Ik heb me binnen het geloof
nooit beperkt gevoeld
v4 Spectrum
'Een mooie gedachte: samen verder onder één naam, maar het werkte niet'
Zaterdag 13 oktober 2007 PZC
door Ali Pankow
foto Mechteld Jansen
Vertrouwen in de mensheid. Openstaan voor andere culturen. Ruimte creëren voor minder
bedeelden. Reizen om zelf te kunnen zien, horen en constateren. Ervaringen delen door middel
van proza en poëzie. Met het christelijk geloof als basis zijn dat de rode draden in het leven van
Ariene van Westen. Met ragfijn spinsel zitten ze alle met elkaar verweven.
A
riene van Westen brengt
haar credo 'Hoofd om
hoog' in praktijk. Vrijwel
altijd krult er een glim
lach rond haar lippen.
Dat wil niet zeggen dat ze doof en
blind is voor de narigheid in de we
reld. Maar ze laat daardoor de moed
niet zakken. Binnen haar eigen moge
lijkheden en zelf gestelde grenzen
draagt ze graag bij aan een betere we
reld. Ze laaft zich daarbij aan het vele
positieve dat die wereld haar te bieden
heeft: geloof, het gezin, reizen, de vele
contacten binnen de samenleving, lite
ratuur en onverwachte mogelijkheden
die zich aandienen.
Ariene werd geboren als tweede kind
in een christelijk gereformeerd gezin.
Ze heeft een zes jaar oudere broer. Dat
'christelijk gereformeerd' klinkt zwaar
der dan het in de praktijk was, vindt ze
zelf „Het behoort tot mijn nestgeur,
maar ik heb me daarbinnen nooit be
perkt gevoeld. Zondag was een dag
van de gemeenschap. Dan gingen we
's ochtends naar de kerk en 's avonds
ging ik naar opa en oma en luisterde
naar de dienst via de kerktelefoon. Dat
vond ik allemaal prettig.
daar diepe discussies gevoerd", memo
reert Ariene.
Toch bleef ze niet in dat mooie studen
tenhuis aan de Mr. Sickeszlaan. Zodra
ze hoorde over het zogeheten Convi-
vium deed ze alle moeite daar te wor
den toegelaten. Het betreft huisvesting
van de Stichting HOC Ruimzicht voor
studenten, die op basis van christelijke
idealen enkele jaren met elkaar onder
één dak willen wonen en zich concreet
willen inzetten voor de samenleving.
„Cor den Boer uit Zierikzee zat daar al
en ik wilde er ook graag bij. Dat is ge
lukt. Een van de voorwaarden was dat
je als bewoners twee keer per week
met elkaar de maaltijd gebruikte. Ver
der moest je meedoen met een van de
drie werkgroepen die actief waren
voor verstandelijk gehandicapten, voor
het buurthuiswerk of binnen het Huis
van Bewaring. Ik herinner me nog
steeds die mooie gang in dat huis met
al die deuren. Als je daar stond had je
de keus: ga ik naar die of naar die me
destudent, naar de gemeenschappelij
ke woonkamer of wil ik even alleen
zijn in mijn eigen kamer. Op die gang
kon je een beslissing nemen", schetst
Ariene.
vulde in Opper-Volta (het huidige Bur
kina Faso) was ze niet meer te houden.
„Ik wilde erheen, maakte plannen met
zijn broer Hans en wist mijn ouders te
overtuigen van het belang van die reis.
Ik ben er drie weken geweest. Ik heb
er samen met die twee broers ook
door heel Ivoorkust gereisd, van het ar
me noorden naar het rijkere zuiden.
Dat heeft een geweldige indruk op me
gemaakt. Ik voelde veel van die emo
ties terug bij het lezen van het boek
Een wereld valt uiteen van Chinua Ache-
be. Die prachtige Ibo-taal van de gewo
ne mensen zelf zit er zo mooi in verwe
ven. Kees Slager kan dat ook zo goed
in zijn boeken, de mensen hun eigen
taal laten spreken."
Meer dan twintig jaar later, tij
dens haar reis door Mali sa
men met een vriendin
(2003), werd Ariene opnieuw getrof
fen door het feit dat de mensen in Afri
ka heel arm zijn, maar daar nooit over
klagen. „Ze vertellen over hun trots,
over wat hen blij en gelukkig maakt en
over hetgeen hun leven zin geeft."
Ook wat die fierheid betreft verwijst
ze naar de literatuur. Die stimulans om
Ik kreeg ook alle mogelijkheden en
ruimte. Ik ging naar café Old Dutch en
naar jeugdsoos Brogum, maar ik heb
ook aan de wieg gestaan van de christe-
lijk-gereformeerde jeugdsoos in De
Beddeweeg in Zierikzee."
Ze denkt met veel plezier terug aan
haar jeugd en de contacten met andere
jongeren. Zij heeft de kerkzuilen altijd
gerelativeerd. Het ging Ariene in de
eerste plaats om de inhoud en niet om
het soort kerk. Belijdenis doen beteken
de voor haar 'ja zeggen' tegen het ge
loof, in verbondenheid met de kerk
van de oecumene.
„Wat ik later wel heel pijnlijk heb ge
vonden is dat de jongeren met wie ik
was opgegroeid niet de ruimte kregen
hun eigen verantwoordelijkheid te ne
men binnen die kerk op het moment
dat ze dat graag wilden."
Zelfheeft ze zich nooit het chris
telijke meisje gevoeld dat bui
ten de wereldlijke samenleving
zou staan. Als puber al stond ze er mid
denin. Na de middelbare school koos
ze voor een studie Franse taal en litera
tuur in Utrecht. Ze kwam er in contact
met een stel overtuigde communisten,
jonge CPN'ers, die om een centje bij te
verdienen dagblad De Waarheid be
zorgden.
