onbekende
Tk kan er tien boeken
over vol schrijven'
4?
'Stel je eens voor dat je tien jaar lang daar zit, niet mag werken, soms een kamer
moet delen. Hoe zou jou dat afgaan?'
Willie de Vries
PZC Vrijdag 2 november 2007 1 3
op alles wat buitenlands is, groeit.
Rita Verdonk, bekend van haar
strenge asielbeleid als minister,
kan rekenen op veel steun.
Toch gaat het weer een stuk beter
tussen de asielzoeker en de Neder
lander, vindt hij. De discussie over
een generaal pardon voor 26.000
asielzoekers die al lang in ons land
wonen, is gevoerd. Bijna driekwart
van de bevolking was op een gege
ven moment voor dat pardon.
De kentering in de beeldvorming
heeft volgens Van Tilborg vooral
te maken met de rol van de ge
meenten.
Gemeenteraden en colleges van
burgemeester en wethouders kwa
men in actie om te voorkomen dat
'hun' asielzoekers op straat beland
den door nieuwe regelgeving. Ze
zetten zich af tegen het Rijk en
zorgden toch voor noodvoorzie
ningen. „De politiek neemt tegen
woordig het woord asielzoeker
weer op een positieve manier in
de mond om punten te scoren. Na
tuurlijk weegt daarbij duidelijk
mee dat het aantal asielzoekers be
hoorlijk is gedaald de laatste ja
ren."
Politiek geograaf Van Houtum be
twijfelt of het imago zo is verbe
terd. Hij ziet eerder dat asielzoe
kers naar de achtergrond zijn ver
dwenen door de opkomst van de
angst voor de islam. „Vrees voor
de asielzoeker is vrees voor de mos
lim geworden. De hitte is van het
asielzoekersdebat af en verruild
voor het gevaar van het fundamen
talisme."
Van Tilborg merkt juist een ver
menging van de discussies over
asielzoekers en fundamentalisti
sche moslims. „De kwesties wor
den volledig door elkaar gehaald.
Maar asielzoekers zorgen over het
algemeen voor weinig overlast, dat
heeft niets te maken met niet-inte-
grerende jongeren in grote ste
den."
Ze is bijna twintig jaar woonbegelei
der in een asielzoekerscentrum. Wil
lie de Vries (55) uit Winterswijk
loopt over van memorabele herinneringen
en ervaringen met haar asielzoekers door
de jaren heen. Ze kan er 'tien boeken vol'
over schrijven.
„Het werk is veranderd. Het pionieren in
het begin was leuk en bijzonder. Zonder
computer, zonder tolk. Communiceren met
handen en voeten. Plotseling 's avonds een
Chinees binnen krijgen en die man dan pro
beren wegwijs te maken. We hebben vaak
dubbel gelegen van het lachen. Nu is het an
ders. Rationeler. Ik voel me nu vaak meer
administrateur dan woonbegeleider. Letter
lijk alles wordt vastgelegd en gerapporteerd.
De situatie in het centrum is door de jaren
heen veranderd. We koken niet meer voor
ze, we hoeven niet wekelijks zakgeld uit te
delen. Heel apart was dat. Mensen in een
lange rij. Die allemaal 25 gulden kregen uit
gekeerd. De asielzoeker van nu moet zich
veel meer zelf redden."
Het belangrijkste verschil met 'vroeger' is
dat Willie in haar beleving nu toch minder
contact met de mensen heeft. „En dat is
best jammer want ik hou juist van goede
contacten met de mensen. Er is op een gege
ven moment ook sprake geweest van een
cultuuromslag toen we eind jaren negentig
veel Joegoslavische mensen kregen. Daar
voor waren het vooral Afrikanen. Met hun
eigen gebruiken en manier van doen. Dat
sprak me aan. Tegenwoordig komt er van al
les en nog wat binnen. Een mengeling van
nationaliteiten, hoofdzakelijk blank."
Asielverzoeken
in Nederland ingediende asielaanvragen tussen 1975 en 2006.
Bezetting centrale opvang asielzoekers tussen 1995 en 2007*.
Schokkende ervaringen horen bij het werk
van de woonbegeleider. „Een beeld dat ik
nooit meer kwijt zal raken is dat van een
vrouw die besneden was. Ze gaf aan pijn te
hebben na een bevalling. 'Auw beneden' zei
ze en beurde haar rok op. Ik schrok ontzet
tend, het was enorm confronterend. Ook
het moment dat ik een moeder met zes kin
deren op straat moest zetten, vergeet ik
nooit meer. Die kinderen. Dat is ook je
werk maar toen heb ik gehuild."
Het stereotype beeld dat mensen van
asielzoekers nog steeds bezigen
stoort Willie de Vries in hoge mate.
„Het zijn profiteurs. Het zijn 'de zwarten'.
Als er ergens een fiets gestolen is direct bij
het asielzoekerscentrum gaan kijken of-ie
daar staat. Erg is dat. Vroeger schoot ik di
rect in de verdediging. Nu zeg ik: laat je
toch eens goed voorlichten. Ga er kijken.
Zie wat het is om asielzoeker te zijn. Stel je
eens voor dat je tien jaar lang daar zit, niet
mag werken, soms een kamer moet delen.
Hoe zou jou dat afgaan? Mensen kunnen zo
bekrompen reageren, daar heb ik echt moei
te mee. Ik denk ook dat wij met zijn allen
langzamerhand minder gastvrij zijn gewor
den. Ik denk dat de open dag van morgen
kan bijdragen aan een beter beeld. Ik hoop
dat er zo maar een paar honderd mensen
komen. Kunnen we uitleggen wat we doen,
kunnen de mensen zien wat er gebeurt."
„Ik zou het prachtig vinden als de asielzoe
ker gewoon weer mens wordt. Ze zeggen
het zelf onderling ook wel eens: 'wij zijn
maar asielzoekers'. Maar het zijn mensen."
2001S3.801 j
70.000
COA
40.000
30.000
'75 1980 1985 1990
Asielaanvragen naar nationaliteit
2000
2005
1996
2006
Irak
4.378
Irak
Afghanistan
3.019
Somalië
1.462
Iran
1.521
Afghanistan
932
Sri Lanka
1.483
Iran
921
Somalië
1.461 Servië
Montenegro
607
Bosnië
984
Burundi
455
Joegoslavië
797
Azerbeidzjan
384
Turkije
692
Turkije
341
Sudan
658
Sudan
320
Overig
7.864
Overig
2.766
6.277
infographicJD bron CBS, IND
