Schouws e bios
Schouwen-Duiveland trekt knip
voor vervangen van 31 abri's
Woede om sloopplan poorthuisje
Voor zusjes gaat niets vanzelf
26 I Donderdag 22 november 2007 PZC
Huidige bushokjes
rommelig, gedateerd
en in slechte staat.
door Piet Kleemans
zierikzee - Het is - oneerbiedig ge
zegd - een zootje ongeregeld, de
abri's op Schouwen-Duiveland.
Daar komt verandering in. De ge
meente trekt 232.500 euro uit voor
het in één keer vervangen van 31
bushokjes.
Alles bij elkaar staan op Schou
wen-Duiveland 41 abri's ofwel bus
hokjes. Eenheid in uitvoering is
ver te zoeken en dat heeft alles te
maken met het feit dat de meeste
vóór de gemeentelijke herindeling
in 1997 zijn neergezet. Elke ge
meente had zo zijn eigen voorkeu
ren op het gebied van bushokjes
en het gevolg is dat er zes verschil
lende merken abri's te vinden zijn
op het grondgebied van de ge
meente Schouwen-Duiveland. Dat
gaat in de visie van het college ten
koste van de door hen gewenste
uniforme straatbeeld. En het ziet
er niet alleen rommelig uit, het is
ook voor wat betreft onderhoud
erg onhandig.
Hetgeen ook blijkt uit de over het
algemeen slechte staat van onder
houd van de bushokjes. Veel zijn
verveloos, beklad, vervuild of half
vernield en volgens het college is
het de hoogste tijd dat daar veran
dering in komt. Daarom wordt
aan de raad voorgesteld de zaken
nu groot aan te pakken en 31 abri's
in één keer te vervangen.
Een bushokje in Burgh-Haamstede.
Een beslisising over welke type ab
ri er op Schouwen-Duiveland
moet komen dient nog te worden
genomen, maar uitgangspunt is
wel dat ze zoveel mogelijk vandalis-
mebestendig moeten zijn én moge
lijkheden bieden voor reclame-ui
tingen. Waarbij de gemeente in de
gaten houdt of de reclames wel 'ge
past' zijn. Voor het vervangen van
de abri's is alles bij elkaar een be
drag van 232.500 euro nodig. De ge
meente had al een bedrag van
103.000 euro opzij gezet voor de
operatie. Voorgesteld wordt een be-
1^ De gemeente Schouwen-Duive-
land is de bonte verzameling bus
hokjes op haar grondgebied zat.
Voorgesteld wordt 31 abri's in
één klap te vervangen.
foto Dirk-Jan Gjeltema
drag van 75.000 euro uit het zoge
heten mobiliteitsfonds beschik
baar te stellen en de resterende
54.500 euro in tien jaar af te schrij
ven. De kapitaallasten hoopt de ge
meente terug te kunnen verdie
nen door minder inzet van de bui
tendienstmedewerkers voor het
onderhoud van de abri's.
De gemeente wil met de toekom
stig leverancier van de abri's een
contract afsluiten waarbij onder
houd en schadeherstel door der
den wordt uitgevoerd in ruil voor
het maken van reclame op de ab
ri's. Het voorstel komt donderdag
20 december aan de orde tijdens
de gemeenteraadsvergadering. De
ze wordt gehouden in de burger
zaal van het gemeentehuis. Aan
vang 19.30 uur.
Stad en Lande trekt
ten strijde tegen
gemeente.
door Piet Kleemans
zierikzee - De gemeente Schou
wen-Duiveland heeft zich met het
plan voor sloop van een tegen de
Noordhavenpoort aangebouwd
huisje de woede van heemkundige
kring Stad en Lande op de hals ge
haald. Stad en Lande zegt alles in
het werk te zullen stellen om de
sloopplannen te verijdelen.
Stad en Lande-voorzitter H. Er-
brink: „Ik had het al bij gerucht ge
hoord, maar daar geen aandacht
aan geschonken omdat ik ervan
uitging dat het gewoon niet waar
kon zijn. Onvoorstelbaar dat de ge
meente met dit plan komt."
