j
Stortbad
om een
Overspelig longkruid
m
v42 I
Zaterdag 10 november 2007 PZC
TUINEN
door Romke van de Kaa
Veel plantennamen verwijzen naar een ziekte. Namen
als beenbreek, leverkruid en ogentroost spreken voor
zich. In datzelfde rijtje past het longkruid, waarvan de
wetenschappelijke naam Pulmonaria luidt. Ooit werd deze
plant als geneesmiddel voor longkwalen gebruikt. Misschien
omdat het gevlekte blad van het longkruid doet denken aan
de dwarsdoorsnede van een long. Longkruid is een van de eer
ste vaste planten die in het voorjaar begint te bloeien. Meestal
zijn er kort na de kerstdagen al een paar bloemen te vinden.
In de loop van het nieuwe jaar wordt de bloei rijker. Het hoog
tepunt valt in maart en april.
Er zijn verschillende soorten die onderling lustig kruisen, met
als gevolg dat er een eindeloze reeks van hybriden in de han
del is. Als u meerdere soorten plant, kunt u ook in uw eigen
tuin nieuwe kruisingsproducten vinden en niets weerhoudt u
ervan die een naam te geven en op de markt te brengen.
U zult zeker niet de eerste zijn: er is reeds een eindeloze reeks
van nieuwe hybriden in de handel. Met namen van vrouwen,
kinderen en vrienden. 'Esther', 'Diana Clare', 'Roy Davidson',
'Leopold', 'David Ward', 'Dora Bielefeld', 'Fiona', 'Lewis Pal
mer', 'Piet Stam'; je zou er een tuin mee kunnen vullen.
De oudere cultivars herken je aan het feit dat vroeger geen
voornamen werden gebruikt. Longkruiden met namen als 'E.
B. Anderson' en 'Mrs. Moon' zijn ontstaan in een tijd waarin
omgangsnormen vormeiijker waren dan nu. De meeste long
kruiden hebben fraai gevlekt en
gemarmerd blad, groen met zil
veren vlekken. Het vroegst
bloeiende longkruid, de soort
waarvan de bloemen soms al
eind december te vinden zijn,
heeft effen, appelgroen blad. Dit
is Pulmonaria rubra, met baksteenrode bloemen, de minst
spectaculaire van alle longkruiden. Als de plant niet zo vroeg
zou bloeien, zou je hem geen plaats gunnen in de tuin. 'Ra
chel Vernie' heeft groen blad met een crèmewitte rand.
Een tweede soort met ongevlekt blad is Pulmonaria angustifo-
lia. Wat het blad aan sierwaarde mist, wordt door de bloemen
goedgemaakt. Pulmonaria angustifolia 'Blue Ensign' heeft heel
donkergroen blad en gentiaanblauwe bloemen.
Pulmonaria's bloeien voordat het blad zich volledig heeft ont
wikkeld, maar een volledig uitgegroeide 'Blue Ensign' heeft
een hoogte van zo'n 35 centimeter. 'Blauer Hügel', 'Azurea' en
'Johnsons Blue' zijn andere selecties met effen blad en diep
blauwe bloemen. Maar de mooiste longkruiden zijn toch die
waarvan het blad met zilververf getekend lijkt. Dit zijn onder
meer Pulmonaria longifolia en Pulmonaria saccharata. Pulmona
ria longifolia heeft lancetvormig blad, dat zo intens gevlekt is
dat het voor de helft uit groen en voor de andere helft uit zil
ver bestaat. De bloemen zijn blauw, met dien verstande dat ze
altijd een zweem van paars vertonen. 'Diana Clare' en 'Mary
Mottram' zijn goede selecties,
Soms komen er in het wild planten voor waarvan het blad
geen groen meer vertoont, maar egaal zilverkleurig is. Zo'n in
Frankrijk in het wild gevonden plant met zilveren blad is in
de handel gebracht onder de naam 'Majesté'. Het is een plant
die geen zon verdraagt - dan verbrandt het blad, maar die in
donkere, zonloze tuinen met veel effect kan worden toegepast.
Wat blad betreft, is Pulmonaria saccharata de meest spectaculai
re soort. Hier is het grote blad zo grillig getekend dat bloemen
overbodig zijn. Gelukkig maar, want meestal varieert de
bloemkleur tussen troebel blauw en rood. Veel bloemen begin
nen rood, om later naar blauwpaars te verbloeien. 'Trevi Foun
tain', 'Twickel Blue' en 'Silver Shimmers' zijn namen van varië
teiten die onder deze soort worden ondergebracht.
Als hij niet zo vroeg
bloeit, gun je hem
geen plaats in de tuin
Pulmonaria longifolia 'Majesté'. foto Romke van de Kaa
-ir#>
- d u i
ojw
4
Niet de warmtevraag, maar
het waterverbruik is
tegenwoordig bepalend voor
de keus van de cv-ketel.
Ook energiebesparing speelt
steeds vaker een rol.
door Paul Geerts
foto's GPD
Het komt regelmatig
voor. In de nieuwe
badkamer is een rian
te stortdouche beves
tigd, maar als de
kraan eenmaal opengaat, blijkt de
ferme waterstraal niet meer dan
een motregen. Met de dikte van de
leidingen heeft dat niets te maken,
wel met de capaciteit van de ketel.
Die pompt te weinig water door
Ketelwijzers
De meeste fabrikanten van cv-ke-
tels bieden op hun sites aardige 're-
kenhulpjes' om zelf te kunnen be
palen welke ketel het meest ge
schikt is in uw woonsituatie. Vail-
lant en Remeha noemen de service
'ketelwijzer'. Daalderop biedt op
de eigen site een (beperkt) over
zichtje van de eigen ketels. Nefit
rept over 'advies op maat'.
De ketelwijzers werken alle op on
geveer dezelfde manier. Er worden
circa vijf standaardvragen gesteld:
wat is de inhoud van de woning;
hoe is de woning geïsoleerd; hoe
wilt u uw verwarming regelen
(handmatige of programmeerbare
thermostaat); gaat u de cv-ketel
ook gebruiken voor warm water;
waarvoor gebruikt u warm water in
de badkamer (douche, bad of bei
de).
Al naar gelang de antwoorden
geeft de ketelwijzer vervolgens een
advies voor een bepaalde ketel.
Jammer maar vanzelfsprekend is
dat de fabrikanten alleen adviseren
over het eigen assortiment.
