Beestachtige
avonturen in
de Lapse sneeuw
I v35
PZC Zaterdag 6 oktober 2007
Wie op zoek is naar een
weekje wintersport en niet
alleen wil skiën, maar ook
andere avonturen in de
sneeuw hoopt te beleven,
moet eens naar Fins
Lapland. Op de slee achter
de honden, kokkerellen op
z'n Laps en natuurlijk
langlaufend naar de sauna.
tekst en foto's Gerard Chel
Stoere verhalen aan de bar.
Het aantal te nemen wak-
duiken gaat gelijk op met
het aantal biertjes. Maar
als puntje bij paaltje komt, ver
schrompelt de moed snel. Terwijl
na een hete sauna een blote onder
dompeling in zo'n Fins ijswak min
der erg is dan een koude douche
thuis, ervaren wij. Zweten in een
authentieke Finse, op hout ge
stookte rooksauna, daarna bloots
voets door de sneeuw het trapje af
en hup als Adam het water in. Fan
tastisch, toch?
Voor het laten wegvloeien van
lichaamsvocht hadden we deze
oer-Finse traditie niet nodig, want
onze tocht op langlaufski's vanuit
het dorpje Luosto naar de sauna
had van onze rug al een waterval
gemaakt. Een pracht van een glij-
wandeling door een schitterende
en geluidloze omgeving waar iele
berkenboompjes en stevige
fijnsparren gebroederlijk de ele
menten trotseren.
Dat merken we ook als we te
paard de bosrijke omgeving ver
kennen. We volgen iets van een
pad, dat soms uit niet meer dan
vier gaten bestaat, één voor elk
paardenbeen. En als de dieren
daarvan afwijken staan ze plots
tot aan hun buik in de diepe
sneeuw.
Veel verse sporen van klein wild,
een vos en misschien ook wel een
eland. Met stilte en ruimte als eni
ge figuranten. In dit Laps Finland
van boven de poolcirkel heeft de
beschaving weinig sporen achterge
laten.
Maar zonder de moderne sneeuw
scooter kan het niet in de winter
maanden, wanneer de tempera
tuur tot ver beneden de min 20
kan afzakken. Dat stinkende la-
waaiding is dan een onmisbaar ver
voermiddel, en voor de toeristen
fun. We doen er schaamteloos en
naar hartenlust aan mee en scheu
ren veel te hard door het heuvel
achtige landschap van Pyha. Geluk
kig zijn er voor de scooters aparte
routes aangelegd.
Voor de lunch houden we halt bij
Aarni Kota, de houten tenthut van
Merja en Anti. Twee Saami die de
Lapse nomadencultuur uitdragen.
Ze geven toe dat hun klederdracht
niet origineel is en dat ze die ook
alleen maar voor de toeristen aan
trekken. Aan de kleding kun je
zien waar de drager vandaan
komt, zegt Merja, terwijl ze dam
pende zalmsoep serveert.
's Avonds mogen we de Lapse
kookkunst zelf beoefenen als we
in de Kota van Mia Laps brood
met gedroogd rendiervlees, vis
soep, rendiersteak en pannenkoek
jes bereiden.
Eigenlijk is het veel te warm
voor een huskytocht, veront
schuldigt hondeneigenaar
Kari zich. De viervoeters voelen
zich pas goed als het min 15 is,
maar vandaag is het 6 graden bo
ven nul. Daarom wordt onze slede-
hondentocht drastisch ingekort.
Met twee navigerende honden
voorop, twee échte renners in het
midden en twee krachtpatsers aan
het einde, staan wij aan het stuur
van de slede.
Wijdbeens op twee smalle richels
in een wankel evenwicht dat
zwaar op proef wordt gesteld als
we een been ook nog eens moeten
gebruiken om scherp gepunte ij
zers in de sneeuw te drukken als
we af willen remmen. Niet geheel
onnodig, want de beesten houden
er soms een overenthousiast tem
po op na.
Bij een pauze drukken de honden
hun neus direct in de sneeuw en
liggen amechtig na te hijgen.
Soms, als het bergop gaat, word je
geacht een handje te helpen door
mee te steppen. Doe je dat niet,
wees dan niet verbaasd wanneer
sommige honden omkijken en jou
op een tamelijk verwijtende blik
verrassen.
Wie niet zoveel lichaamsbeweging
wil, kruipt in een rendierslee. Eige
naar Anssi is op zijn rendieren
farm vijf winterseizoenen lang be
zig de beesten daarvoor te trainen.
Hij berooft ons en passant van een
droom: geen enkel rendier in Fins
Lapland is wild. Al lopen ze de
meeste maanden van het jaar los
in het bos, de ruim 200.000 rendie
ren hebben allen een eigenaar, zijn
geoormerkt en worden elk jaar in
de wintermaanden naar de boerde
rij gedreven. Om voor de slee ge
spannen te worden, voor de melk,
de vacht en het vlees.
De rendieren zouden de winter
niet zelfstandig overleven. Door
het verdwijnen van steeds meer
oorspronkelijk bos is het korst
mos, belangrijk voedsel voor de
rendieren, nagenoeg onvindbaar
geworden en moeten de beesten
worden bijgevoerd.
Hier laat de beschaving toch een
spoortje achter.
De beschreven reportage is ge
baseerd op een 8-daagse reis
die Scandinavian Wintersports
aanbiedt. Prijzen vanaf 1.750
euro.
Wij vlogen met Finnair via Hel
sinki naar Rovaniemi en vervol
gens met de bus (plm. 1 uur)
naar Luosto. Info: www.scan-
dinavianwintersports.nl,
www.finnair.com.
Algemene informatie: VisitFin-
land, www.visitfinland.com,
tel.:020-2013489.
|Fj Zie ook www.luosto.fi
www.pyha.fi
www.lapland.com
Foto boven: Met
twee navige
rende honden
voorop, twee
échte renners in
het midden en
twee krachtpat
sers aan het ein
de, staan wij aan
het stuur van de
slede.
Foto links: Te
paard volgen we
iets van een
pad, dat soms
uit niet meer
dan vier gaten
bestaat, één
voor elk paar
denbeen.
infographic: CRW
RUSLAND