Erbrink steekt zijn ergernis niet
onder stoelen of banken: „De ge
meente gaat met dit sloopplan vol
strekt voorbij aan de historie van
Zierikzee. Op die plaats heeft eeu
wenlang een pand gestaan. Ik be
grijp werkelijk niet waarom dat
huisje nu ineens weg moet. Als je
zo trots bent op je monumenten
moet die toch beschermen. Dan
ga je ze toch niet slopen."
Het argument dat door sloop van
het huisje een uniek uitzicht op de
monumentale Noordhavenpoort
ontstaat verwerpt Erbrink. „Dat
huisje op die plek is beeldbepa
lend."
De bewering dat sloop de verkeers
situatie overzichtelijker maakt be
stempelt Erbrink als 'lariekoek'. Er
brink staat niet alleen. Ook ande
ren hebben, onder meer via de
PZC-website, verontwaardigd ge
reageerd. „Slopen. Over mijn lijk",
schrijft 'een Zierikzeeënaar'. Ene
Nico sluit zich daarbij aan. Hij
roept wethouder Renden op voor
zichtig te zijn met het cultureel erf
goed van Schouwen-Duiveland.
Kroniek belicht grillige
ontwikkeling Schouwse
filmvertoningen.
door Esme Soesman
zierikzee - Hoewel restanten film
posters de steeds verder afbladde
rende gevel van de Zierikzeese
Concertzaal nog altijd sieren, wa
ren de hoogtijdagen van de bio
scoopfilm op Schouwen-Duive
land een halve eeuw geleden al
voorbij. Hoe anders was dat in
1897, toen de eerste filmvoorstel
ling in Zierikzee nog als 'het groot
ste wonder der 19e eeuw, voorstel
lende levende Photographiën'
werd aangekondigd.
In de Kroniek van het land van de
zeemeermin laat Frans Westra
zijn licht schijnen over de grillige
ontwikkeling van filmvertoningen
op Schouwen-Duiveland in de
twintigste eeuw.
Elders in het land verrezen al van
af 1906 vaste bioscooptheaters. Zee
land moest het tot 1910, tot de op
richting van het Vlissingse Cosmo-
politantheater, zonder doen. In
Zierikzee duurde het tot 1918 voor
dat - met de vertoning van de film
Jacko, de afdruk van de kleine
hand - in de Concertzaal de eerste
reguliere bioscoop werd gevestigd.
Niet dat er voor die tijd geen films
werden vertoond.
Het eerste 'bioscoopje' viel te pak
ken in 1897 in de voorzaal van so
ciëteit Ons Genoegen aan de Zie
rikzeese Poststraat. Gerept werd
van een 'uitvinding die het volko-
menste en het nieuwste is wat tot
nog toe is geleverd'. Dat die eerste
voorstelling pas drie dagen later
dan aangekondigd daadwerkelijk
doorging had te maken met een
technisch mankement.
Reizende bioscopen streken vanaf
dat moment veelvuldig neer op
kermissen en in zaaltjes over het
hele eiland. Ook verenigingen en
bedrijven namen vaak het initia
tief Bijzonder was onder meer de
openlucht-bios die in 1906 werd
gehouden bij Parklust, in het ka
der van het zomerfeest van de Zie
rikzeese sociëteit Tot Nut en Ge
noegen.
Vanaf medio jaren twintig lijkt er
meer regelmaat in de filmverto
ning te komen. Naast de Concert
zaal komen in de loop der jaren
onder meer het hervormd vereni
gingsgebouw aan 't Vrije en het
Huis van Nassau als bioscoop in
zwang. In Haamstede is het film
liefhebber W. J. Bom, eigenaar van
het gelijknamige hotel, die een bio
scoopvoorziening creëert.
Er volgen vele technische ontwik
kelingen (1948, Zierikzeesche
Nieuwsbode: „Zierikzee heeft nu
een filmtheater dat zich kan me-
'Zierikzee heeft nu
filmtheater dat zich kan
meten met de beste'
ten met de beste van het land") en
gevarieerde initiatieven - zoals de
oprichting van een filmliga. Al die
ontwikkelingen ten spijt gaat het
snel bergafwaarts met het 'cellu
loid als exclusieve beelddrager'. Be
zochten in 1956 nog 54.695 en
10.411 mensen de bios in respectie
velijk Zierikzee en Haamstede, in
1961 blijft de teller op 33.399 en
7697 staan. In diezelfde periode
groeide het aantal televisietoestel
len in deze plaatsen van respectie
velijk 31 naar 489 en van één naar
143.
