Verkeer Randstad
1 O Dinsdag 30 oktober 2007 PZC
Bypass voor
de Randstad
De Randstad slibt dicht. Om de bereikbaarheid te verbeteren, ondertekenden tientallen
bestuurders gisteren in de Ridderzaal Randstad Urgent, een bundel plannen die een
toekomstig verkeersinfarct en economische rampspoed moet voorkomen.
door Miriam van den Brand en Joep Trommelen
illustratie Ronald Visser
OESO slaat alarm
De Organisatie voor
Economische Samenwerking
en Ontwikkeling (OESO)
publiceerde in januari een
alarmerend rapport over de
Randstad: als de
bereikbaarheid niet snel
verbetert, zal het economisch
belang van het gebied tussen
Amsterdam, Utrecht,
Rotterdam en Den Haag in snel
tempo verslechteren.
Vergeleken met andere
Europese stedelijke regio's,
zoals de Vlaamse Diamant
(Brussel, Antwerpen en Gent)
en het Duitse Ruhrgebied, doet
de Randstad het met 1,2
procent productiviteitsgroei
al jaren slecht.
- Naast de aanleg van nieuwe
wegen en het verbeteren van
het openbaar vervoer,
concludeerden de
OESO-onderzoekers dat de
kilometerheffing snel moet
worden ingevoerd, in elk geval
eerder dan in 2011, zoals het
kabinet voor ogen heeft.
- In Londen en Stockholm
leidden vormen van
rekeningrijden tot een betere
bereikbaarheid. Of de
kilometerheffing in 2011 een
feit is, is echter de vraag.
Minister Eurlings van
Verkeer wil nog deze
kabinetsperiode een eerste
stap zetten, bijvoorbeeld een
heffing voor alleen
vrachtwagens of alleen op
drukke knooppunten.
Volgende maand komt de
minister met een rapportage.
Voor forenzen richting
de steden in de Rand
stad is het dagelijkse
realiteit. In een slak
kengang gaat het over
de snelwegen, waarboven de bor
den zelden een snelheid boven de
50 kilometer per uur aangeven.
Die vervoersproblemen zijn vol
gens verkeersminister Camiel Eur
lings een van de redenen dat de
Randstad van topregio in Europa
is afgegleden naar de midden
moot.
Problemen zijn er genoeg. Over de
verlenging van de A4 door Mid
den-Delfland om het verkeer tus
sen Den Haag en Rotterdam te
ontlasten, wordt al ruim dertig
jaar gesproken. Een stuk noordelij
ker moet de A4 tussen Leiden en
Burgerveen worden verbreed,
maar de Raad van State haalde on
langs een streep door die plannen
wegens een foutje in de berekenin
gen voor de gevolgen voor de
luchtkwaliteit.
De ontsluiting van de Rotterdam
se haven en de Tweede Maasvlakte
loopt gevaar. Het verkeer tussen
Schiphol, Amsterdam en Almere -
staat al jaren vast en het openbaar
vervoer in grote delen van de
Randstad kan amper groeien.
Tijd voor actie! Met 33 projecten,
op gebied van verkeer maar ook
op gebied van recreatie en wonen,
moet de Randstad de komende ja
ren weer dé weg omhoog vinden.
Gisteren was er in Den Haag een
startconferentie. „We gaan einde
lijk écht knopen doorhakken over
problemen die al veel te lang op
een oplossing wachten", zei Eur
lings.
De vraag blijft of de plannen de
grote steden in het westen weer
echt bereikbaar maken. Mark Dijk
van Transport en Logistiek Neder
land (TLN), de koepelorganisatie
in het wegtransport, vindt Eur
lings' plannen 'goed en met veel
ambitie'. „Maar komt er ook wat
van? Als Milieudefensie met één
rechtszaak de A4 kan tegenhou
den, hoe zal het dan bij al die an
dere projecten gaan?"
TLN vindt het prima dat het op
krikken van de Randstad nu door
meerdere overheden tegelijk
wordt opgepakt. Dijk: „Door een
project telkens door slechts twee
bestuurders te laten uitvoeren, ver
groot je de kans op succes. We ho
pen dat nu eindelijk eens door alle
bestuurlijke spaghetti wordt heen
gebroken."
