'Poolse oppositie zegeviert'
De onmogelijke spagaat van premier Erdogan
PZC Maandag 22 oktober 2007 7
Polen in Nederland konden gisteren ook hun stem uitbrengen voor een nieuw parlement in hun vaderland. Zowel in Nederland woonachtige Polen als
Poolse toeristen waren welkom in de Poolse ambassade in Den Haag. foto Cynthia Boll/ANP
Ruim helft stemmen
naar Burgerplatform
en Boerenpartij.
Warschau - Het oppositionele
Burgerplatform heeft bij de Poolse
parlementsverkiezingen van giste
ren meer stemmen behaald dan
de regeringspartij van premier
Jaroslaw Kaczynski.
Het Burgerplatform en zijn moge
lijke coalitiepartner de Poolse Boe
renpartij kregen samen meer dan
50 procent van de stemmen. Dat
blijkt uit exit polls van de zender
Polish TV. De twee toonaangeven
de partijen in Polen - de regerende
Partij voor Recht en Rechtvaardig
heid (PiS) van Kaczynski en het
Burgerplatform van zijn uitdager
Donald Tusk - zijn allebei rechts
en kwamen allebei voort uit de
vrije vakbond Solidariteit. Maar ze
hebben totaal verschillende ideeën
over de gevaren die Polen vandaag
bedreigen. In Kaczynski's visie
heeft Polen nog steeds gevaar te
duchten van Berlijn en Moskou en
zijn partij slaat tegenover deze
twee landen een agressieve toon
aan, waarmee zij in de twee jaar
dat ze regeerde zowel het oosten
als het Westen tegen zich in het
harnas joeg. Het eigen land ziet
Kaczynski in de greep van een
duister netwerk van ex-communis-
tische geheim agenten en onbe
trouwbare zakenlieden die hun
connecties gebruiken om geld af te
troggelen van de staat en zo eerlij
ke, hardwerkende Polen te beste
len. Burgerplatform bepleit nauwe
re banden met de EU en meer ka
pitalisme om welvaart te scheppen
en de exodus van jonge, hoogopge
leide Polen tegen te gaan. Tusk
zegt ook dat Polen, hoewel het
niet meer wordt overheerst door
de Sovjetunie en is verankerd in
de Navo en de EU, door Kaczyns
ki's vechtjasserig optreden is ge
marginaliseerd in Europa en dreigt
terug te zakken in het moeras van
1^ Volgens exit polls behaalde de
oppositie bij de Poolse parle
mentsverkiezingen meer stem
men dan de regeringspartij van
premier Jaroslaw Kaczynski.
Oost-Europese chaos. De Polen
moeten kiezen „tussen de bescha
ving van het Westen en de politie
ke wanorde van het Oosten", zegt
hij. Mocht de partij van Tusk win
nen, dan kunnen alle wetsvoorstel
len die hij als premier indient stuk
lopen op een veto van president
Lech Kaczynski, de tweelingbroer
van de premier. Zo'n veto kan wor
den overstemd, maar daar is wel
een drievijfde meerderheid voor
nodig.
Na het ineenstorten van haar wan
kele coalitie met de rechtse Bond
van Poolse Gezinnen en de boeren
partij Zelfverdediging was het de
PiS die aanstuurde op verkiezin
gen, hoewel die eigenlijk pas over
twee jaar voorzien waren.
Nieuwe partijtop China
treedt vandaag aan
pekinc - De regerende communis
ten in China zullen vandaag de
nieuwe partijtop voor de komen
de vijfjaar presenteren.
Duidelijk is dat president Hu Jin-
tao zijn positie binnen de partij
top heeft versterkt door de aanstel
ling van vertrouwelingen op pro
minente posities. Hij zou daarmee
de invloed van de nog altijd mach
tige ex-president liang Zemin ver
der hebben.ingeperkt.
Benazir Bhutto roept
buitenlandse hulp in
karachi - De gewezen Pakistaanse
premier Benazir Bhutto heeft gis
termiddag de internationale ge
meenschap opgeroepen hulp te
verlenen in het onderzoek naar de
mislukte aanslag op haar leven vo
rige week.
Ondanks de arrestatie van drie
mannen en de verspreiding van
compositietekeningen is er vol
gens Pakistaanse media nog steeds
geen doorbraak in het onderzoek.
Turken willen zelf
president kiezen
ankara - De Turkse bevolking wil
zelf de president van het land kun
nen kiezen. Dat bleek gisteravond
uit de nog voorlopige uitkomsten
van een referendum.
