Regionalisering is redding Europese Unie
PZC Donderdag 22 november 2007 1 1
De betoging is een teken dat België uiteenvalt. foto Olivier Hoslet/ANP
TE GAST
Frank A.M. van den Heuvel is jurist
door Frank van den Heuvel
De kabinetsformatie in Bel
gië duurt al meer dan 170
dagen en er is nog geen ka
binet in zicht. België lijkt er niet
echt onder te lijden. Naarmate het
langer duurt dringt zich echter wel
meer de vraag op welk bestaans
recht België heeft.
Sinds enkele decennia drijven na
verkiezingen (landelijk en regio
naal) Vlaanderen en Wallonië ver
der uiteen. Met name Vlaanderen
laat steeds duidelijker blijken lie
ver alleen verder te gaan.
De pro-Belgiëdemonstratie van
het afgelopen weekeinde was we
derom een teken dat het land uit
eenvalt. Immers hoef je dergelijke
demonstraties anders niet te hou
den. Misschien geeft het ook de ge
kunsteldheid aan van de Belgische
staat.
Dat is niet vreemd, want overal in
Europa is de hang naar de regio
waarneembaar. Het is ook vol
strekt verklaarbaar dat mensen iets
eigens, iets dat dichterbij is, willen
in een tijd waarin Europa steeds
belangrijker geworden is.
Waar de laatste decennia de regio
(provincie) tussen wal en schip
viel tussen gemeente en nationale
staat, komt de natiestaat in een
zich ontwikkelend Europa klem te
zitten tussen regio en Europa. Of,
om het anders te zeggen, we gaan
qua indeling terug naar de middel
eeuwen. Ook toen waren de re
gio's dominant en was de natie
staat slechts een formaliteit. Hoofd
steden, koningen en keizers kon
den een heel rijk nooit echt bestu
ren. Het primaat lag bij de regio's.
Zelfs in het ogenschijnlijk grote
Heilig Roomse Rijk en de lappen
dekens van Habsburg en het Russi
sche tsarenrijk wemelde het van
de min of meer van zelfstandige re
gio's. Daaronder waren Beieren,
Savoye, Genua, Piemonte en de
Spaanse regio's. Dit verschijnsel
zien we nu overal in Europa terug
komen. Sinds de val van het com
munisme keert alles ten oosten
van Wenen-Berlijn terug naar de
eigen regio. In voormalig Joegosla
vië, de Baltische landen, de Kauka-
sische regio, overal keren mensen
terug van het grote, anonieme rijk,
waar eigen taal en cultuur onderge
schikt waren aan centralisme, naar
de eigen cultuur.
Natuurlijk spelen vaak ook finan-
cieel-economische redenen mee.
Dat geldt voor de Vlamingen en in
Italië voor de Noord-Italianen in
hun drang het zuiden af te stoten.
De cultuur, een duurzamer onder
werp is echter leidend. In Cen
traal- en Oost-Europa vormt cul
tuur vaak de drijvende kracht,
want daar zijn de regio's die zich
afscheiden vaak juist armer en heb
ben minder invloed dan de over
heersende meerderheid.
Is het verontrustend wat er ge
beurt in België? Nee, het is zelfs
volstrekt logisch. Waarom zouden
de regionale en etnische groepen
in Centraal- en Oost-Europa wel
regio's mogen vormen en in
West-Europa niet? Het geeft het
veelal kunstmatige karakter van
grote landen aan. Hoe moet Neder
land hier tegenaan kijken? Neder
land steunde de afgelopen decen
nia bijna iedere deling, onafhanke
lijkheidsverklaring en verzelfstan
diging in Europa. En in een tijd
dat minister Verhagen pleit voor
een deling van Kosovo, zou het
vreemd zijn de Vlamingen te ont
houden wat zij graag willen. Als
wij al iets zouden moeten vinden
van interne Belgische aangelegen
heden. Op enkele punten geldt de
bovengeschetste ontwikkeling ook
voor Nederland. Ook Nederlandse
regio's en provincies hebben
slechts enkele gemeenschappelijke
delers, die al gauw ophouden bij
koningin Beatrix en het voetballen-
'Europa moet terug naar
de indeling van de
middeleeuwen'
de Oranje. Verder voelen veel men
sen zich primair Zeeuw, Fries, Lim
burger of Brabander en daarna pas
Nederlander.
In de grensprovincies speelt een
dynamiek die zich weer weinig
van landsgrenzen aantrekt. Voor
Groningers en Tukkers ligt Duits
land veel dichterbij dan Den Haag.
Limburg opereert prima in de drie-
landenregio en kan daar ook met
zijn taal veel beter uit de voeten.
