In de verte vloog een schreeuwarend
Je kunt niet genezen sterven, maar wel geheeld
Morgen is het
Internationale
Vogelteldag.
Oo de Dae van de 1 BBill^lllIliliS&''v Voor een toenemcncl aantal gasten teland. Vandaar dat de bewoner1
Op de Dag van de
Palliatieve Zorg gedenkt
hospice vijfjaar leven.
PZC Vrijdag 5 oktober 2007 33
Thomas Luiten in 't Kiek'uus op de dijk bij Westkapelle, dat daar niet voor niets staat. Zijn vogelaar-uitrusting: een
verrekijker (vergroting 8 of 10 is een vereiste; niet méér, want dan gaat het beeld trillen); een telescoop op statief
(vergroot 20 tot 30 keer); camera met telelens 400 mm; een gele handtikker (om de tel niet kwijt te raken); de
ANWB Vogelgids; mobieltje om bijzondere waarnemingen door te geven; opschrijfboekje, 'relaxte kleren' en even
tueel voor in het veld, laarzen en een klapstoeltje. foto Lex de Meester
door Ondine van der Vleuten
westkapelle - De beste manier
om wat algemene vogelkennis op
te doen, is op excursie gaan. Laar
zen aan, de natuur in, aan het
handje van mensen die er meer
van weten. Middelburger Thomas
Luiten (19) was nog maar zeven
toen zijn oudere broer hem op
sleeptouw nam, de polder in.
Die excursies zijn een leuk begin,
zegt de student Rechten, maar
daarna gaan vogelaars zich vaak
specialiseren. Zo zijn er mensen
die op ringstations hele nachten
vogelgeluiden imiteren, om de
beestjes in netten te lokken en
daarna te ringen. Alles voor de we
tenschap. Andere mensen tellen,
in broedgebieden of tijdens de
voor- en najaarstrek.
Thomas fotografeert en twitcht
graag. Twitchen, dat is uitkijken
naar zeldzame exemplaren. „Ik
'De volgende ochtend
stonden hier tweehonderd
vogelaars, uit heel het land'
weet het nog als de dag van giste
ren. September 2005, tussen West
kapelle en Domburg. Ik fotogra
feerde een vorkstaartmeeuw - ook
al bijzonder - toen er uit westelijke
richting een heel grote roofvogel
aan kwam vliegen. Een schreeuw
arend uit Oost-Europa. Ik was de
eerste van ons drieën die hem zag.
Iedereen begon direct te fotografe
ren en telefoneren. Binnen twintig
minuten waren we met zijn tie
nen. De schreeuwarend bleef nog
een nachtje hangen. De volgende
ochtend stonden hier tweehon
derd vogelaars, uit heel het land."
Thomas had het geluk dat anderen
zijn observatie konden bevestigen.
Zijn naam staat nu als 'ontdekker'
in de officiële lijst van de Commis
sie Dwaalgasten Nederlandse Avi
fauna (CDNA).
Tellen is de derde hobby van de
Middelburgse vogelaar. Uit de no
tulen van woensdag 3 oktober
2007: De Nolle VlissingenTelperio-
de: 7.45-22.25. Weer: O 2, 8/8, grijs,
lichte regen tot 8.45, zicht max 2 km.
Tellers: Pim Wolf, Gerard Troost,
Thomas Luiten (notulist). Totaal:
12.800 exemplaren, 42 soorten, 3.30
uren. Opmerkelijke waarneming: gro
te pieper. Thomas en andere tellers
publiceren hun gegevens op
www.trektellen.nl. Die gegevens
worden gebruikt voor wetenschap
pelijk onderzoek.
Tijdens de Internationale Vogeltel
dag staan in zo'n dertig landen tel-
ploegen op trekroutes en voor vo
gels belangrijke plaatsen: daar
waar ze naar voedsel zoeken, sla
pen of rusten. In Nederland be
mensen rond de honderd vogel
werkgroepen ongeveer 250 verschil
lende telposten. De waarnemin
gen die morgen gedaan worden,
gaan vanuit heel Nederland naar
het kantoor van de Vogelbescher
ming Nederland in Zeist. Maar het
vergaren van gegevens is op de In
ternationale Vogelteldag niet het al
lerbelangrijkste doel. Het gaat op
die dag vooral om wereldwijde
aandacht voor vogels en hun leef
gebieden, zodat het draagvlak voor
de bescherming van vogels groter
wordt.
Thomas neemt morgen bij het och-
tengloren, samen met vier andere
2006: 332.972 vogels
Top-tien 2006:
1. Spreeuw
2. Vink
3. Kieviet
4. Kokmeeuw
5. Craspieper
6. Aalscholver
7. Grauwe gans
8. Kleine mantelmeeuw
9. Smient
10. Houtduif
Opmerkelijke waarnemingen:
36 slechtvalken, 5 wespendie-
ven, 83 grote zilverreigers,
1025 jan-van-genten, 14 visa
renden, 1 roze spreeuw, 1 zwar
te ooievaar en één groep van
68.807 spreeuwen
leden van de Vogelwerkgroep Wal
cheren, zijn positie in op de veld-
trekpost aan het Zuiderhoofd bij
Westkapelle.
„Onderling verdeel je de taken. Er
zijn vier tikkers. Een tikker is een
apparaatje dat telt als je er een tik
op geeft. Ieder neemt een paar
veel voorkomende vogelsoorten
voor zijn rekening, zwaluwen bij
voorbeeld. Eens in het uur roep je
de totalen naar de notulist. De no
tulist zelf telt de minder voorko
mende soorten."
