Losgeslagen en agressief,
maar nog niet opgegeven
v14
Zaterdag 6 oktober 2007 P2C
Ze zijn agressief, brutaal en losgeslagen. Jongeren met ernstige
gedragsproblemen krijgen sinds kort een behandeling in de gesloten
jeugdinrichting de Koppeling in Amsterdam. De instelling raakte in
opspraak nadat een jongen de benen nam en later betrokken raakte
bij een moord. Een exclusief kijkje achter metershoge muren.
door Carine Neefjes foto's David van Dam
~w" ankerwijfl Befteckel!" Ro-
I f nald (17), een jongen met
een flink postuur, explo-
I deert als de dame van de
.M. beveiliging het klaslokaal
binnenstapt. Hij trapt keihard tegen de
deur, zwaait dreigend met zijn armen.
„Rot op, teringwijf! Ik heb voor de grap
op het alarm gedrukt." Gedecideerd stuurt
de beveiligingsmedewerker Ronald terug
de klas in. De deur gaat op slot, de les gaat
verder.
Maandagmiddag, jeugdinrichting de Kop
peling in Amsterdam-Zuidoost. Als onder
deel van de behandeling gaan jongeren
vijf uur per dag naar school. Ze moeten
vooral leren wat naar school gaan is. Dat
er een docent voor de klas staat die zegt
wat zij moeten doen. Maar vandaag is de
groep van zes jongens zeer onrustig.
„Geen discussie, juf. Ik wil geen economie,
maar geschiedenis", roept Roy (15) terwijl
hij rappend door de klas gaat. Ahmed (17)
gooit met een bureaula: de jongen maakt
voortdurend lawaai om aandacht te trek
ken. Eric (14) tekent een penis op het
schoolbord. Ronald tilt een stoel boven
zijn hoofd en dreigt te gooien. „Mag ik een
glas water? Ik heb zo'n droge bek, heb net
een jointje gerookt." Als de lerares hem
water geeft, spuugt hij de rest op de
grond. Beheerst houdt ze vast aan haar
strategie: reageer zo min mogelijk op nega
tief gedrag. Zij concentreert zich op de jon
gens die wel aan het werk zijn. „Heel
goed, John", complimenteert ze uitbundig.
Positief gedrag belonen, daar draait het
om. Het gedrag van deze jongens is type
rend voor de jongeren die in deze gesloten
jeugdinrichting zijn opgenomen. Straatjon
gens zijn het: agressief, brutaal en losgesla
gen. Sommigen zijn, in de ogen van behan
delaars, meer slachtoffer dan dader. Jaren
lang verwaarloosd door hun ouders en
overgeleverd aan de straat, waar verkeerde
vrienden de dienst uitmaken. De meesten
hebben een strafblad: de delicten variëren
van fietsendiefstal tot roofoverval met ge
weld. Sommigen hebben een paar jaar in
een jeugdgevangenis gezeten, maar hun
gedragsproblemen zijn nooit behandeld.
De Koppeling, omringd door een vier me
ter hoog hekwerk en prikkeldraad, wil de
ze jongeren wél helpen. Het is één van de
eerste gesloten jeugdinrichtingen in Neder
land waar jongeren met ernstige gedrags
problemen een behandeling krijgen. Ver
spreid over 8 groepen wonen hier 64 jon
gens en meisjes. Ze worden opgenomen
als zij een gevaar vormen voor zichzelf of
hun omgeving.
Het incident, waarbij afgelopen zomer een
jongen tijdens zijn verlof de benen nam
en later betrokken raakte bij een geweldda
dige moord, is binnen deze muren ingesla
gen als een bom. Sommige jongeren zijn
bang geworden. Ze beseffen dat een mede
bewoner hen ook kan neersteken. Ook bij
leidinggevenden siddert het gruwelijke in
cident nog na. De vraag rijst of de Koppe
ling in staat is om alle jongeren met ernsti
ge gedragsproblemen goed te behandelen.
Manager Laurent-Jan van den Bogaard:
„Het is een zoektocht, we zijn echt aan het
pionieren. In principe is deze instelling be
doeld voor jongeren met ernstige gedrags
problemen die geen crimineel verleden
hebben. Toch hebben veel jongens een
strafblad. De kinderrechter besluit om de
ze jongeren voor behandeling naar ons
door te verwijzen. Maar er is natuurlijk
een groot verschil tussen iemand die vijf
keer een fiets heeft gestolen of iemand die
een roofoverval met geweld heeft ge
pleegd. Beide types hebben wij in huis."
Jongeren die een ernstig delict hebben ge
pleegd, hebben hun straf uitgezeten in een
jeugdgevangenis. Ook de weggelopen jon
gen die nu wordt verdacht van moord,
had eerder vastgezeten wegens geweldsde
licten. Van den Bogaard: „Het moeilijke
van deze groep is dat ze zijn doorgewin
terd. Ze hebben soms al drie jaar in een in
richting gezeten. Daar hebben ze bepaalde
verlofrechten opgebouwd, ze mochten af
en toe naar buiten. Bij ons zijn ze weer te
rug bij af. De eerste twee maanden van de
behandeling mogen ze niet naar buiten.
De luchtplaats van de Koppeling, waar jongeren met ernstige gedragsproblemen sinds kort een behandeling krijgen.