i al grootschalige broedovens
PZC Zaterdag 29 september 2007 49
14 Twee houten schooltassen
De schooltassen zijn eenvoudige
exemplaren met weinig versierin
gen. De houten tassen waren vroe
ger meer als opbergkastje dan als
tas bedoeld.
Uit: Museum De Burghse Schoole,
Burgh-Haamstede
15 Twee balksleutels
In het hoekje van het depot van
het Zeeuws Mari
tiem Muzeeum in
Vlissingen doken
deze balksleutels
op. Ze komen uit
het pand Breewa-
terstraat 57 in
Vlissingen.
UitZeeuws Ma
ritiem
zeeum, Vlissin
gen
delen bijeen zijn gevoegd. Dit
type werd in het eerste kwart van
de negentiende eeuw in grote hoe
veelheden in Engeland gemaakt.
Uit: Gemeentelijke Musea Zierikzee,
Zierikzee
4 Koolschaaf
Koolschaven komen vanaf de acht
tiende eeuw in Nederlandse boe
delinventarissen voor. Dit type
kwam later op de markt, samen
met talloze andere apparaten die
in de loop van negentiende eeuw
werden uitgevonden om de taken
van huisvrouwen te verlichten.
Uit: Brusea (Oudheidkamer en Vis
serijmuseum), Bruinisse
4 Scheepsmodel Krabbelaar
Voor het schoonhouden van de
Zeeuwse havens gebruikte men
aan het eind van de achttiende
tentoonstelling is misschien wel
het houten beeldje van Karei V,
dat in de achttiende eeuw buiten
op de gevel in een nis van het Goe-
se stadhuis heeft gestaan. Heyning
sluit in haar onderzoek uit dat het
om een beeld van Kareis grootva
der Maximiliaan van Oostenrijk
gaat, zoals ooit is gesugge
reerd. „Het is zonder
twijfel Karei V op la
tere leeftijd. De dub
bele adelaar, sym
bool voor de
Habsburgse dynas
tie, de kroon, de
verdwenen rijksap
pel en het eveneens
ontbrekende zwaard wij
zen daarop." Ook verge
leek Heyning het beeldje met ande
re portretten van de keizer van het
Heilige Roomse Rijk. „De fysiono
mie is dezelfde." Hoewel het nu ze
ker is dat het om een authentiek
beeld gaat, dat omstreeks 1550
moet zijn gemaakt, blijven er nog
veel raadselen over. „We weten
niet wanneer het op de gevel is ge
plaatst. Oorspronkelijk was het
niet ontworpen om buiten te
staan. Het heeft ooit binnen ge
staan en het is op een gegeven mo
ment in de toren van het stadhuis
beland. Maar wanneer, daar zijn
we nu niet achter gekomen."
Zeeuws Behout, 1 oktober t/m 14 de
cember 2007, op werkdagen van
10-16 uur, kantoorgebouw Covra,
Spanjeweg 1, Viissingen-Oost, haven-
nummer 8601. Info: www.scez.nl
eeuw een krabbelaar of mol, een
driehoekige platbodem met brede
achterkant. Het eikenhouten mo
del van de krabbelaar is sinds het
eind van achttiende eeuw in het
bezit van de stad Veere.
Uit: Museum De Schotse Huizen,
Veere
6 Wanmolen
De wan- of windmolen kwam be
gin achttiende eeuw op de Zeeuw
se landbouwbedrijven in gebruik
om gedorst graan van kaf, stof en
lege aren te zuiveren. De schudbak
was in buitengewoon slechte staat.
Dankzij een tachtigjarige Kapellen-
aar, die zich nog wist te herinne
ren hoe de schudbak werd beves
tigd, kon het oude ophangsysteem
in ere hersteld worden.
Uit: Fruitteeltmuseum, Kapelle
7 Fiets
De Axelse fiets is rond 1870 door
waarschijnlijk een lokale ambachts
man gemaakt. De fiets, waaraan in
de loop der tijd flink is gesleuteld,
werd tijdens de restauratie hele
maal uit elkaar gehaald en schoon
gemaakt.
Uit: Streekmuseum Het Land van
Axel, Axel
8 Broedmachine
De broedmachine uit Sint Anna
ter Muiden is een 'Detroit Incuba
tor', een vlakbroedmachine die
rond 1925 gemaakt werd door de
firma The Detroit uit het Belgische
Sint Andries. Het bedrijf dat in
1920 werd opgericht en zijn naam
ontleende aan het patent voor dit
type petroleumbroedmachine, is
nog steeds actief op dit terrein.
Uit: Streeklandbouwmuseum Agri-
muda, Sint Anna ter Muiden
9 Schoolbank
Dit schoolbankje uit het midden
van de twintigste eeuw komt mo
gelijk uit een school in Middel
burg. Er is ruimte voor het opber
gen van boeken en schriften, het
schrijfblad heeft een pennengleuf
en een uitsparing voor een inkt
potje.
Uit: Streekmuseum De Meestoof,
SintAnnaland
10 Staand horloge
Het staand horloge dateert uit cir
ca 1730. Bovenop staan Atlas met
de wereldbol en twee bazuinbla
zende Faamfiguren. 1\vee verschui
vende manen geven de stand van
de maan aan, op de wijzerplaat
kunnen dag en datum worden af
gelezen.
Uit: Museum De Vier Ambachten in
Hukt
nGereedschapskist met schaven
De gereedschapskist werd gebruikt
door verschillende generaties van
de familie Meerman. Jacobus Meer
man kocht de scheepswerf aan de
Zuidwal in Arnemuiden in novem
ber 1786. Tot vet in de twintigste
eeuw zou het bedrijf van vader op
zoon worden voortgezet.
Uit: Historische Scheepswerf C.A.
Meerman, Arnemuiden
12 Schilderskist
In de schilderskist van Maurice
Góth liggen ongeveer veertig tubes
uit verschillende landen. Een
draagband maakte het hem moge
lijk de kist naar buiten te nemen.
Hij gebruikte de kist ook als ezel.
Uit: Marie Tak van Poortvliet Mu
seum, Domburg
13 Bascule
Negentiende eeuwse handelaren
gebruikten voor grotere partijen
goederen de bascule, een type
weeginstrument dat was geba
seerd op het principe van de hef
boom. De gerestaureerde bascule
krijgt een plaats in de goederen
loods van de Stoomtrein Goes-Bor-
sele, om het wegen in het spoor
wegbedrijf anno 1930 te laten
zien.
Uit: Museum Stoomtrein
Goes-Borsele, Goes
op, om anders te zijn dan de rest.
Daarmee verschilden ze echt niet
zo veel van de jeugd van nu."
Het spectaculairste object van de