Hoewel de Concertzaal nog enige
tijd haar licentie behield om af en
toe een topper te vertonen, was
het in beide bioscopen vanaf 1966
met de toptijd van de reguliere
filmvertoning gedaan.
Meer over kroniek, auteur en filmvertoningen
De Kroniek is een jaarlijkse uitgave van de Vereniging Stad en Lande afde
ling Schouwen-Duiveland. De editie 2007 is vanaf vrijdag verkrijgbaar.
Auteur Frans Westra is historicus en artistiek directeur van een bioscoop
voor kwaliteitsfilms in Groningen.
Sinds 2001 zorgt filmtheater fiZi voor een structureel filmaanbod op
Schouwen-Duiveland. Het theater, dat drijft op vrijwilligers, is gevestigd in
Zierikzee.
Voor die tijd werden films vertoond in Theater Mondragon in Zierikzee.
Dat staat sinds juni 2001 leeg.
Mondragon is daarna nog incidenteel gebruikt voor projecten van studen
ten van de Filmacademie en Hogeschool voor de Kunsten Amsterdam.
Achttienjarige tweeling
uit Bruinisse leert leven
met ziekte.
door Martijn de Koning
bruinisse - Iedereen bereikt af en
toe een mijlpaal in het leven. Die
lijkt vaak op een logische manier
als vanzelf te komen.
Achttien jaar worden en dan rijles
sen nemen is zo'n voorbeeld. Dat
geldt ook voor de zusjes Marjan en
Linda Verspoor uit Bruinisse. De
tweeling was dinsdag jarig en
mocht het meteen eens achter het
stuur proberen.
Tot zover niks bijzonders. Ware
het niet dat in het leven van de
zussen niets vanzelfsprekend is.
Want Marjan en Linda zijn allebei
ziek. „Dat klinkt inderdaad akelig",
beamen ze. „Maar het is zo, dus
mag het best gezegd worden." Ze
praten er gemakkelijk over, hoewel
ermee leven bepaald niet simpel
is.
Linda is er, zegt ze zelf nog het
minst erg aan toe. Ze heeft suiker
ziekte en een chronische ontste
king aan haar lever. „Ik moet vier
keer per dag spuiten en goed oplet
ten dat ik op tijd eet. Voor de rest
heb ik niet veel problemen."
Voor Marjan is het allemaal nog er
ger. „Ik heb bijna vijf jaar geleden
een niertransplantatie gehad. Dat
moest wel, anders ging ik dood."
UJ De tweelingzusjes Verspoor uit
Bruinisse zijn chronisch ziek. De
ze week werden ze achttien en
ondanks hun ziektes zijn ze aan
hun rijlessen begonnen.
Het redde haar leven, maar dat wil
niet zeggen dat ze nu zorgeloos
verder kan. Ze is vatbaar voor elk
koutje en snel moe. Uitgaan en
sporten kan maar af en toe, alleen
wanneer ze zich goed voelt. „En er
is altijd een kans dat mijn lichaam
de nier alsnog afstoot." De combi
natie van stress en medicijnge
bruik ('ik moet 25 tot 30 pillen per
dag') maakt haar leven soms tot
een hel. En misschien wel het erg
ste: haar studie spw moet ze bin
nenkort opgeven. „Tijdens mijn
stage in verpleeghuis Cornelia
kwam ik erachter dat het te zwaar
voor me is. Daarmee valt echt een
droom in duigen."
Gelukkig is niet alles kommer en
kwel. Want als het gaat over die
eerste rijlessen veranderen de zus
sen in giebels, zoals dat hoort bij
achttienjarige meiden. Marjan: „Of
het goed ging? Ja hoor. "Behalve
toen ik tegen de spiegel van de au
to van mijn ouders reed."
En Linda relativeert de boel op
nieuw. „Door mijn leverontsteking
mag ik geen alcohol drinken. Snel
mijn rijbewijs halen dus. Dan we
ten we zeker dat we straks elke
week een Bob hebben."
Linda (links) en Marjan Verspoor
foto Dirk-Jan Gjeltema
