Savanna
Voogd banger en strenger
12 Zaterdag 27 oktober 2007 PZC
Een uitgemergeld meisje
met een washandje in haar
mond gepropt, zette ruim
drie jaar geleden de
jeugdzorg op z'n kop. De
driejarige Savanna uit
Alphen aan den Rijn
overleed terwijl
tweeëntwintig instanties bij
het gezin betrokken waren.
Volgende week moet haar
gezinsvoogd zich voor de
rechter verantwoorden.
Tientallen collega's haakten
af en zijn iets anders gaan
doen. De rest moet door.
„Het moet langzaam slijten."
door Karen Zandbergen
illustratie Frank Muntjewerf
Er hangt een serene rust
in de gangen van Bu
reau Jeugdzorg
Noord-Holland. De deu
ren naar de werkkamers
staan half open, de gesprekken
worden kalm gevoerd. Maar onder
huids broeit het. Hier loopt de
voogd rond die het gezin van Sa
vanna onder haar hoede had, het
meisje dat drie jaar geleden door
verwaarlozing en mishandeling
om het leven kwam. Dat de gezins
voogd zélf volgende week voor de
rechter moet verschijnen, wekt
woede bij haar collega's in het he
le land.
„Dat ze één persoon aanwijzen die
de schuld zou hebben aan de
dood van een kind. Dat is toch on
verdraaglijk", zegt Jan Nijssen, sec
tormanager Jeugdbescherming in
Noord-Holland geagiteerd. Toen
bekend werd dat de gezinsvoogd
zelf zou worden vervolgd, werkte
zij bij Bureau Jeugdzorg Gelder
land en ook daar sloeg het nieuws
in als een bom. „Er hoeft maar iets
te gebeuren, en ze wijzen naar de
jeugdzorg." Als er dan iemand
voor de rechter moet worden ge
daagd, dan zou dat de directie moe
ten zijn, vinden de medewerkers
van het Noord-Hollandse bureau.
De gezinsvoogden voelden zich
aangevallen na de dood van Savan
na. De telefoon in Haarlem stond
roodgloeiend. „Elke keer moesten
we ons weer verantwoorden voor
wat er was gebeurd. En ondertus
sen stonden er allemaal negatieve
verhalen in de kranten", weet Mi
chel Hes nog. Hij is nu teamleider
gezinsvoogden, maar was destijds
ook gezinsvoogd bij het
Noord-Hollandse bureau.
Veel van zijn collega's wilden na
de dood van Savanna niet meer als
gezinsvoogd werken, het bureau
liep leeg. Voor Hes was het overlij
den net zo dramatisch als de dood
van ieder ander kind. „Ie voelt ge
woon verslagenheid. Er is een
kind dood. ledereen verwerkt dat
op een andere manier. Je belt el
kaar, zoekt elkaar op."
Ondertussen blijft het werk bij an
dere gezinnen doorgaan. „De
draad wordt meteen weer opge
pakt. De verwerking staat naast
het dagelijkse werk. Het moet lang
zaam slijten, en ondertussen ga je
door."
„Ik heb het nu een paar keer mee
gemaakt, en het went nooit", zegt
Nijssen. „Altijd als een kind over
lijdt, gaat het door je hoofd: had ik
het kunnen voorkomen? Je voelt
je er altijd verantwoordelijk voor.
Maar dit soort zaken zijn niet te
voorspellen. Ouders zijn soms on
geleide projectielen. Het zijn de al
lermoeilijkste gevallen waar wij
mee werken."
De dood van Savanna had lande
lijk een extra lading omdat de ge
zinsvoogd zelf werd vervolgd. Zij
kwam onder vuur te liggen en
niet de directie of de methodes die
werden gebruikt. Zo'n duizend ge
zinsvoogden uit het hele land hiel
den daarop een emotionele mani
festatie. Zij willen niet de kop van
jut worden.
„Na haar dood was er ook angst",
zegt Hes. Niet alleen in
Noord-Holland, weet Nijssen, die
toen nog in Gelderland werkte. „Ie
deréén is zich rot geschrokken.
Ook in Gelderland hebben we het
hele Inspectierapport besproken."
In heel het land heeft de jeugdzorg
zich iets aangetrokken van het ver
nietigende rapport. Gezinsvoogden
gingen eerder over tot het uit huis
plaatsen van kinderen. Savanna's
voogd dacht te veel vanuit de moe
der en te weinig in het belang van
het kind, en dat gebeurde in de hele
sector.
„Je bent snel geneigd de ouders te
ondersteunen", zegt Nijssen. Pas
sinds Savanna worden gezinsvoog
den weer expliciet getraind om het
kind op de eerste plaats te zetten.
„Een paar jaar geleden moest alles
efficiënter worden", verwijt Nijssen
de politiek. „Toen kregen gezins
voogden steeds meer gezinnen."
21 september: Het stoffelijk
overschot van Savanna wordt
gevonden in de kofferbak van de
auto van haar moeder en een
vriend. Diezelfde maand wordt
de voogd gehoord.
2004
10 maart: Inspectie presenteert
onderzoek waaruit blijkt dat de
gezinsvoogd nalatig is geweest.
Het OM stelt een strafrechtelijk
onderzoek in naar het handelen
van de gezinsvoogd. Ook andere
medewerkers worden gehoord.
Maart tot november:
Bijna vijftig getuigen
gehoord voor vooron
derzoek. Advocaat
vraagt om sepot.
7 juni: Rechter beslist
na ongeveer een jaar
procederen dat een
deskundige het
medische dossier van
Savanna mag inzien.
I
2005
2006
2 augustus:
Deskundige komt t
met rapportage v
op grond van t
dossier. Proces
kan verder. i
