m
n
0
Sport'
■I Hl
n
bqj
■1
4
m
4
4
Jl
A
A
4> A2
V84
6942
HV73
863
¥6
VB87
B10984
fÊKTWÊ 4 V109754
1 972
k M --
4»A652
HB
AHB1053
AH1053
Zuid gever, niemand kwetsbaar
PZC Zaterdag 22 september 2007 53
Veel combinaties in het klassieke
spel zijn vernoemd naar grote dam
mers uit het verleden. Zo kennen
we onder andere het zetje van
Weiss, genoemd naar de legendarische
Fransman Isidore Weiss, en de Coup Rai-
chenbach, waar een andere Franse oud-we
reldkampioen furore mee maakte.
De combinatie waarmee Arjo Kousemaker
op de openingsdag van het Zeeuws kam
pioenschap Johnny de Leeuw verraste
heeft geen naam. Op de vraag of we
voortaan van de Coup Kousemaker mogen
spreken, kom ik later terug.
Arjo Kousemaker-Iohnny de Leeuw:
1.33-2818-22 2.38-3312-18 3.42-38 7-12
4.47-421-7 5-34-2919-23 6.28x1914X34
7.40x29 10-14 8.35-30 20-25 9 30-24 5-10
10.32-28 16-2111.37-3211-1612.45-4014-20
13.39-34 21-2714.32x2117x3715.28x1712x21
16.41x3218-22!
Om straks schijf 24 succesvol te kunnen be
dreigen moet veld 18 worden vrijgemaakt.
Een bijkomend voordeel van de tekstzet is
dat 32-28 faalt door de plakker 13-19.
17.43-39 9-1418.46-41 Opnieuw faalde
32-28: er volgt 21-27 28x17 27-32 38x27 8-12
etc. met een dam op veld 47.3-9?! Een zet
met verregaande consequenties. Met 4-9
had zwart zich veel ellende kunnen bespa
ren.
19.41-37 21-26 20.40-3514-19 21.44-40
19x30 22.35x2410-14 23.50-45! Zie diagram.
Objectief gezien is 50-44 logischer, maar
de witspeler heeft al ontdekt welke fantas
tische combinatieve mogelijkheid de stand
bevat. 14-19? Wit krijgt zijn zin. Aangewe
zen was 16-21, met als mogelijk vervolg
32-28 14-19 28x17 21x12 40-35 19x30 35x24
12-18 33-28 (of 45-40 18-22! etc.) 18-22!
28x17 9-14 45-4014-19 40-35 19x30 35x24
13-18! 17-12 8x17 24-19 met een spannend af
spel.
24.37-31! 26x28 25.34-30 25x32 26.36-31
28x39 27.49-43 19x30 28.43x132-37
29.29-23! 37x26 30.23-18! 22-27 31.18x9 4x13
32.42-37 Het eindspel dat nu op het bord
staat is lastige materie, zeker als de bedenk
tijd langzaam opraakt.
6-1133.1-29 11-17 34-29-4713-18 35-40-34
17-22? 36.37-32? Wit wint een schijf terug,
maar hij had dat beter met 47-33 kunnen
doen. Nu kan zwart verder oprukken op
links. In het vervolg van de partij raakt wit
langzaam maar zeker zijn voordeel kwijt,
maar het eindspel heeft de zwartspeler zo
veel tijd gekost dat het hem niet meer lukt
de vijftig zetten te halen.
27x38 37.47x6 26-3138.6-118-22 39.1-6
22-27 40.6-28 31-36 41.48-42 2-7 42.28-19
7-12 43.19-512-18 44.5-46 18-22 45.42-38
16-2146.38-33 21-26 47.46-19 26-3148.19-14
22-28 en de vlag viel.
Is hier sprake van een unieke combinatie
of niet? Gelukkig hebben we tegenwoordig
de beschikking over Turbo Dambase. Na
wat gepuzzel ontdekte ik de volgende par
tij uit het Russisch kampioenschap van
1971:
S.Davidow-W.Sjtsjogoljew
1.32-28 16-212.34-29 21-26 3.37-32 26x37
4.42x3120-25 5-39-3419-23 6.28x19 14x23
7-44-3913-19 8.41-37 9-13 9-50-4415-20
10.35-30 3-9 11.40-3510-1512.46-415-10
13.30-2419x3014.35x2410-1415.32-28
23x3216.37x28 17-22 17.28x1712x21
18.44-40 21-26 19.41-37 7-12 20.38-321-7
21.32-28 18-22 22.28x17 11x22 23.43-38
14-19?! 24.37-32! 26x28 25.34-30 25x32
26.47-4219x30 27.49-43 28x39 28.43x3
13-19 29-40-35
De notatie houdt hier op, zodat we mogen
aannemen dat de spelers hier al remise
overeenkwamen. Geen Coup Kousemaker
dus, maar dankzij de zesklapper naar veld 1
overtreft Arjo's combinatie die van de Rus
in schoonheid!
