Uit je dak voor het
v12
Zaterdag 13 oktober 2007 PZC
Het Megapiratenfestijn trekt met
overdonderend succes door het
land. Waar het muziekcircus
neerstrijkt, zijn de kaarten snel
uitverkocht. Duizenden
liefhebbers, met name op het
platteland en in de polder,
brengen een massale ode aan het
Nederlandstalige lied. Het
repertoire dat na het overlijden
van de Zangeres zonder Naam
verloren leek te gaan, klinkt
luider dan ooit tevoren. Wie
gaan er naar een
megapiratenfestijn, en waarom?
door jan Vriend foto Marcel Rob
Nederlandse Hed
Men neme de grote Willem
Ruis-circustent. Zet hem
in een polder waar nor
maal weinig te doen is.
Op het podium strooi je
royaal met artiesten van eigen bodem. Van
Jan Smit tot zijn zus Monique, van het duo
Nick Simon tot Koos Alberts. Doe de
kaartjes in de verkoop voor 18 euro en
voeg drank toe naar smaak. Dat is het re
cept van het megapiratenfestijn. Een be
proefd recept, want het publiek komt er
massaal op af
'Piratenfestijn' verwijst naar de illegale pi
ratenzenders die het Nederlandse lied om
armen. Terwijl Hilversum meezingers en
smartlappen in de ogen van de liefhebbers
negeerde, legden de radiopiraten dat reper
toire gretig op de draaitafel. Inmiddels lij
ken de omroepen in te zien dat ze op dit
gebied de boot hebben gemist. De TROS,
die met het schrappen van Op Volle Toeren
een groep kijkers in de kou zette, doet al
les om zijn verloren publiek terug te win
nen. Daarom zet de omroep nu op goed
bekeken tv-uren Jan Smit in. Vorig jaar
met zijn soap (die prompt de Televi-
zier-ring won), dit jaar met een verslag
van zijn Spaanse tournee en met de Volen-
dammer zelf als presentator van Muziek op
het plein. Samen met de tv-zender Ster-
ren.nl en andere initiatieven voor Neder
landstalige zenders biedt het letterlijk een
podium aan vaderlandse artiesten. Waar
mee het genre als vanouds doordringt in
de Hollandse huiskamers.
Wat op de tv is, wil het publiek graag zelf
van dichtbij zien. Het Megapiratenfestijn
brengt de idolen in de buurt. De artiesten
parade met 25 bekende namen als Thomas
Berge, Wolter Kroes, Dries Roelvink, Ma
rianne Weber, Jan Keizer, Koos Alberts, Ar-
ne Jansen, Jacques Herb, George Baker en
de 3 J's trekt met de tent als een soort cir
custournee door het land. Ze strijken neer
in plattelandsdorpen als Vroomshoop, Sur-
huisterveen en Lutjebroek.
Bij de eerste editie vorig jaar droop de con
dens van het tentdak naar beneden. De uit-
gaansnevel van zesduizend hossende, zwe
tende feestgangers. Fans verdrongen zich
voor het podium om de sterren bloemen
te geven, in polonaise gingen er liters bier
doorheen.
Waarom zo'nfestijn duizenden bezoekers
trektZes verklaringen van zeven deskundi
gen.
y Omdat het publiek veel bekende na-
1 men te zien krijgt voor een relatief
lage prijs, meent Jacques Klöters. Hij
maakte deel uit van het cabaret Don Quis-
hocking, schreef boeken over het Neder
lands amusement en presenteert iedere
zondagmorgen De Sandwich op Radio 2.
„De smartlap en de meezinger zijn de cul
tuur voor de gewone man, voor de groep
die doorgaans niet veel te besteden heeft.
Wie krap bij kas zit, wil zo veel mogelijk
terugzien voor de centen die hij uitgeeft.
Als je dan in zo'n tent ruim twintig arties
ten kunt zien, voorziet dat in een grote be
hoefte. Zie het maar als onbeperkt spare-
ribs eten of als Aldi-shoppen. Het is gezel
lig, je bent niet veel geld kwijt en je weet
precies wat je krijgt."
Daarbij spreekt het vertrouwde Hollandse
van de artiesten en hun repertoire de doel
groep aan, stelt Klöters. „Vader Abraham
had op zijn singlehoesjes altijd een logo in
het rood-wit-blauw. Zo'n feest in een tent
benadrukt op dezelfde manier het polder-
gevoel van 'wij met elkaar'. Zeker nu de
Nederlandse eigenheid onder druk staat.
