De 'Koning van
Weegschalen en
gelukskonijnen
'Als Stoiber kon kiezen tussen
een mooie naakte vrouw of een stapel
dossiers, kiest hij de dossiers'
v18
Zaterdag 29 september 2007 PZC
STANDPLAATS
door
Jessica Maas
Daar gaat de oude man die luid
roepend zijn kar vol met simit,
de Turkse sesamkoeken, de stei
le straat opduwt. De herenkap
per die elke ochtend op het klapstoeltje
naast z'n deur de krant leest, de oudere
vrouw met hoofddoek en lange rokken die
zakdoekjes verkoopt. De vrouw in boerka
met Chanel-zonnebril. De mannen van
het theehuis die op lage krukjes de toe
stand in de wereld doornemen. En dan
zou ik nog de vier straatkatten, die me net
zo vaak nastaren, vergeten.
Uskudar, Istanbul.
Mijn nieuwe woonwijk. Ik ben hier
net gesetteld. M'n koffers zijn uitge
pakt, de wasmachine werkt sinds
vanochtend, bureau en boekenkast
staan op hun plek. Nieuwe wijk,
nieuwe stad, nieuw land. En elke dag
passeer ik dit kleurrijke gezelschap.
Over een paar weken merk ik mijn
"^1 buurtbewoners waarschijnlijk niet
I meer op en loop ik zonder na te den-
Jjken de schoenpoetser voorbij, die
vriendelijk aanbiedt mijn slippers te
doen. Dan ben ik gewend aan de
man met z'n weegschaal op zijn vas
te stek aan de haven. Weegschaal
mannen zijn populair in Istanbul.
Op weg naar het centrum kom ik er zeker
vijf tegen. Voor 25 cent mag je op hun
weegschaal staan. Wie zou er mee begon
nen zijn? Overgewicht is een probleem in
Turkije.
Iedereen probeert in deze stad met meer
dan 15 miljoen mensen op elke denkbare
manier zijn geld te verdienen. De Turkse
economie is booming, de inflatie is nog
nooit zo laag geweest, de middenklasse
groeit gestaag. Overal in Istanbul wordt ge
bouwd. Luxe appartemen
tencomplexen, te huur voor
2.000 euro per maand, en
enorme winkelcentra wor
den uit de grond gestampt,
c Bekende winkelketens als
Mango, Diesel en Starbucks
>hebben de stad al lang gele
den ontdekt. Maar voor veel mensen die
van het plattteland naar de metropool ko
men, is dit een ander Istanbul. Zij verdie
nen hun brood op straat.
De fotokopieman heeft het drukker dan
zijn collega met de weegschaal. Hij heeft
een kopieerapparaat op de kop getikt en
op z'n kar gezet. Een concurrent verderop
doet zelfs kleurenkopieën. En dan is er
nog de pvc-man, hij plastificeert alles in
een paar minuten. Nog een speelgoedbull
dozer met afstandsbediening nodig? Rood-
oplichtende duivelhoorntjes? Pakjes zak
doeken, volgens de verkoopster, met de ze
gen van Allah? Behoefte aan een aansteker
met de Turkse vlag, pleisters of batterijen?
De straat in Istanbul verkoopt alles.
Op de vele ferry's gaat de verkoop gewoon
door. Een oude man vaart de hele dag tus
sen het Aziatische en Europese continent.
Luidkeels en met veel armbewegingen pro
beert hij, keurig in pak, de slaperige passa
giers het nut van een citroenpers uit te leg
gen. Ie leven zal veranderen met dit gewel
dige apparaat. Elke dag schuifelt er wel ie
mand naar hem toe om de onmisbare ci
troenpers aan te schaffen. De verkoper
heeft geen uitleg over sales of marketing
nodig. Hij weet wat mensen willen en dat
is vandaag een citroenpers. Mijn favoriet is
de konijnenman. Deze creatieve verkoper
zal ik niet zomaar voorbijlopen. Hij en zijn
drie witte konijnen zijn vaak te vinden in
de drukste winkelstraat, Istikal Cadessi. Je
mag een konijn aanwijzen en dit konijn
kiest een lot met een Turkse spreuk. Hij
verkoopt geen konijnen, hij verkoopt ge
luk in Istanbul en doet goede zaken.
