Ouwe koek en verborgen vrouwen
RUDEN RIEMENS FOTOGRAFIE
slotscène
v7
PZC Zaterdag 27 oktober 2007
Eenieder die zich vorige week bij het lezen
van deze column afvroeg of Berk aan her
halingsdwang leed, deel ik mee, dat het di
gitale universum even op tilt raakte en de
krant uit oude krochten deze opgewekte aanbeve
ling van het tabloidformaat opviste en per abuis
plaatste, terwijl ik toch zo'n mooi verhaal over je
never had geschreven!
Nu, dat moet u dus missen. Maar ik probeer een
vers verhaal te schrijven, want van oude koek hou
den wij niet.
Ik kreeg een 'geheimtip' voor een buitengewoon
concert, dat in het kader van de Week van de Ge
schiedenis zou worden gehouden in de Waalse
Kerk in Amsterdam. Het koor Femme Vocales, su
perieure stemmen onder leiding van Sylvia van
der Vinne, zou een gedeelte van de liederen van
de liturgie van de middeleeuwse stadskluizenares
Juliana van Cornillon, die deze vrouw ter gelegen
heid van haar sacramentsfeest schreef, ten gehore
brengen.
Deze uitvoering was een onderdeel van een breed
opgezet project over de geschiedenis én de actuele
betekenis van religieuze vrouwen. Met dit project
eindigde een team van de Leidse Universiteit voor
de Academische Jaarprijs 2006 als tweede.
Daarnaast verscheen het boek van historicus dr.
Anneke Mulder-Bakker over de 'Verborgen Vrou
wen', een fascinerend verhaal over de zogenaam
de stadskluizenaressen, die zich lieten inmetselen
in de kerk, maar door een luikje in de muur kon
den communiceren met het publiek. Helaas zijn
deze celachtige middeleeuwse kluizenaressen-
woningen overal verdwenen, maar in de Maartens
kerk in Zaltbommel is nog iets van een rest van
zo'n woninkje te bezichtigen.
Daar zat ik dan op een zonnige zaterdagochtend,
in een van de mooiste kerken van Amsterdam,
waarvan ik het bestaan niet kende. De kerk staat
in een inham van de Oudezijds Achterburgwal
aan het Walenpleintje. En hoewel ik mijn woonge
schiedenis in 1954 in de hoofdstad begon op een
zolder aan de Oudezijds Voorburgwal en dus
meende dat oudste gedeelte van de stad goed te
kennen, ben ik er jarenlang voorbijgelopen.
Anneke Mulder, schrijfster van 'Verborgen Vrou
wen', leidde het concert in en vertelde dat deze Sa
cramentsfeesten in de middeleeuwen dezelfde im
pact hadden als Kerstmis en andere kerkelijke
hoogtepunten.
Dr. Vincent Corrigan, de man die deze liturgie van
de middeleeuwse stadskluizenares Juliana van Cor
nillon in modern notenschrift heeft omgezet,
deed ook zijn zegje. Hij is van de zeer weinige des
kundigen op het gebied van de vroegmiddeleeuw
se muziek.
Sylvia van der Vinne met haar fraai mezzotimbre
deed de voorzang en het prachtige koor volgde.
De wetenschap dat dit de eerste keer in honder
den jaren is dat deze muziek weer klinkt, maakte
het allemaal nog spannender!
Na de staande ovatie die de Femmes Vocales ont
vingen, begaf ik mij ook nog naar de oude schuil
kerk op de Oudezijds Voorburgwal 'Ons Lieve
Heer op Solder'. Daar is een tentoonstelling over
de 'Geestelijke maagden', vrouwen die in de 17e
en 18e eeuw, de tijd na de reformatie en de beel
denstorm toen het katholieke geloof in Nededar.d
verboden was, geen non konden worden, maar
wel begijntje of geestelijke maagd.
Toen ik dat zag, had ik het gevoel dat we hier een
flink stuk vrouwengeschiedenis hadden ingehaald.