Ruud Hornman, verkeersdeskundi-
ge van de Nationale Hogeschool
voor Toerisme en Verkeer
(NHTV) in Breda, vindt het vooral
van het grootste belang dat het be
drijfsleven meewerkt. „Bedrijven
zijn gewend projecten rendabel te
maken en op de langere termijn te
kijken. Het Rijk heeft vaak te wei
nig durf De politiek kijkt niet ver
der dan de eigen bestuursperio
de."
Hij is gematigd positief over Eur
lings' projecten. „Het is cruciaal
dat de minister meer pijlen op zijn
boog heeft dan alleen meer asfalt
leggen. Want dat werkt niet. Als je
de ene bottleneck oplost, ontstaat
de volgende. Het is goed dat ook
'Het gaat hartstikke de
verkeerde kant op als ze dit
allemaal uit gaan voeren'
over openbaar vervoer wordt nage
dacht."
Thomas Straatemeier, onderzoe
ker verkeer- en vervoersplanologie
aan de Universiteit van Amster
dam, hamert ook op een integrale
aanpak, maar vindt het ook tijd te
zoeken naar alternatieve oplossin
gen. „Kijk naar waar we onze be
drijventerreinen aanleggen. Vaak
tussen steden, langs de snelwegen.
Dat betekent dat iedereen er met
de auto naartoe gaat. De meeste
maatregelen zijn er alleen maar op
gericht om de reistijd te verkorten.
Maar we zouden beter kunnen on
derzoeken hoe we de meeste ba
nen het beste bereikbaar krijgen.
Dat is een andere manier van kij
ken."
Straatemeier vraagt zich ook af of
het inzetten op snelwegen wel de
beste keuze is. „Het onderliggende
wegennet is door de concentratie
op snelwegen verwaarloosd. Zelfs
voor korte ritten nemen mensen
daarom al snel de snelweg. Maar
ook hele andere mogelijkheden
verdienen aandacht: zet in op tele
werken, zorg voor betere reisinfor
matie, denk aan het beprijzen van
het rijden. Want waar moeten al
die auto's op de snelweg heen?
Kun je ze in de binnensteden über
haupt wel kwijt?"
Het meest kritisch over
de plannen is Joris
Wijnhoven van Milieu
defensie. „Van nul en
generlei waarde", noemt hij het
Randstadprogramma. „Het gaat
hartstikke de verkeerde kant op als
ze dit allemaal uit gaan voeren. Er
komt meer van hetzelfde, waarvan
ze kunnen weten dat het niet
werkt. Bredere wegen leiden al
leen maar tot nog meer verkeer.
Meer wegen in een dichtbevolkt
gebied is precies wat je niet moet
doen. Dan krijg je slechte lucht
kwaliteit en meer broeikasgassen."
Volgens Wijnhoven heeft Eurlings
niet serieus naar de alternatieven
van de milieubeweging gekeken.
„Wij hebben samen met bewoners
organisaties de o-plus variant ge
maakt, waarbij de o voor geen as
falt en de plus voor alternatieven
staat. Men zou de groei van Alme
re kunnen overwegen. Wat heeft
het voor zin om zestigduizend wo
ningen in Almere te bouwen als
daar geen werkgelegenheid is? Of
je zou daar werkgelegenheid moe
ten scheppen maar dat doet het
Rijk niet. Als laatste alternatief
hebben wij de spitsheffing."
Toch is de situatie volgens Wijnho
ven niet hopeloos. „De minister
moet nog aantonen dat al zijn
plannen kunnen zonder de lucht
kwaliteit al te zeer aan te tasten.
Ze moeten binnen de regels pas
sen. Hij zegt wel dat dat allemaal
goedkomt maar er worden nog
steeds projecten afgekeurd wegens
de luchtkwaliteit. Onze laatste stro
halm is het via de rechter tegen
houden van de plannen, op grond
van de luchtkwaliteit. Dat zullen
wij samen met de bewonersorgani
saties zeker gaan doen."