Als liefhebber van zeevogels hoopt
Thomas op een stevige west- tot
noordwestenwind. „Dan worden
ze naar de kust gedreven en zie je
bijvoorbeeld stormvogels, jagers
en vorkstaartmeeuwen. Vanaf een
uur of elf, als de temperatuur wat
oploopt en er thermiek ontstaat,
komen de roofvogels. Het mooiste
is een beetje bewolking of tegen
wind, anders vliegen ze te hoog."
■Pj Voor een overzicht van trekposten:
L41 www.vogelbescherming.nl en
www.trektellen.nl
Tf f4 is het hospice echt een stop onder- meest uit Vlissingen of Middel
Dilliifimm 7r\i*fr nrnnDn Izf Hal P i 1 1
door Claudia Sondervan
MIDDELBURG - „We willen nieuwe
gordijnen en een nieuwe bank,"
somt hospiceverpleegkundige
Greet Verhage op, rondkijkend in
de lichte woonkamer van het Mid
delburgse Sint Jans Hospice de Ca-
sembroot. Niet dat het hospice na
vijf bestaansjaren iets van de licht
voorname, warme sfeer verloren
heeft. Die bank zou temidden van
het antiek uit het legaat van de we
duwe De Casembroot en de mo
derne zorgmeubels extra huiselijk
heid brengen.
Voorzitter Sjoerd Buijs van de
stichting Vrienden van het Hospi
ce noteert de wensen in gedach
ten. Veel in het hospice wordt be
taald uit giften, verzameld door de
105 vrienden en zeven steunende
bedrijven. Zij financieren soms on
verwachte zaken. „Vorig jaar was
er een jong gezin waarvan de va
der ging sterven. Hij wilde nog
graag met zijn kinderen over de
kermis in Vlissingen. Dat hebben
we gedaan gekregen," illustreert
Buijs. „Ik ben van de leuke din
gen."
De zorg in het hospice komt van
Hospiceverpleegkundige Greet Verhage.
foto Lex de Meester
Zorgstroom, maar de soep met tra
nen in het keukentje, de gesprek
ken met koffie en een lief woord
en gebaar komen van de 25 hospi-
cevrijwilligers. Zij zijn met de ver
pleegkundigen de constante zorg-
factor die de naasten van de ster
vende de ruimte geven om stil te
staan bij het naderend afscheid. Te
veel mantelzorgers blijken na een
overlijden over hun toeren van het
redderen, vindt Middelburgse huis
arts Micha de Vries. Het hospice is
er evenzeer voor mentaal als fy
siek comfort, haalt hij een citaat
aan: „Je kunt hier niet genezen
sterven, maar wel geheeld." Zijn
collega, ook huisarts-van-het-huis
René van Tol: „Een patiënt van
mij zei dat het jammer is dat je er
'Het is jammer dat je
zo ziek moet zijn
om hier te logeren'
zo ziek voor moet zijn om hier te
logeren."
Het hospice wordt bijna-thuishuis
genoemd - de op één na beste op
lossing als thuis sterven niet kan.
Voor een toenemend aantal gasten
is het hospice echt een stop onder
weg naar huis. De Vries: „De zoge
naamde intervalopnames nemen
toe. Dat zijn mensen met medi
sche problemen die te groot zijn
om thuis op te vangen. Bijvoor
beeld ernstige huidproblemen na
intensieve bestralingen. Ze blijven
hier tot ze opgeknapt zijn en toch
naar huis kunnen. Om te sterven,
dat wel."
Vijf jaar geleden opende koningin
Beatrix het hospice, een dag voor
het overlijden van haar man
Claus. Nog een overlijden mar
keert die opening: dat van Lex
Maes, Vlissings artiest, die Beatrix
bij die gelegenheid zijn gedichten
bundel Gedichten/Gedachten gaf
Hospiceverpleegkundige Greet Ver
hage memoreert hen vandaag in
haar toespraak bij de viering in
Huis ter Schelde, en andere men
sen die in het hospice in hun laat
ste dagen gewoon bijzonder ble
ken. De oudste was nog altijd de
Koudekerkenaar Van Vlaanderen,
104 jaar, bewoner in het eerste half
jaar. Het hospice is echter steeds
vaker een laatste verblijfplaats
voor jonge mensen. En voor men
sen die het thuis niet breed heb
ben, letterlijk, zodat er geen ver
pleegbed in kan. Huizen waarin
dat wel kan staan vaker op het plat
teland. Vandaar dat de bewoners
meest uit Vlissingen of Middel
burg komen. Of van elders uit het
land, als hun familie op Walche
ren woont.
Zelf is Verhage op een leeftijd dat
haar verpleegjaren er bijna op zit
ten. Rond de jaarwisseling stapt ze
over naar een post als tuinvrijwilli-
ger bij het hospice. „Ik blijf wel
buiten. Anders bemoei ik me er
toch maar mee."
Palliatieve zorghuizen
Zeeland kent meer hospices:
het oudste is het Clarahofje in
Hansweert, dat uitkijkt naar
meer ruimte in Goes. In Zierik-
zee wint het hospice een jaar
na opening aan sympathie bij
omwonenden. In Terneuzen
moet het hospice aan de Leeu
wenlaan eind dit jaar openen.
|Fj Een overzicht van plaatsen waar in
Zeeland palliatieve zorg aan sterven
den wordt gegeven staat op
www.palliatief.nl.
■Mj Vanmiddag om 17.00 uur wordt de
nieuwe website van het Sint Jans
hospice De Casembroot actief:
www.hospicemiddelburg.nl