Volgens Turkse media heeft onge
veer 70 procent van de deelnemers
van de volksraadpleging voor een
wetswijziging gestemd. De verkie
zing van de huidige president Gül
leidde eerder dit jaar tot veel one
nigheid binnen het parlement.
Zwitserse Volkspartij
wint bij verkiezingen
bern - De parlementsverkiezingen
in Zwitserland draaien zoals voor
speld uit op een winst voor de om
streden regerende nationalistische
Zwitserse Volkspartij (SVP). Vol
gens exit polls kan de partij reke
nen op bijna 29 procent van de
stemmen, tegen 26,7 procent in
2003. De sociaaldemocratische SP
is de grote verliezer, de Groenen
winnen juist.
De Turkse bevolking eist har
de maatregelen tegen de
PKK in Irak. De VS en EU ma
nen juist tot terughoudend
heid.
De Turkse premier Erdogan
staat van alle kanten on
der druk. Zijn land
schreeuwt om actie. De Turken
zijn woedend nadat gisterochtend
opnieuw Turkse soldaten door
PKK-rebellen om het leven waren
gebracht en anderen gevangen wer
den genomen.
De oppositie, de media en duizen
den demonstranten eisen actie. Ze
zijn de jarenlange terreur zat. „Ze
vermoorden onze zonen", klinkt
het op straat.
De oppositiepartijen vinden Erdo-
gan's optreden slap en verwijten
hem aan de hand van de Verenig
de Staten lopen. Het leger moet in-
ANALYSE
door Jessica Maas
grijpen en in het noorden van Irak
de PKK-kampen met grond gelijk
maken, is de eis. De aanval van gis
terochtend wordt gezien als een
provocatie van de PKK en dat kan
Turkije niet over z'n kant laten
gaan.
Aan de andere kant is er de inter
nationale gemeenschap. De Ver-
neigde Staten, de Europese Unie,
Rusland en Irak roepen Turkije
juist op af te zien van militair op
treden over de grens met de zui
derbuur. De afgelopen week wer
den alle mogelijke diplomatieke
middelen ingezet om premier Er
dogan op andere gedachten te
brengen. De angst is groot dat een
inval in de bergen van Irak de sta
biliteit in het relatief rustige noor
den van dat land in gevaar zal
brengen.
En dat gevaar is reëel. De gevolgen
van Turks ingrijpen zullen de ver
houdingen in het Midden-Oosten
op scherp zetten. Het risico is
groot dat de Turkse soldaten ook
tegenover de Iraakse Koerden ko
men te staan. Masoud Barzani, de
president van de autonome Koerdi
sche regio in Noord-Irak, waar
schuwde gisteren al dat Koerdistan
zichzelf zal verdedigen. En wat ge
beurt er wanneer de Turkse solda
ten in de lucht of op de grond
Amerikaanse militairen tegenko
men? Het antwoord laat zich ra
den.
Turkse oud-legerofficieren wijzen
er nu al op dat de soldaten lange
tijd in Irak moeten blijven, willen
ze de PKK echt een klap toebren
gen. Een dergelijke operatie kost
geld en kan de Turkse economie
aantasten.
Bovendien zal de internationale
kritiek alleen maar toenemen. De
Europese Unie zal het optreden
van Turkije verder veroordelen en
onderhandelingen over het EU-
lidmaatschap op het spel zetten.
De verhoudingen tussen de Koer
den en de Turken komen dan ver
der op scherp te staan. De aan
hang van de PKK zal groeien.
Niet alleen in Turkije maar ook on
der Koerden in Irak, Iran en Syrië.
Juist Syrië en Iran maken zich al
langer zorgen over het Koerdische
separatisme binnen hun grenzen.
En Iraanse bemoeienis in Irak is
iets wat de Amerikanen niet zul
len accepteren.
Met dit alles in z'n achterhoofd
moet Erdogan een besluit nemen.
Vorige week leek hij nog genegen
de diplomatieke druk verder op te
voeren. Maar nu - met de woeden
de menigte op straat - moet hij
iets doen. Het meest waarschijn
lijk is dat de premier in zijn spa
gaat voor een tussenoplossing
Koerdistan
TURKIJE
Dyarbakir
ARMENIE
•Van IRAN
0 Daglica
I Mosul
SYRIË
fcirkuk
IRAK
Koerdisch gebied
infographic: JD/GN
kiest en besluit geen grote
inval in Irak te doen, maar alleen
wat luchtaanvallen uit te voeren
en kleine eenheden commando's
de grens over te sturen. Zoals Tur
kije al 24 keer eerder heeft gedaan.
Maar premier Erdogan kan er gif
op innemen dat de bevolking daar
niet langer genoegen mee neemt.