Noord-Brabant en Zeeland wer
ken zoveel samen met Vlaanderen,
dat de vroegere smokkelgrens tot
handelsroute is gepromoveerd. De
ze voormalige wingewesten en 'af
gelegen gebieden' hebben geen
sterke separatistische bewegingen,
maar de hang naar eigen identiteit
wordt eerder meer dan minder.
En wanneer zich in België daad
werkelijk een splitsing voltrekt, of
wanneer Vlaanderen zich simpel
weg onafhankelijk verklaart, dan
zal een ongekende dynamiek losko
men in Zuid-Nederland. Een re
cente enquête wees uit dat Neder
landers Vlaanderen graag bij Ne
derland zien komen. Een onder
zoek in Vlaanderen gaf echter aan
dat men niet bij Nederland wil ho
ren. Wat niet gemeten is, is het
idee van een fusie tussen Vlaande
ren en de Zuid-Nederlandse pro
vincies. De gezamenlijke scepsis
over de Hollanders van boven de
rivieren zou een bindmiddel kun
nen zijn.
De florerende economie var
Vlaanderen en Brabant biedt ooi
perspectief. En dan hebben we hei
nog niet over de herenigingen van
de twee Limburgen en de twee
Brabanden (hertog terug?) en het
samengaan van Belgisch en
Zeeuws-Vlaanderen. En de Frie
zen zullen misschien denken: 'wat
die Vlamingen kunnen, kunnen
wij ook'. Kortom: wat in Joegosla
vië en België kan gebeuren, is even
min in Nederland uitgesloten.
Misschien ligt de toekomst van Eu
ropa juist in het Europa van de re
gio's. De laatste decennia is Euro
pa gemaakt in Brussel en de hoofd
steden en niet in de regio's. Waar
veel mensen afkerig zijn van het
bureaucratische en abstracte Euro
pa, zijn ze dat niet van regionale sa
menwerking, ook niet wanneer de
ze de landsgrens overschrijdt
Wanneer de politici zoeken naai
een oplossing voor Europa ligt de
ze in het Europa van de regio's
Dat is wel even slikken voor natio
nale en internationaal denkende
politici die Europa vorm willen ge
ven vanuit de natiestaat.
Regionalisering is van alle tijden.
Geen staat is er voor eeuwig. De re
gionalisering kan Europa verder
helpen. Het proces doet recht aan
de identiteit van mensen en iedere
regio kan zich ontplooien waarin
het goed is en zich het meest thuis
voelt. Ook in Nederland hadden
in de 17e eeuw juist de provincies,
de regio's, het primaat. Europa te
rug naar de indeling van de mid
deleeuwen en Nederland naar de
Gouden Eeuw.
LEZERS SCHRIJVEN
Brieven richten aan:
Lezersredacteur PZC
Postbus 31
4460 AA Goes
0113-315660
lezersredacteur@pzc.nl
(max. 150 woorden)
Ratten
Al twee jaar hebben wij overlast
van ratten (PZC, 17 nov.) 's Nachts
getrippel of geknaag, luid genoeg
om je wakker te houden. (Ze he
ten knaagdieren omdat dit letter
lijk aan je knaagt). Laatst weer ge
trippel in de goot. Even denk ik
aan Amerigo en vol verwachting
klopt mijn hart maar, helaas, mijn
laarsje bleef leeg. Waar komen ze
vandaan? Iets te maken met dat
prachtige openluchtzwembad dat
in onze achtertuin ligt? De ratten-
bestrijder heeft geen ladder tot
zijn beschikking om bij de daken
te kunnen!
Een mogelijke oplossing is de hui
zen af te schermen met onder
meer bladvangers. Maar Woon-
goed bezit slechts huizen, geen
probleemoplossend vermogen. En
echt Zeeuws hè, geen cent teveel!
Tenzij het de Roosevelt Academy
aangaat. Hopelijk ervaren de stu
denten (ook gezellig in onze ach
tertuin) binnenkort overlast. Voor
de Academy springen namelijk zo
wel Woongoed als de Gemeente
Middelburg direct in het gelid. Dat
geldt voor zebra's dus waarom
niet voor ratten? Uit de wervende
tekst van de Academy: 'students
are guaranteed accommodation
throughout their stay in Middel
burg'. Mag ik een aanvullende sug
gestie doen? 'Pets allowed'.
Monique van Dal
Bree 53, Middelburg
Familiedrama
Diepe zucht na het lezen: Familie
drama's worden zelden aangekon
digd. Vooral de woorden van hoog
leraar Ad Kerkhof: imitatie, egoïs
tisch, alleen aan zichzelf denken
(vader-man) etc. Ik vind dat lagere
mentale gedachten.
Een man-vader, een gevoelsmens
die, door het leven, in een totale
onteigening in het bestaan is gema
noeuvreerd.
