als een held, omdat hij gepro- On
beerd had een einde te maken aan tien- 2,3
Op fijnzinnigheid be
trap je de president
van Venezuela niet
gauw. George W.
Bush is voor hem gewoon een
'donkey'. Een ezel dus. Het beledi
gen hoort nu eenmaal bij zijn
stiel.
Maar tegenwoordig vallen soms
zelfs oude politieke vrienden stil
als Hugo Chavez ('Orkaan Hugo')
weer een lompe uitspraak doet.
Hoe anders was Simon Bolivar
(t783-i83o), de legendarische gent
leman die het opnam tegen de
Spaanse bezetter en op wie
Chavez teruggrijpt. De president
wil Latijns-Amerika nu bevrijden
van kapitalisme en imperialisme.
Het socialisme moet wortelen.
Zijn andere grote voorbeeld is de
Cubaanse dictator Fidel Castro.
Chavez heeft zijn plek ingeno
men als ideologisch leider van
veel linkse latino's. En Fidel heeft
hem daarbij zelf geholpen. Op
zijn bevel helpen 15.000 Cubaan
se artsen en leraren arme Venezo-
lanen. In ruil daarvoor krijgt Cu
ba dagelijks een aanzienlijke hoe
veelheid gratis olie. Naar verluidt,
wordt ook de Venezolaanse gehei
me dienst inmiddels gerund door
Cubanen.
Venezuela staat op de vijfde
plaats van olie-exporterende lan
den binnen de OPEC. Het is olie
die de Bolivariaanse Revolutie
drijvende houdt. Er zijn inmid
dels talloze nobele staatsinitiatie-
ven om arme burgers te helpen.
Meer dan een miljoen Venezola-
nen hebben zo door speciale pro
gramma's leren lezen en schrij
ven. Ook de rest van Latijns-Ame
rika mag meepikken uit de ruif
Werknemers van failliete bedrij
ven worden geholpen, groot
scheepse vaccinaties en oogopera
ties betaald en soms wordt gratis
benzine geleverd.
Voor deze programma's, en voor
de vele nieuwe staatswinkels in
Venezuela zelf waar voor bijna
niks voedsel te koop is, wordt be
taald met oliewinsten. De popula
riteit van Chavez is er behoorlijk
mee toegenomen. De president
heeft een nieuwe grondwet ge
schreven die begin december in
een referendum aan het volk
wordt voorgelegd. Belangrijkste
wijzigingen zijn de mogelijkheid
dat de president voortaan steeds
weer wordt herkozen en dat hij,
na een reeks nationalisaties, nóg
meer controle krijgt over econo
mie en samenleving. De voorstel
len maken grote kans op goedkeu
ring.
Waar Chavez en zijn fans, de
Chavistas, zelden serieus over spre
ken, is de economische staat van
het land. De Nederlandse journa
list en auteur Edwin Koopman is
bezig met een boek over de presi
dent, getiteld De Oliekoning. Hij
zegt: „Er wordt niet geïnvesteerd
in werkgelegenheid, het verstrek
ken van micro-kredieten stokt,
door rigide controle op prijzen
gaan gerenommeerde bedrijven
failliet en er moet flink veel voed
sel worden geïmporteerd, bijvoor
beeld vlees. Terwijl Venezuela in
principe alles zelfheeft."
Zolang de prijs van olie hoog
blijft, ziet Koopman niet veel pro
blemen voor Chavez. „Dan redt
hij het nog jaren met zijn reto
riek. En die is heel belangrijk.
Veel Venezolanen vinden het
prachtige, duidelijke taal van ie
mand die is zoals zij: een eenvou
dige jongen. Maar pas op als de
olieprijs keldert. Venezuela heeft
geen stabiele economie om op te
rug te vallen, maar wel een bevol
king die gewend is veel te consu
meren. Dat deden de rijke en de
middenklasse altijd al."
De hoge olieprijs ont
trekt een groot pro
bleem aan het oog.
Dat is de toestand van
de nationale olie-industrie. In
2002 brak een staking uit bij de
nationale oliemaatschappij.
Chavez ontsloeg vervolgens
18.000 werknemers omdat hij ze
niet trouw aan hem vond. De olie
productie lag maanden stil, veel
mensen met know how zijn nooit
meer teruggekomen. Jarenlang
werd de productie van vóór de sta
king niet gehaald en vandaag de
Hugo Chavez
