Crashdiëten
Snel afvallen goed/sle
1 6 Zaterdag 29 september 2007 PZC
Diëten
Sonja Bakker: Deze methode
is een van de vele vermage-
ringsdiëten met als basis strik
te menuvoorschriften die een
aantal weken moeten worden
gevolgd. Het dieet gaat uit van
drie hoofdmaaltijden en een
beperkt aantal caloriearme tus
sendoortjes.
Atkins: Vet mag, maar koolhy
draten (brood, pasta, rijst) zijn
zo goed als verboden. Bezwaar
van het langere tijd volgen van
een Atkins-dieet met relatief
veel vet, weinig groente en/of
fruit en weinig graanproduc
ten, is dat het minder vitami
nes en mineralen, voedingsve
zel en andere bioactieve stof
fen levert.
Montignac: Hierbij gaat het
niet om minder calorieën,
maar om de combinatie van
koolhydraten en vetten. Deze
mogen niet in één maaltijd wor
den gecombineerd. Er wordt -
onderscheid gemaakt tussen
goede en slechte koolhydraten.
Tussendoortjes zijn verboden
en slechts één glas wijn per
dag is toegestaan.
Leven lang Fit: Eiwitten en
koolhydraten mogen niet tege
lijk worden geconsumeerd. Een
boterham met kaas of een
maaltijd die bestaat uit aardap
pelen, vlees en groente is dus
niet toegestaan.
Weight Watchers: Het is een
van de afvalmethoden die in
groepsverband plaats heeft.
Veel mensen vinden het pret
tig om persoonlijke steun en
motivatie te ontvangen van an
deren. Over het algemeen zijn
de diëten goed samengesteld
en wordt gewerkt aan het ver
beteren van eetgewoonten.
Ziekenhuisdieet: Een vijfda-
gendieet dat volledig vetvrij is
en vooral bestaat uit fruit, zui
vel en groenten.
Sherrykuur: Een vooral in de
jaren zestig populair dieet,
waarbij elke dag één ons bief
stuk en twee glazen sherry vol
stonden om af te vallen.
Broodwisseldieet: was vooral
in de jaren tachtig populair. De
ene dag mag je gewoon eten,
de andere alleen droog brood
(bruin), zoveel als je wilt. En
veel water en thee.
Mayo-clinic-dieet: Dit strenge
dieet belooft binnen veertien
dagen een gewichtsafname van
8 kilo. Tijdens het houden van
het dieet wordt onder andere
aangeraden om 1,5 tot 2 liter
mineraalwater per dag te drin
ken. Het heeft niets met mayo
naise te maken, de naam is af
komstig van een Amerikaanse
kliniek.
South Beach dieet: Volgens
Agatston (de Amerikaanse car
dioloog die het heeft bedacht)
is het South Beach dieet geen
dieet, maar een manier van le
ven die ervoor zorgt dat men
sen hun overtollig gewicht blij
vend kwijtraken. De principes
van het dieet zijn: weinig verza
digd vet en de goede koolhy
draten.
Sonjabakkeren zou slecht
zijn voor de stofwisseling,
stelde deze week
psychologe Tatjana van
Strien. Slecht nieuws voor al
die Nederlanders die
momenteel hun best doen
het Sonja Bakker dieet te
volgen. Maar niet alle
wetenschappers zijn het met
Van Strien eens. „Als je wat
wilt doen aan overgewicht
zul je toch op dieet moeten.
En juist diëten waarbij je in
het begin snel afvalt laten de
beste resultaten op lange
termijn zien."
door Tanja Kits
Eigenlijk deugen de mees
te snel-resultaat-diëten
niet, volgens Tatjana van
Strien. Ze worden ook
wel crash-diëten ge
noemd. De psychologe stelt in
haar onderzoek dat wie vaak lijnt,
zijn stofwisseling vernielt. Daar
door is het te verklaren dat ie
mand na talloze diëten niet meer
afvalt van een nieuw dieet.
„Dat de stofwisseling van slag
raakt door lijnen is niet waar",
stelt professor Wim Saris van de
Universiteit van Maastricht er te
genover. „Wij hebben tientallen
jaren onderzoek gedaan naar de
verandering van stofwisseling
bij mensen die lijnen. We
hebben mensen die tien tot
vijftien kilo afvielen drie
jaar gevolgd. Maar we heb
ben niets kunnen vinden.
De stofwisseling bleef vol
ledig intact en op hetzelf
de niveau. Het moet dus
een psychische achter
grond hebben dat men
sen op een gegeven mo
ment niet meer afval
len. Wellicht zijn ze na
al die afvalpogingen
toch niet meer zo gemo
tiveerd, waardoor het nieuwe
dieet minder aanslaat."