Na veertien jaar als 'Koning van
Beieren' neemt CSU-leider
Edmund Stoiber vandaag
(zaterdag) afscheid. Met de
toverformule 'Laptop und
Lederhosen' bracht hij Beieren
naar de top. Maar er is ook
onbehagen over de arrogantie
van de macht, wat zowel
hemzelf als zijn partij betreft.
door Achille Prick foto's David Heerde
De Beier schept graag op over
zijn bergen en de stralend
blauwe lucht In Pocking,
bij de Oostenrijkse grens,
valt daar deze zondagoch
tend weinig tegen in te brengen. Het gele
De Lederhosen, kenmerkende klederdracht in Beieren.
foto CPD
kerkje met de klassieke uientoren lijkt van
goud. De najaarszon neemt afscheid van
de zomer en bundelt nog een keer zijn laat
ste krachten.
„Mooi hè", zegt Klaus Reitner. Het is half
tien en de 51-jarige ruimtevaarttechnoloog
komt uit de kerk. In Lederhosen. „Vanzelf
sprekend. Dat is onderdeel van mijn leven.
Beieren is mijn thuis en klederdracht
hoort daarbij. Zonder is ondenkbaar."
Hier, in de zuidoosthoek, is Beieren zoals
de wereld Beieren kent. Klederdracht, ka
tholicisme, bergen, bier, knapperige Brezel
én de Christlich-Soziale Union. Geen enke
le politieke partij lijkt zich zo vereenzel
vigd te hebben met zijn kiezers als de Bei
erse CSU. Het begint bij de blauwe Beierse
ruit in het logo en eindigt bij de altijd aan
wezige CSU'ers in de kerk, bij de schutte
rij, op de voetbalclub of aan de Stammtisch.
Het houdt de partij al vijftig jaar aan de
macht.
„Maar van een levend Heimat-gevoel rookt
de schoorsteen niet", zegt politicoloog pro
fessor Klaus Stüwe van de Katholieke Uni
versiteit Eichstatt-Ingolstadt. „Toen Ed
mund Stoiber veertien jaar geleden minis
ter-president van Beieren werd, moest hij
de boerenstaat moderniseren. Maar zonder
verlies van traditie. De slogan werd 'Lap
top und Lederhosen'."
Even buiten München zit dr. Peter Hanns
Zobel op het terras aan een cappuccino.
„Hier was twaalf jaar geleden alleen maar
gras", zegt de directeur van bedrijvenpark
IZB Martinsried. „Nu is het één van de be
langrijkste plekken voor biotechnologie in
Europa. In 57 bedrijven werken duizenden
mensen. We hebben beursgenoteerde con
cerns met miljardenomzetten. Twee Nobel
prijswinnaars zijn hier naartoe gekomen.
Dat hebben we aan Stoiber te danken.
Daar mag Beieren hem dankbaar voor
zijn."
Martinsried is slechts een van de voorbeel
den. En het bedrijvenpark is nog lang niet
af Zobel wijst naar groene veldjes en stuk
ken bos. „Daar wil ik een metrostation,
daar bouwt de universiteit en daar wil ik
zelf uitbreiden." Bouwvergunningen, bur
gerinspraak, milieu. Voor Zobel zijn het
geen obstakels. „De CSU bepaalt hier het
beleid, ik werk al twaalf jaar met dezelfde
politici. Politieke compromissen blijven
ons gelukkig bespaard."
Zo'n 20 kilometer noordelijker, aan de an
dere kant van München, staat Monika Bar-
zen bij haar Gingko. De reuze bonsaiboom
is het pronkstuk van de reusachtige tuin.
Pal daarachter begint een groot stuk groen,
waar de stad de natuur met rust laat.
„Hier vind je unieke biotopen, er leven
acht fazanten in het wild", vertelt Barzen.
De idylle aan de rand van München lijkt
wreed verstoord te worden. Precies hier
moet de Transrapid komen, een supersnel
le magneetzweeftrein tussen luchthaven