u,-
SCHAKEN
Cor Jansen
Een schaakspeler met zeer bijzonde
re eigenschappen was de Hongaar
se grootmeester Geza Maroczy
(1870-1951). Hij is ten onrechte
bijna vergeten. Behalve door zijn schaak
partijen verdient hij het door zijn inne
mend karakter herinnerd te worden. In
een klassement van de sportiefste, prettig
ste en aardigste schaakmeesters van alle tij
den, zou hij bijzonder hoog zijn geëin
digd. Tenminste als men zijn tijdgenoten
moet geloven en waarom zouden we aan
hun oordeel twijfelen?
Hij was behalve in zijn geboorteland ook
in Nederland bijzonder gezien. Als vriend
en secondant van Euwe vertoefde hij tus
sen de eerste en de tweede wereldoorlog
vaak in ons land. Euwe heeft wel eens ge
zegd, dat hij zonder Maroczy nooit wereld
kampioen zou zijn geworden. Bij zijn
overlijden in 1951 schreef Euwe in Het
Tijdschrift van de KNSB een lovend en
ontroerend stuk over hem.
'Hij was de perfecte gentleman, die altijd
rekening hield met de gevoelens en belan
gen van anderen, die steeds voor iedereen
klaar stond, die de hoogste sportiviteit ver
tolkte en liever een partij verloor dan ook
maar een schijn van onsportiviteit op
zich te laden. Men kan eindeloos veel
goeds over hem vertellen en ik heb nog
geen kwaad woord over hem gehoord.
Nooit en nergens. Een unicum in onze in
gewikkelde maatschappij.' Aldus Euwe.
Ook Kmoch en Tartakower achtten Ma
roczy zeer hoog. Het mag hier ook wel
eens gezegd worden, dat er sportlieden be
stonden en bestaan, die niet door blinde
hartstocht en prestatiedrang voortgejaagd
worden, maar in de eerste plaats mens
blijven. Maroczy's grote tijd als schaker
heeft maar kort geduurd, ongeveer van
1895 tot 1910. Later zien we hem nog wel
terug in belangrijke toernooien, o.a. het
beroemde toernooi van New York 1924,
maar toen kon hij de wereldtop niet goed
partij meer geven. Veel van zijn partijen
blinken uit door een strakke rechtlijnig
heid en zijn van een stille schoonheid.
Vooral in partijen met zware stukken en
pure dame-eindspelen blonk hij uit. Een
van die fijnzinnige partijen is de volgen
de.
Maroczy-Bernstein. Oostende 1906
i.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.PC3 Pf6 4-Lb5 Lb4
5.0-0 0-0 6.d3 d6 7.Lg5 Lxc3 8.bxc3 Pe7
9.Lxf6 gxf6 io.Ph4 c6 11.LC4 d5 i2.Lb3
Pg6 13.Pxg6 hxg6 14.f4 exf4 i5.Txf4 Kg7
i6.Df3 Le6 i7.Tfi f5 i8.exf5 Lxfj; 19.C4
Le6 20.De3 dxc4 21.LXC4 Lxc4 22.dxc4 f6
23 g4 Dd6 24.Te4 Th8 25.TE2 Tad8 26.C5
Ddi+ 27.Tfi 1-0
Dit is een van de meest nagespeelde par
tijen ooit. De reden is, dat hij ook is opge
nomen in de grootste bestseller aller tij
den, 'Oom Jan leert zijn neefje schaken'.
Alleen worden daar de namen niet weer
gegeven. In de openingstheorie is nog
veel van wat Maroczy heeft bedacht terug
te vinden. Vooral in het Siciliaans. In deze
rubriek geen groots dame-eindspel met in
de ondoorgrondelijke diepten momenten
van schoonheid, maar een eenvoudige en
beroemde combinatie met een briljant
slot.