'My Kids als eerst Passie' (staat op
zijn website), zegt genoeg. Er zijn
vader-mannen die hun bestaan le
ven voor en via hun kinderen, dat
is hun liefde, basis en doel van
hun leven; moeders kennen dat
ook.
Op een gegeven moment valt de
bodem uit de verdriet-emmer en
komt men in een zuigkracht, zon
der gedachten. Je zou het ontoere
keningsvatbaar kunnen noemen.
Dit kan dagen aanhouden. Het
beeld wat deze vader IN zich
droeg waren zijn kinderen bij
hem, deel van hem. Dus nam hij
ze mee, hoe intens verdrietig ook
voor moeder en naasten. Ik zie
geen egoïst, alleen een man in
groot verdriet.
Nelleke Lips
Breestraat 63, Middelburg
Familiedrama 2
Inzake het afschuwelijke drama in
Middelburg en andere de afgelo
pen jaren zal ik niet beweren de
waarheid in pacht te hebben. Wel
ben ik er van overtuigd dat een
groot deel te voorkomen is, simpel
weg door gestelde grenzen en ge
maakte afspraken te handhaven.
Uit eigen ervaring zie ik dat, door
rechter en kinderbescherming, be
krachtigde grenzen en gegeven ad
viezen door de verzorgende (in ca-
su) moeder worden verkend, over
schreden en aan de laars gelapt
zonder dat daar enige sanctie te
genover staat. Integendeel, als va
der moet je vrezen (zoals ik nu
met deze brief) nog verder in je
omgang beperkt te worden. Dat ri
sico neem ik in de hoop dat ande
ren daar op termijn profijt van
hebben en als dit één drama voor
komt is het het waard! Justitie
moet eindelijk eens gaan beseffen
dat, net als een snelheidsovertre
ding, een grens een grens is, die
ook door de verzorgende ouder
(vaak, maar niet altijd de 'moe
der') niet zonder sanctie kan wor
den overschreden! Of dit in deze
zaak oorzaak/gevolg is weet ik
niet, maar wel dat met heel simpe
le maatregelen een deel te voorko
men is.
Kees Karelse
Ruychrockstraat 12, 's-Heer Hendrikskin
deren
Noordhavenpoort
Mijn eerste reactie bij het lezen
van het artikel over de voorgeno
men sloop van het huisje bij de
Noordhavenpoort in Zierikzee
was: jammer als dit gaat gebeuren
(PZC, 21-11). In de periode van 68
jaar dat ik in deze stad woon, heb
ik meer van zulke zaken zien pas
seren.
Na de watersnoodramp is er ook
een beslissing genomen om her en
der in de binnenstad, oude huisjes
te slopen, en het vrijgekomen gat
te voorzien van een zwarte schut
ting met witte latjes over de naden
van de planken. Het resultaat was:
de beslissers zijn verdwenen, en
de stad zat jarenlang met de schut
tingen opgescheept. Ik sta altijd
weer versteld dat de bestuurders
vooraf al, in de verdediging gaan
om zo'n plan er door te jagen.
Als je de boel wilt aanpassen om
de verkeerssituatie te verbeteren
kun je de halve historische stad slo
pen. Ik denk dat je voorzichtig om
moet gaan met zulke beslissingen.
Ie kunt in Zierikzee nu eenmaal
niet alles opruimen wat oud is.
Met het geld wat je als gemeente
wil besteden aan de inrichting,
kun je het huisje ook gewoon on
derhouden, en als de tijd rijp is op
nieuw beslissen.
'Met tijd komt raad'.
Han Sprengelmeijer
Juliana van Stolberglaan 8, Zierikzee
Otheense kreek
Reactie op het artikel 'Beleid kreek
niet wijzigen', PZC 17 nov. De uit
spraken van GroenLinks in de
raadsvergadering gemeente Ter-
neuzen over het groenbeleid langs
de Otheense Kreek noopt tot reac
ties (B. de Frel, PZC 19-11). Bij over
handiging op 1 nov. van de klach
tenlijsten door een vertegenwoor
diging van bewoners overtrof het
aantal de verwachting van wethou
der Bos.
Volgens de wethouder is het nieu
we groenbeleid ingegeven door
een door de raad opgelegd bezuini
gingsbeleid, dit in tegenstelling tot
wat 2 jaar geleden bij de presenta
tie werd benadrukt: geen bezuini
gingsoperatie.
Ik heb daarom vragen en opmer
kingen aan het adres van Groen
Links: Uit de uitspraken van de
partij spreekt een minachting voor
bewoners. Waarom niet eerst een
gesprek met bewoners? Mogen be
woners niet de media informeren?
Is dit het alleenrecht van politici?
Zijn raadsleden niet de vertegen
woordigers van bewoners (onge
acht aantal)?
Karlo Martens
Gouwestraat 20, Terneuzen
