Wm
Vakbond:
eindelijk
vitaliteit
„De ontwikkeling dat minder jongeren een krant lezen, lijkt door te zetten."
Piet Bakker, hoofddocent Universiteit van Amsterdam
PZC Donderdag 27 september 2007 1 5
lige wateren
'adigingspunt in zicht. Een gratis régionale
'atant lijkt me over het algemeen moeilijk te
financieren. Het afzetgebied is te klein. Je
Hint geen krant die twaalf edities telt gratis
naken. Een regionaal dagblad heeft nog een
sterke positie door een soort van monopolie.
Wil je als landelijke overleven, dan moet je
straks bij de beste horen."
Internet is een bedreiging, meent Bardoel.
„Zie de opkomst van nieuwssites. Voor jonge
ren is nieuws als kraanwater; op elk moment
verkrijgbaar." Twintig jaar geleden voorspelde
de hoogleraar al dat verspreiding van kranten
steeds meer via de computer zou gebeuren.
Toch kennen de mogelijkheden die internet
kranten biedt, grenzen. Sommige titels zijn er
al van teruggekomen. Bakker: „Er viel te wei
nig te verdienen."
Met saneren, het toverwoord van de voorbije
jaren, valt 'nog wat te halen'. „Maar ook in
krimping van redacties kent een grens."
Dat buitenlandse bedrijven steeds vaker hun
oog lijken te laten vallen op kranten is een
ontwikkeling waarop Bakker 'niet gerust is'.
„Het Britse Mecom zal Wegener (onder meer
deze krant, red) straks overnemen.Het gevaar
bestaat van een wolf in grootmoederskleren.
Bij uitgeefconcern PCM werd ook gezegd dat
Apax (durfkapitalist, red) investeerde voor de
lange termijn. Dat bleek onzin."
Bardoel: „Inmenging van buitenlandse media
concerns hoeft geen probleem te zijn. Maar
angst is op zich gerechtvaardigd als het om in
vesteerders gaat die snel geld willen verdie
nen. De Nederlandse markt is kwetsbaar. Je
hebt maar een paar grote spelers.
Toch liggen er volgens Bakker en Bardoel nog
voldoende kansen voor de bestaande dagbla
den die door Nederlanders nog altijd als
meest betrouwbare media worden be
schouwd. Een waarschijnlijke ontwikkeling is
dat het nieuws straks via zoveel mogelijk ka
nalen wordt uitgevent. Denk aan dagbladen
die innig samenwerken met tv-stations en
ook op internet actief zijn.
Bakker: „Een krant, zeker regionaal, is een
heel sterk merk dat vertrouwen uitstraalt. On
derschat dat niet. Als je niet in de regionale
overlijdensadvertenties staat, heb je bij wijze
van spreken niet meegeteld. Kranten kunnen
het merk veel meer benutten. Coca Cola en
Pall Mali zijn al jaren bezig met belendende
producten. En wat denk je van dat dure maar
uitgebreide bezorgingsapparaat? Duitse dag
bladen gebruiken dat steeds vaker voor ver
spreiding van bijvoorbeeld reclame."
Het is voor menig journalist vloeken in de
Volgens Bianca Rootsaert van
de NVJ, beroepsvereniging
voor journalisten, is de tijd
voorbij dat kranten 'als een aangescho
ten konijn toekeken hoe de recessie
over hen heenrolde'. „We constateren
eindelijk weer een grote vitaliteit in
de dagbladensector. Wij zien kranten
redacties als een journalistieke groep
die meerdere vormen van media kan
bedienen. De ene redactie doet het
meer dan de andere, maar we merken
dat ze steeds meer een omslag maken.
Ik noem het FD een schoolvoorbeeld.
Dat houdt zich behalve met een krant
ook bezig met congressen en een ra
diostation. Kranten zijn op dit mo
ment heel bewust bezig met hun be
staansrecht en allemaal aan het defi
niëren: wat brengen wij nog dat af
wijkt van andere media?"
Om uitgevers te helpen met plannen
voor innovatie ging onlangs met hulp
van de NVJ de site www.denieuwe-
krant.eu van start die een platform
moet worden voor vernieuwende idee
ën. „Het is belangrijk dat journalisten
worden betrokken bij vernieuwing.