„Een fantastische tijd, wat hebben we
De pontifex of huisoverste in dat convi-
vium in de Kapelstraat - 'we noemden
het Akapella' - was Piter Goodijk, een
enthousiaste theologiestudent uit Fries
land en inmiddels alweer elf jaar her
vormd predikant in Renesse.
Ariene is in 1983 met hem getrouwd.
Het was geen liefde op allereerste ge
zicht. „De vonk sloeg enige tijd later
over, tijdens een feestje in een gekraak
te melkfabriek. De avond daarna gin
gen we met ons hele huis naar de film
Ik heb je nooit een rozentuin beloofd.
Toen is het begonnen."
Ariene giechelt en bloost even en
voegt er dan aan toe: „De film Gandhi
betekent ook veel voor ons. Na afloop
daarvan heeft hij me in café 't Lieverd
je in Utrecht ten huwelijk gevraagd."
Maar voordat er werd getrouwd, was
er de studie. Ariene besloot zich na
haar kandidaats Frans toe te leggen op
Afrikaanse literatuur. Dat kon echter
alleen als onderdeel van een studie Al
gemene Literatuurwetenschap. Omdat
Mineke Schipper daar hoogleraar was,
koos ze voor Amsterdam. Heen en
weer reizen naar Utrecht was geen pro
bleem.
Haar belangstelling voor Afrika was al
vroeg gewekt. Toen ze hoorde dat één
van haar vroegere vrienden in Zierik
zee - Wim de Ruiter - als zogeheten
SNV'er vervangende dienstplicht ver
als mens steeds je hoofd omhoog te
houden, vindt ze vooral terug in het
boek Wind en Zeil van Simone
Schwarz-Bart.
Volgens Ariene ligt een vergelijkbare
zelfbewustwording ten grondslag aan
de organisatie De Vierde Wereld, waar
bij zij en haar man betrokken waren
tijdens de eerste jaren van hun huwe
lijk in Utrecht. De Vierde Wereld is
een omschrijving voor een groep arme
mensen wereldwijd, die van generatie
op generatie arm blijft omdat zij er
niet in slagen het mechanisme van
hun armoede op eigen houtje te door
breken. Grondlegger Père Joseph Wré-
sinski stichtte de organisatie met het
doel deze mensen te helpen zich te ver
enigingen om hun rechten gerespec
teerd te krijgen.
Ariene slaat direct een brug met haar
huidige werk voor Space Station. Dat
is de naam van een project voor meer
voudig gehandicapten. In de vorm van
theaterworkshops worden deze men
sen zintuiglijke ervaringen geboden.
Ook hier gaat het om het creëren van
ruimte en beweging voor een specifiek
doelgroep.
Zij werkt binnen Space Station onder
meer volgens de werkwijze van de Bra
ziliaanse theatermaker Augustus Boal.
Hij ontwierp een concept voor het zo
geheten 'theater van de onderdrukten'
ofwel volkstheater gericht op bewust-
zijnsontwikkeling.
Over haar tocht door Mali schreef Arie
ne een gedetailleerd reisverslag. Zij
bracht in dat land onder meer een be
zoek aan de Nederlandse filmmaker/
auteur Ton van der Lee in zijn woning
in Djenné, die hij beschrijft in het
boek Zandkasteel.
Literatuur neemt een prominente
plek in het leven van Ariene van
Westen in. Na afronding van
haar studie werkte zij zes jaar op de
boekenafdeling van de Bijenkorf in
Utrecht. „Daar was ik betrokken bij de
hele lijn van bedrijfsvoering. Vanaf het
afhalen met een karretje vanaf het laad-
perron tot aan het bestellen van de
nieuwe voorraad. Bovendien gaf het
bedrijf zelf boeken uit, inspelend op
thema's die in de lucht hingen, Ero
tisch Universum bijvoorbeeld en Perfec
te Puber.
Dat ze altijd haar meisjesnaam is blij
ven gebruiken in plaats van die van
haar man is een bewuste keuze. „Het
was wel de bedoeling mezelf Goodijk
te gaan noemen. Op zich vond ik het
een mooie gedachte, samen verder te
gaan onder één naam. Maar het werkte
niet, ik kon er maar niet aan wennen.
Toen heb ik besloten het maar bij Van
Westen te houden."
Zo was het eveneens een bewuste keus
hun beider taken duidelijk gescheiden
te houden. Ze omschrijft zichzelf als
een 'betrokken gemeentelid', maar dat
is heel wat anders dan de vrouw van
de dominee die in het kielzog van haar
man ook enkele taken uitvoert. „Over
die keuze hebben we vooraf duidelijke
gesprekken gevoerd met het kerkbe
stuur. Passend binnen de gemeen
schap van Renesse heeft dit nooit tot
problemen geleid."
Paspoort
Naam: Adriana Wilhelmina Janna
van Westen Geboren: 3 mei 1960
in Zierikzee
Woonplaats: Renesse
Beroep: Artistiek leider Space Sta
tion, landelijk projectgroeplid Cul
tuur van Passage, oprichtster Poëzie-
kamer Schouwen-Duiveland (2005).
Opleiding: VWO Goes (toenmalig
CLVZ), kandidaatsopleiding Franse
taal en literatuur aan de Universiteit
Utrecht, Algemene Literatuurweten
schap aan de Universiteit Amster
dam.
Burgerlijke staat: gehuwd met Piter
Goodijk, moeder van twee zoons:
Piter-Jan (17) en Lentin (13).
Hobby's: Fietsen, skaten, naar mu
ziek luisteren.