s>
Universiteiten op zoek naar copd-gen
Om
0»-
m
H
m
22 Donderdag 15 november 2007 PZC
Regio vandaag
02
Middelburg
Vlissingen
0b
7/ 4
Goes
Vandaag en morgen is het rustig. Vandaag komt de zon nog wel
geregeld voor de dag, maar er kan ook een enkel buitje vallen. De
temperatuur stijgt naar rond 6 graden. Na een koude nacht met
vooral in West-Brabant en Zeeuws-Vlaanderen lichte
v vorst, is het vrijdag overdag tamelijk bewolkt, maar nog
wel droog. Het wordt 7 of 8 graden. In het weekeinde
Europa
6/ 2
Thoien gaat het harder
waaien uit het
zuidwesten, is het
bewolkt en volgt
er later op zondag
regen.
Regio lange termijn
Oostburg
6/ -1
Terneuzen
Nautisch bericht
0b Hul*<
Matige wind uit west
tot noordwest, kracht
3. Goed zicht, zeewa
tertemperatuur rond
Waterstanden
9 graden.
Hoog water
Laag water
Donderdag
uur
cm
uur
cm
uur
cm
uur cm
Vlissingen
4:40
203
16:58
212
10:56
-167
23:09 -144
Terneuzen
5:02
227
17:19
237
11:26
-175
23:40 -153
Kats
6:16
160
18:36
168
12:16
-140
0:25 -116
Roompot Buiten
4:39
155
17:00
164
10:50
-128
23:05 -102
Roompot Binnen
5:56
128
18:27
135
11:54
-116
0:26 -93
K' immersluizen West
5:44
161
18:15
167
12:10
-134
0:26 -112
HLnsweert
5:27
240
17:46
251
11:51
-188
0:06 -166
Stavenisse
5:59
155
18:30
162
12:10
-133
0:26 -110
Yerseke
6:16
177
18:36
184
12:16
-149
0:36 -125
Vrijdag
Vlissingen
5:17
189
17:39
197
11:36
-163
23:55 -131
Terneuzen
5:40
213
18:02
222
12:06
-172
0:26 -141
Kats
6:45
153
19:20
162
0:25
-116
12:56 -141
Roompot Buiten
5:19
144
17:46
153
11:36
-127
23:54 -92
Roompot Binnen
6:26
123
19:05
131
0:26
-93
12:34 -118
Krammersluizen West
6:29
154
19:05
160
0:26
-112
12:50 -136
Hansweert
6:06
226
18:32
237
0:06
-166
12:26 -185
Stavenisse
6:40
148
19:16
155
0:26
-110
12:45 -134
Yerseke
6:49
169
19:20
177
0:36
-125
12:55 -150
Legenda
'0' Zonnig
0h
dd
Bui
Cb
ddd
Regen
Mist
Opklaring
Onweer
fk
Sneeuw
o>»
- Wind
Bewolkt
O
vv
Hagel
Winterse bui
do vr za zo ma di wo do vr
Neerslagkans in
Nederland vandaag
NW20))»-
6/-1
8/3 *tp O
."7-5/-3
Moskou
Kopenhagen
Amsterdam R
Berlijn/ 3
Brussel Praag .Bratis|ava O:
11 Parijs MÓnche^r''7 BoedaPest
Londen
02,0))
„7/-2
6/2
Zon/maan
O)'1
3/-3
A t A t
8.01 16.55 13.13 20.50
Nederland lange termijn
ZagrebV jQ,
c* dd Sofia Tstanl
Sarajevo
Rabat
21
Vr
Za
Zo
Ma
Di
0
min.
min.
min.
min.
min.
0
3
3
2
1
max.
max.
max.
max.
max.
6
8
6
6
6
wind
wind
wind
wind
wind
ZW 3
ZW 4
Z 4
NO 4
N 3
neersl.
neersl.
neersl.
neersl.
neersl.
10
20
80
20
10
Europa
Bron: Meteo Consult
plaats
morgen
overmorgen
plaats
morgen
overmorgen
Alicante
4/15
0
4716
0
Kopenhagen
1/7
-w>
4/8
Athene
16/21
0>
17/21
0-?
Las Palmas
17/23
0,
17/23 O
Barcelona
1/12
O
2/13
0
Londen
1/9
04
4/11
Berlijn
-2/3
0
1/4
Luxemburg
-5/2
0>
-3/2 tb,
Boedapest
1/4
«tb
-1/4
0,
Mallorca
4/12
0
0/14
Bordeaux
-3/6
O
-4/6
0
Malaga
11/19
0.
