v19
PZC Zaterdag 22 september 2007
De zwarte studente Elizabeth Eckford wordt bij de Central High School in Little Rock uitgescholden door de de blanke Hazel Bryan.
foto AP
blanke school redelijk rustig zou verlopen,
hoeveel tegenstand er ook was. In de zo
mer vóór het nieuwe schooljaar was de se
gregatie, het scheiden van blank en zwart,
in de bussen en bibliotheken al opgehe
ven. Ook had een universiteit in Arkansas
al zonder veel rumoer een paar zwarte stu
denten opgenomen. Andere onderwijsin
stellingen moesten wel volgen. In 1955 had
het Hooggerechtshof onder druk van de
briljante zwarte advocaat Thurgood Mar
shall al geoordeeld dat het weren van zwar
te scholieren in strijd was met de grond
wet.
Op de eerste schooldag, op 3 sep
tember 1957, bleek dat de gou
verneur van Arkansas, Orval
Faubus, zich weinig aantrok
van de grondwet. Hij liet de Nationale Gar
de uitrukken om de negen scholieren,
geen van allen ouder dan 16 jaar, tegen te
houden. Terwijl Elizabeth Eckford bijna
werd gelyncht, keek Green bij de hoofdin
gang in de loop van een geweer. „Toen
wist ik wel zo'n beetje: dit wordt geen ge
woon schooljaar", merkt Green nu op.
,,'s Avonds nam ik me één ding voor: Ik
laat me niet stoppen door die mensen."
Gouverneur Faubus beweerde dat hij al
leen maar de publieke orde wilde bewa
ken. „Als die scholieren naar binnen gaan,
zal er bloed door de straten lopen." In wer
kelijkheid liet hij zijn oren hangen naar de
tegenstanders van desegregatie, die hij no
dig had om zijn herverkiezing veilig te stel
len.
President Dwight Eisenhower maakte wei
nig aanstalten om in te grijpen, hoewel
kranten de crisis in Arkansas bestempel
den als 'de ernstigste bedreiging voor het
federale gezag sinds de Burgeroorlog'. Ei
senhower, die in besloten kring begrip had
getoond voor ouders die er moeite mee
hadden om hun dochter naast een zwarte
Ernest Green tijdens de diploma-uitreiking op
27 mei 1958. Hij was de eerste zwarte student
die eindexamen deed in Little Rock.
te laten zitten, bleef gewoon golf spelen
op zijn vakantieadres.
Pas toen op 20 september een tweede po
ging mislukte om de negen naar school te
krijgen, was de maat vol. De president
stuurde duizend zwaarbewapende mari
niers naar Little Rock om het verzet te bre
ken. De racisten verlieten het terrein, maar
het schooljaar dat volgde, was een hel.
„Een groep scholieren deed er alles aan
om ons weg te krijgen", zegt Green. „Ze
spuugden, ze sloegen, ze dreigden. Er
werd in onze kastjes ingebroken en onze
boeken werden gestolen. Als we in de klas
zaten, werd er van alles naar ons hoofd ge
gooid. Iedere avond kregen we dreigtele-
foontjes, zoveel dat je er alleen aan kon
ontsnappen door de hoorn ernaast te leg
gen. De meeste leraren negeerden ons. De
paar blanke scholieren die wel vriendelijk
waren, hielden dat niet lang vol. Iedereen
liet zich intimideren. De fatsoenlijke men
sen werden stil."
Eén van de negen scholieren haalde het
einde van het jaar niet. Minnijean Brown
kreeg in de kantine voor de zoveelste keer
'per ongeluk' een bord soep over zich
heen. Ze reageerde door haar kom chili
over de jongen heen te gooien. De school
leiding schorste haar vanwege wangedrag.
„Ik stond naast haar", zegt Green. „Wat
wilde ik graag ook mijn bord chili over die
jongens heen gooien, zo woedend was ik.
Maar ik heb het niet gedaan. Ik wist dat ik
hen harder zou raken door op school te
blijven."
Op 27 mei 1958 was Ernest Green, die een
klas boven de andere acht scholieren zat,
de eerste zwarte student die eindexamen
deed. In de aula zat dominee Marten Lu
ther King om het historische moment bij
te wonen. Green, tegenwoordig bankier,
zou later de meest succesvolle ex-scholier
van Central High worden. Hij was als on
derminister lid van het kabinet van Jimmy
Carter en werd daarmee de eerste Af-
ro-Amerikaan die deel uitmaakte van een
Amerikaanse regering.
De negen scholieren van Central High wa
ren geen uitzondering. Overal in het zui
den waren er zwarte jongeren die zich be
schikbaar stelden om als eerste de barrière
van segregatie te doorbreken. Uit onder
zoek van de socioloog Leslie Innis (in haar
jeugd zelf één van die pioniers) blijkt dat
de mentale en psychologische prijs van het
leren in een intens vijandige omgeving
hoog is geweest.
Green is het daar niet mee eens. „Natuur
lijk heeft het pijn gedaan en mijn vrouw
zegt dat ik nachtmerries heb, maar de prijs
was niet te hoog. We hebben de weg vrij
gemaakt voor anderen."
Vijftig jaar na Central High School is de
scheiding tussen zwarte en blanke scholen
echter onverminderd groot. Zodra een
school te zwart wordt, vlucht de blanke be
volking naar een buitenwijk. Veel Afro-
Amerikanen geloven niet meer in desegre
gatie en pleiten juist voor betere zwarte
scholen. Ook het Hooggerechtshof heeft
zich onder invloed van conservatieve rech
ters recent uitgesproken tegen gedwongen
spreiding op basis van ras, hoewel blijkt
dat gemengde scholen op alle fronten be
ter scoren. Green blijft desondanks hoop
vol. „Het is allemaal moeilijker gegaan dan
we hadden gehoopt. De scholen zijn nog
gesegregeerd, het hele land is nog gesegre
geerd. Toch moeten we er naar blijven stre
ven om samen te leven. Een andere moge-
lijkheid is er niet."