Soms wordt onderschat hoe goed een
journalist de lezer kent."
Het baart de NVJ zorgen dat de bezui
nigingen voorlopig niet ten einde lij
ken.
„Er komt een moment waarop je je af
moet vragen: wat voor een krant kan
en wil je als uitgever nog maken? In
hoeverre zijn dagbladen straks nog in
staat om eigen nieuws te creëren?
Mensen zullen altijd een enorme be
hoefte houden aan nieuws dat objec
tief is. Ook nieuws uit de regio zal be
langrijk blijven en in de toekomst mis
schien zelfs in belang toenemen. Ik
zie het als een voorname taak voor
ons om in de gaten te houden dat de
journalistieke inhoud ook op
middellange termijn gewaarborgd
blijft."
„Je kunt wel zeggen: 'kranten moeten
in de toekomst meer met freelancers
werken', maar voor een goede krant
die zijn lezers serieus neemt, heb je
nu eenmaal een grote, vaste groep
toegewijde mensen nodig die elke dag
het nieuws vergaren, checken en zor
gen dat de krant op tijd in de bus
ligt."
kerk: kranten moeten commerciëler denken.
„Maar je hoeft geen slechtere krant te maken
als je de muur tussen redactie en marketing
wat weghaalt." Nog een ontwikkeling vol
gens Bakker: „Meer flexibele abonnementen.
Weekendabonnementen doen het al goed."
Bardoel: „Kranten kunnen in een multime
diaal pakket meer worden toegesneden op de
persoonlijke interesse van een lezer. Het
wordt wel eens de 'Daily Me' genoemd."
Een andere ontwikkeling die zal doorzetten:
meer fusies en samenwerking. Gaan kranten
anno 2017 dan niet te veel op elkaar lijken?
Bakker: „NRC en Volkskrant zullen dat onder
ling nooit laten gebeuren." Bardoel: „Als veel
regionale kranten samen een buiten- en bin
nenlandredactie hebben, kunnen ze de aan
dacht op hun regio versterken. Worden ze
denk ik alleen maar beter van."
Krantensector
Wereldwijd groeien de oplages
van kranten snel. In westerse
landen is er een dalende trend.
De Nederlandse betaalde kran
ten kenden in 2006 een oplage
van 3.719.323 stuks. De gratis
concurrenten Metro en Spits
waren respectievelijk goed
voor 465.224 en 401.553
stuks. Dit jaar kwamen daar
nog de gratis exemplaren van
De Pers - 510.000 - en De Dag
- 400.000 - bij. De Nederland
se oplagecijfers horen, samen
met die van Scandinavische lan
den, tot de hoogste van Euro
pa.
Recent onderzoek maakte dui
delijk dat 40 procent van de
Nederlanders nog altijd de
krant als meest populaire
nieuwsbron beschouwt. Be
langrijker dus dan tv. Slechts 8
procent vertrouwt het meest
op internet.
De leestijd van een krant ligt -
doordeweeks - op ongeveer
dertig minuten en - op zater
dag - op 45 minuten.
Nieuwe initiatieven
- Om meer lezers te binden, zijn
er de voorbije jaren veel nieu
we initiatieven gekomen. Enke
le voorbeelden sinds 2004:
Maart 2004: De Twentsche
Courant Tubantia begint met
krant op zondag. Ook De Tele
graaf volgt die maand dat voor
beeld. AD begint een 'eigen
sportkrant'.
Februari 2005: Trouw op ta
bloid.
September 2005: AD op half-
dagbladformaat en integreert
enkele regionale titels en heeft
nu zeventien verschillende edi
ties.
Maart 2006: NRC.Next, voor
de jongere, hoogopgeleide le
zer, verschijnt.
Oktober 2006: Eindhovens
Dagblad op tabloid.
Januari 2007: Gratis dagblad
De Pers begint.
Februari 2007: De Twentsche
Courant Tubantia, BN/DeStem,
de Stentor, De Gelderlander,
Brabants Dagblad en de PZC
gaan over op tabloid.
Mei 2007: KPN en PCM ko
men met gratis krant: De Dag.