10/18
Brussel
-2/5
04
1/6
02>
Nice
3/14
O
5/14 O
Faro
12/19
0
12/19
0
Oslo
-6/0
04
-5/1
Geneve
-3/0
-8/1
0b
Parijs
-4/5
04
-2/7 C-J
Hamburg
-1/6
2/6
Praag
-4/2
-3 /1
Helsinki
-3/2
«b
-6/-1
Rome
6/12
6/12 tb
Heraklion
18/23
O
17/22
Stockholm
-5/2
-4/2
Istanbul
15/17
13/17
Wenen
-1/0
0
-3/2
De universitair medische
centra van Groningen en
Utrecht kregen samen met
vier buitenlandse centra 3
miljoen euro voor genetisch
onderzoek bij chronische
longpatiënten.
door Henk Hellema
foto Tjitske Sluis
Copd is een ernstige,
ongeneeslijke aandoe
ning van de longen.
De ziekte omvat chro
nische bronchitis en
longemfyseem. Door talrijke ont
stekingen zijn vooral de kleine
luchtwegen vernauwd en gaat
longweefsel verloren. Medicijnen
helpen alleen om de symptomen
van benauwdheid te verlichten.
De precieze oorzaak van de ziekte
is niet bekend. In Nederland lij
den zo'n 320.000 mensen van bo
ven de 40 jaar aan deze aandoe
ning van longen en luchtwegen.
Roken is een belangrijke risicofac
tor voor ontwikkeling van copd.
„Maar van de rokers krijgt op den
duur slechts 10 procent copd, 90
procent dus niet", zegt long
arts prof. Dirkje Postma. „Deze
lo rgaandoening kan ook ontstaan
- ïls mensen, vooral vrouwen, regel
matig in een rokerige ruimte ver
blijven of als gevolg van luchtver
ontreiniging."
Sommige mensen zijn gevoeliger
Onder meer met een longfunctie-onderzoek (blaastest) is na te gaan hoe erg luchtwegen zijn vernauwd en hoe
veel procent van de longen stuk is.
voor het krijgen van copd dan an
deren. Voor een deel is dat terug te
voeren op erfelijke factoren. Niet
op één gen, maar op (verandering
en in) diverse genen, de dragers
van onze erfelijke eigenschappen.
Zes Europese universitair me
dische centra, onder leiding van
onderzoekers van de universitei
ten van Groningen en Utrecht, kre
gen van de Europese Unie drie mil
joen euro om erachter te komen
welke genen betrokken zijn bij het
ontstaan van copd. „We willen we
ten hoe copd ontstaat, zodat we
mensen beter kunnen voorlichten
en patiënten beter kunnen behan
delen. Het onderzoek leidt hope
lijk ook tot ontwikkeling van nieu
we geneesmiddelen. Verder zou
den we graag kunnen voorspellen
bij wie de longaandoening ernstig
zal verlopen en bij wie niet. Daar
mee krijgen patiënten een beter in
zicht in het verloop van hun ziek
te en kunnen ze doelgerichter wor
den behandeld."
Het erfelijkheidsonderzoek
naar copd is een logisch
vervolg op een andere stu
die. Vanaf 2003 loopt in Neder
land en België de Nelson-studie,
een screeningsonderzoek naar het
vroegtijdig opsporen van longkan
ker. Daarin is tot nu toe bij 16.000
mensen die meer dan 25 jaar had
den gerookt een CT-scan van de
longen gemaakt. Van hen onder
gingen er 6000 ook een longfunc
tie-onderzoek (blaastest). Op basis
van die gegevens is na te gaan hoe
ernstig de luchtwegen bij de on
derzochte personen zijn ver
nauwd en hoeveel procent van
hun longen stuk is. Bovendien is
bloed afgenomen voor onder
meer onderzoek van hun DNA.
„De voorlopige resultaten van de
Nelson-studie laten zien dat som
mige mensen een vernauwing van
de luchtwegen hebben zonder ver
lies van rek in de longen, terwijl
dat bij anderen juist omgekeerd is.
Uit ander onderzoek weten we dat
bij vrouwen de ontsteking op de
voorgrond staat en bij mannen het
verlies aan longweefsel. Mogelijk
zijn die verschillende ziektebeel
den terug te voeren op verschillen
in genetische achtergrond. Dat kan
van belang zijn voor behandeling
van copd."
cB