Want de zogenaamde culturele bovenlaag
mag dan wel heel politiek correct prediken
dat iedereen moet openstaan voor buiten
landse culturen en de Europese gedachte,
maar niet iedereen zit daarop te wachten.
Dit kun je zien als een tegenbeweging. Zo
van: nu wij even lekker met elkaar."
2 Vanwege het plattelandskarakter
van de feesten, denkt Paul Jong, 'pla
tenbaas' van onder anderen Jan Smit en
Nick 8c Simon. „Bij piratenfeesten proefje
de sfeer van 'wij tegen de Randstad'. Deze
avonden zijn de uitvergroting van het re-
giogevoel. De bezoekers benadrukken
graag het unieke en vertrouwde van hun
eigen streek. De artiesten passen daarbij.
Dit publiek heeft geen boodschap aan se-
mi-intellectueel gedoe van de theaters in
de stad. Bij een piratenfeest moet het voor
al niet te deftig of te ingewikkeld zijn. Hou
het maar liever dichtbij je eigen gevoel en
dichtbij je eigen dorp."
3 Omdat er artiesten op het podium
staan die meerdere generaties aan
spreken, stelt Eddy Mensink, organisator
van het piratenfestijn. „Hiermee brengen
we jong en oud op de been." Dochters ko
men voor Jan Smit, Thomas Berge of
Nick 8c Simon, moeders dringen naar vo
ren voor George Baker en vaders hebben
jeugdherinneringen aan Imca Marina. Men
sink roemt de uitgelaten sfeer in de circus
tent: „Het zijn geen feesten, het zijn vierin
gen."
4 Omdat het publiek hunkert naar Ne
derlandstalige teksten, zegt Pierre
Kartner, alias Vader Abraham. Hij schreef
1.600 liedjes waarvan het Smurfenlied en
Het kleine café aan de haven zijn grootste
hits werden. „Een goede Nederlandstalige
tekst verwoordt gevoelens die iedereen
herkent: geluk en verdriet dichtbij. Liefde,
gemis en verlangens zijn van alle mensen
en alle tijden. Waarom zou je iets dat zo
dicht bij jezelf ligt in een vreemde taal zin
gen?"
Imca Marina onderschrijft dat. De zange
res die 35 jaar geleden successen boekte
met Viva Espana en Bella Italia heeft geen
hits nodig om bekend te blijven. „De
smaak van de massa is in al die jaren niks
veranderd. De mensen willen meezingen
in de sfeer van gewone gezelligheid. Zo'n
piratenfeest biedt dat."
5 Omdat Nederlandse teksten en Ne
derlandse artiesten steeds meer ge
accepteerd worden, meent Jerney Kaag
man. Zij werd na haar carrière als zangeres
van de Engelstalige rockgroep Earth8cFire
bekend als Mo/s-jurylid en is directeur bij
Buma Cultuur (voorheen Stichting Cona-
mus), die Nederlandse muziek onder
steunt en promoot. „Voorheen dacht ieder
een bij Nederlandse muziek alleen aan het
volkse repertoire van de Zangeres zonder
Naam en Vader Abraham. Dat is veran
derd. Door de successen van Marco Borsa-
to, De Dijk en Blof lacht niemand je nu
meer uit als je een cd in je eigen taal draait.
Toch profiteert het volkse repertoire uit de
hoek van Frans Bauer en Jan Smit daar
nog niet optimaal van mee. Die categorie
zit nog altijd in de verdrukking en wordt
bij de landelijke radiostations nog weinig
gedraaid. Daarom zoeken de liefhebbers
van die muziek hun heil in de piratencir-
cuits."
6 Omdat het publiek graag iets wil be
leven om over na te praten, meent
socioloog Koen van Eijck, hoofddocent
aan de Katholieke Universiteit van Leuven
en specialist in 'vrijetijdswetenschappen'.
„Het zijn vooral de gewone mensen die
naar dit soort evenementen gaan. Ze ko
men daar om een vertrouwd format dat ze
van de televisie kennen zélf te ondergaan.
Eigenlijk gebeurt bijna hetzelfde als wat ze
op tv zien, met als verschil dat ze het hier
zelf meemaken. Je moet er zijn geweest, is
hun redenatie. Wie met Jan Smit en Imca
Marina in één ruimte was, heeft maandag
op zijn werk wat te vertellen."
Het Megapiratenfestijn is nog op 26 oktober in
Nieuwleusen en op 23 november in Landgraaf.
Kenmerkend voor het Megapiratenfestijn:
in een barstensvolle feesttent juichen honderden fans Jan Smit toe.