Het lijkt een discussie te worden
tussen wetenschappers. Toch is
het een onderwerp dat bij veel
mensen leeft: afvallen. En vooral:
wat is de beste methode? Sonja
Bakker? Montignac? Weight
Watchers? Atkins? Miljoenen Ne
derlanders hebben wel eens een of
meerdere diëten gevolgd. Om de
kerst- of vakantiekilo's eraf te lij
nen. Om als vrouw weer in maat
40 te passen. Of om structureel
met tien of twintig kilo minder
door het leven te gaan. „Ieder
heeft zo zijn eigen reden om af te
vallen. Het klinkt heel simpel;
maar het gaat erom hoeveel ener
gie je tot je neemt. Minder eten en
meer bewegen, blijft gewoon de
oplossing", stelt Patricia Schutte,
voedingsdeskundige van het Voe
dingscentrum.
Ook zij stelt dat er geen weten
schappelijk bewijs is dat lijnen de
stofwisseling aantast. „Wat er wel
gebeurt met iemand die vaak lijnt,
is dat de stress toeneemt. Mensen
die veel jojo'en worden wanhopig
en zeggen: ik heb alles al gepro
beerd. Maar dieet als zo
danig is geen oplos
sing. Mis
schien voor
de eer
ste tien kilo. Het gaat erom dat ie
mand zich levenslang aan goede
eetgewoontes houdt."
Er is nog geen wetenschappelijk
onderzoek gedaan naar het Sonja
Bakker dieet. Maar Saris en Schut
te zien het dieet niet als een ge
vaar voor de gezondheid. „Niet zo
als bij het Atkinsdieet, waarbij je
zoveel vet mag eten als je wilt, zo
lang je geen koolhydraten (pasta
en brood) tot je neemt. Daarbij is
komen vast te staan dat al dat vet
toch wel slecht is voor lever en nie
ren", stelt Saris.
„Ik vind dat het Sonja Bak-
ker-dieet te weinig brood en zuivel
Bevat", is het bezwaar van Patricia
Schutte. „Maar voor de rest houdt
Sonja Bakker zich wel goed aan de
schijf van vijf Bovendien noemen
wij dit niet een crash-dieet, het
blijft nog rond de tooo caloriën
per dag. Je valt er wel flink van af,
vooral in het begin, maar het is
niet ongezond."
Uit Nederlands onderzoek is geble
ken dat de zwaardere diëten zoals
Modifast en Sonja Bakker, waarbij
je flink wat kilo's kwijtraakt, de
beste vijfjaarsresultaten geven. Sa
ris: „Je valt in het begin
veel af Maar dat
is goed, want
dan ben je
nog
heel gemotiveerd. Ie kunt het bes
te snel vijftien kilo kwijtraken,
want het kost dan veel tijd voordat
je ze weer terug hebt."
Dik worden is deels een geneti
sche kwestie. In Canada is onder
zoek gedaan bij een groep van
twaalf een-eiige tweelingen. Ze
kregen honderd dagen lang dui
zend kilocalorieën te veel per dag.
Na afloop bleek dat degene die het
minste aankwam 3,2 kilo zwaarder
was geworden, de persoon die het
meeste aankwam 14,1 kilo. De
tweelingen onderling bleken ech
ter vrijwel evenveel te zijn aangeko
men. Volgens Saris is aanleg zo'n
zeventig procent veroorzaker van
overgewicht, slechts dertig procent
van de factoren is beïnvloedbaar.
„De kern van het probleem ligt
in ons 'achterhaalde lichaam',
dat zich nog waant in de oer
tijd en veel te efficiënt vet
opslaat. De persoon die in
Canada 14,1 kilo aankwam
is in deze tijd qua gezond
heid in het nadeel. Tiendui
zend jaar geleden had deze
veel grotere overlevingskan
sen."
Psychologe Tatjana van
Strien, die deze week na haar
publicatie een stroom van
reacties over zich heen kreeg,
sluit zich aan bij het betoog
van Saris dat vetopslag ook voor
al een genetische kwestie is. „Niet
iedereen is hetzelfde. Dat geldt
ook voor de stofwisseling. Dat het
nog niet wetenschappelijk is aange
toond, zoals Saris zegt, wil niet
zeggen dat het niet zo is. Uit aller
lei Amerikaans onderzoek blijkt
gewoon dat wie vaak lijnt, op
een gegeven moment niet meer
afvalt. Ook al krijgen ze nog
maar 1500 caloriën op een dag.
Dus het heeft wel degelijk iets
met stofwisseling te maken."
„In mijn onderzoek gaat het
echter niet zozeer over de
stofwisseling, waarover ieder
een nu valt. Mijn bezwaar te
gen allerlei soorten diëten
is dat het de oorzaak niet
aanpakt. De onderliggende
vraag: waarom eet iemand
te veel? Vooral mensen die
zich rot voelen, de emotio
nele eters. De psychologi
sche achtergrond, dat is mijn
vakgebied."
