D
Frankrijk, stakingsland
'Vakbonden in Frankrijk zijn lang niet zo groot als veel mensen denken'
Sjaak van der Velden, sociaal-economisch historicus
PZC Zaterdag 17 november 2007 1 3
slagen
tegenwoordigen, maar het land
keer op keer platleggen met hun
acties. Hij betrok ze vanaf het
begin bij de hervormingen,
maar de bonden wilden dat al
les bij het oude bleef en gaven
geen duimbreed toe. Een tegen
vallend aantal stakers deze week
duidt erop dat ze aan invloed
verliezen.
Mede dankzij een effectief com
municatiebeleid weet Sarkozy
zich gesteund door een ruime
meerderheid van de Fransen.
Die vinden dat ze hem een half
jaar geleden niet voor niets tot
president kozen. „We hebben ge
kozen voor ingrijpende verande
ringen", zegt Stéphanie Pelletier,
een jonge adviseur bij een inter
nationaal consultantsbureau in
Parijs. „Het is niet normaal dat
een luidruchtige minderheid de
hervormingen probeert te
dwarsbomen."
Net als duizenden Fransen
loopt ze sinds de staking bij het
openbaar vervoer dinsdag be
gon naar haar werk, twaalf kilo
meter per dag. Waar gedupeer
de reizigers bij voorgaande sta
kingen het ongemak vaak lijd
zaam ondergingen, met reacties
in de trant van 'ze strijden voor
hun rechten, in hun plaats zou
ik hetzelfde doen', stuiten de ac
tievoerders nu op een groeiend
onbegrip.
Pelletier: „De stakers moeten ge
woon weer aan het werk. Ze
zijn niet de enigen die in het
weekeinde werken. Dat recht
vaardigt niet dat zij jaren vroe
ger met pensioen mogen. Sarko
zy moet voet bij stuk houden te
genover de vakbonden. Ik hoop
echt dat hij niet zwicht. Het is
nu of nooit."
e hevige protesten tegen
het beleid van president
Nicolas Sarkozy passen
in het beeld dat Fransen veel va
ker het werk neerleggen dan bij
voorbeeld de Nederlandse werk
nemers.
'La France' heeft een indrukwek
kende stakingshistorie.
„Dat grote verschil in stakingsbe
reidheid tussen Frankrijk en Ne
derland heeft alles te maken
met het nog altijd redelijk unie
ke poldermodel dat wij hier heb
ben", zegt hoogleraar arbeids
recht Verhulp. „Nog niet zo lang
geleden was ik op een interna
tionale bijeenkomst van werkge
vers en werknemers. Dan zie je
dat de Nederlandse vertegen
woordigers van beide kampen
door elkaar heen lopen en een
praatje maken, terwijl de Franse
vertegenwoordigers aan afzon
derlijke tafels gaan zitten en
geen woord wisselen."
Bij veel Nederlandse werkne
mers leeft volgens Verhulp toch
het gevoel dat de werkgever het
^beste met het personeel voor
la
heeft. In Frankrijk is dat gevoel
veel minder groot. „Nederlan
ders zien sneller in dat het wei
nig nut heeft om de baas 'kapot
te staken'. In Frankrijk is het
ook niet vreemd als er een loon
eis van 20 procent komt. Dan
vind je elkaar toch een stuk
moeilijker dan bij eisen, zoals in
Nederland, van zo'n 5 procent."
Frankrijk bevindt zich in een
groep van Europese landen
waar het aantal stakingsdagen
per jaar een stuk hoger ligt dan
in Nederland.
„Toch ontlopen Frankrijk en Ne
derland elkaar veel minder dan
voorheen", zegt sociaal-econo
misch historicus Sjaak van der
Velden.
„En de vakbonden in Frankrijk
zijn lang niet zo groot als veel
mensen denken. Vroeger waren
er veel mensen lid van een
bond. In Frankrijk is de organisa
tiegraad niet hoger dan onge
veer 10 procent en de vakbewe
ging is verdeeld langs ideologi
sche lijnen. Toch moeten ze
zich allemaal wel profileren."
De straat regeert
006: Met CPE wil premier Dominique de Villepin de jeugdwerkloosheid be
strijden, maar het plan kan de Franse jongeren niet bekoren. Scholieren en
studenten gaan de straat op, de vakbonden volgen. Het eerste lid van de re
gering dat voorstelt nog eens na te denken over het plan is de minister van
Binnenlandse Zaken Nicolas Sarkozy. CPE gaat de prullenbak in, even later ge
volgd door De Villepin.
i995: Premier Juppé wil de Sécurité Sociale hervormen om de pensioenen
betaalbaar te houden. 'De regering wijkt niet voor druk van de straat' zegt
hij. Die straten lopen door de stakingen bij onder andere het openbaar ver
voer vol met zo'n 520 kilometer aan files, een record. Even later wijkt de re
gering voor druk van de straat.
^68: De moeder van alle stakingen: studentenprotesten krijgen steun van
vakbonden en groeien uit tot een 'revolte'. President Charles de Gaulle weet
met onder andere parlementsverkiezingen een einde aan de maatschappelij
ke onrust te maken maar krijgt een jaar later bij een referendum niet het ver
trouwen van het volk; hij stapt op.