Zambelly-Maroczy.1899.
i.e4 e5 2.Pf3 d5 3.exd5 Ld6 4.PC3 Pf6
5.Lt>5+ c6 6.La4 e4 7.dxc6 0-0 8.Pd4
bxc6 9.PXC6 Db6 io.Pxb8 Txb8 ti.Lbs
Td8 12.0-0 Lxh2+Ü i3.Kxh2 Pg4+ 14-Kg3
Dc7+ 15.f4 exf3+ t6.Kxf3 Td4! I7.d3 Lb7+
i8.Pe4 Lxe4+ i9.Kxg4 Dh2! 20.dxe4
Dxg2+ 2i.Kh4 Txb5 22.Dxd4 Diagram.
22...TI15+!! 23.Kxh5 Dh3+ 24.Kg5 h6+
25-Kf4 g5+ 26.Ke5 De6 Mat!
-
V-'->
BRIDGE
Ruud van den Bergh
De voorbereidingen op het wereld
kampioenschap, dat op 29 sep
tember in Shanghai van start
gaat, zijn volop bezig. Overal
worden oefenwedstrijden gespeeld en
hoewel de resultaten daarvan vaak wor
den verzwegen, is er veel aandacht voor
de speelwijzen in bepaalde spellen.
Eigenlijk worden er geen grote verrassin
gen verwacht in Shanghai. Italië, de Vere
nigde Staten, Polen en misschien China
worden tot de kanshebbers voor het
goud gerekend. Maar niemand zal ver
baasd zijn als een outsider met de winst
gaat strijken en we mogen hopen dat
daar een rol voor Nederland is wegge
legd.
Ook de Canadezen doen mee in het WK.
Toch is het zaak ook met hen rekening te
houden. In de spellen die uit oefenwed
strijden de wereld zijn rondgegaan, zat
een briljantje van de Canadezen. Het
gaat om dit spel:
Noord - Zuid zaten Stiefel en De Martino
en de laatste was blij met één belangrijke
kaart in de dummy. (Zie laatste alinea).
Hij zat in een klein slem en het bieden
was als volgt gegaan:
De Martino opende met de zuidhand het
bieden heel voorzichtig met ïHa. Zijn
Amerikaanse tegenstanders pasten steeds
tijdens het bieden. Stiefel noord bood
iSA waarop De Martino 3Rui bood. Stie
fel wist genoeg en bood 4Ha. Op zijn
beurt wist De Martino nu genoeg om in
6Ha aan te leggen.
Oost deed het heel goed om niet te dou
bleren. Hij zou een ruitenuitkomst kun
nen introeven als zijn partner die door
een doublet had gevonden. Maar op de
manier zoals De Martino zijn contract af
speelde, was dat de enige slag voor OW
geweest. Want hij had west in het
eindspel in een klaveren/ruitendwang ge
bracht. Zo ging het nu eigenlijk ook.
West kwam uit met klaverenboer. De lei
der liet de heer in de dummy leggen en
troefde het aas van oost af Hij speelde
drie rondjes troef eindigend in de dum
my. Klaverenvrouw vergat hij niet en dat
was zijn vijfde slag waarop hij uit zijn
hand een ruiten bijspeelde. Hij speelde
nu een ruiten uit de dummy en wilde
zijn contract claimen als zowel oost als
west zouden bekennen. In dat geval zou
den de ruitens niet slechter dan drie -
één verdeeld zijn. Als hij de tien zou leg
gen op een kleintje van oost, zouden de
nog uitstaande ruitens onder aas en heer
vallen. De controle over het spel had hij
immers nog volledig.
Maar toen oost niet bekende moest hij
een andere speelwijze bedenken.
Hij nam met ruitenheer en speelde een
kleine ruiten naar de negen van de dum
my. West nam met ruitenboet en speelde
een schoppen na die in de dummy werd
gedoken en via de vrouw voor de heer
van de leider was.
De Martino incasseerde nu zijn resteren
de drie hartens en dit was nog over:
Noord had: Sch: A Rui: 9 KI: 7
Oost had: Sch: 109 KI: 6
Zuid had: Sch: B Rui: Aio
West had: Rui: V8 KI: 10
Toen De Martino schoppenboer speelde,
kon west geen kaart meer missen. Een
klaveren zou de zeven van de dummy
hoog hebben gemaakt en een ruiten zou
betekenen dat hij in zijn hand twee rui
tenslagen kon maken.
En wat was nou de belangrijkste kaart
die hij in de dummy vond? Klaverenze
ven! Want als oost klaverenacht of-ne-
gen had gehad, was het contract onmaak-
baar geweest.
