latteland laat los
werkelijkheid
Erkel tracht
Samir te
begrijpen
Aanbevolen
VU 8 IwU
ff II If 11
PZC Donderdag 20 september 2007 37
Rumoerig gesprek over
zijn ontvoering en zijn
nieuwe boek.
door Rolf Bosboom
VLISSINGEN - Begrip en begrijpen
is niet hetzelfde, betoogde Arjan
Erkel gisteravond bij Film by the
Sea in Vlissingen. „Je hoeft geen
begrip te hebben, maar je moet
wel proberen iemand te begrij
pen."
Met die intentie heeft hij ook een
boek geschreven over moslimterro
rist Samir A. Deze week legde hij
daar de laatste hand aan en op 4
oktober verschijnt het.
Arjan Erkel werd, in een onbegrij
pelijk rumoerige zaal, geïnter
viewd na afloop van de film A
mighty heart. Deze gaat over jour
nalist Daniel Pearl, die in Pakistan
werd ontvoerd en gedood. Erkel
zag geen directe overeenkomsten
met zijn eigen ontvoering in 2002
in Dagestan, waar hij bijna twee
jaar werd vastgehouden. „De film
toont vooral het verhaal van de fa
milie. Ik vond het wel interessant
om te zien hoe de familie die pe
riode beleefde." Opnieuw deed Er
kel in grote lijnen het relaas van
zijn ontvoering, die hem toch niet
wezenlijk heeft veranderd. „Ik ben
wel wat meer op mijn vrijheid ge
steld. Ik ben zelfstandig onderne
mer geworden en beslis zelf wat ik
wel en niet doe."
Eerder schreef hij al' een boek over
zijn ontvoering. Het tweede heet
Samir. Erkel heeft de moslimterro
rist drie keer in de gevangenis op
gezocht. „Ik ben met hem gaan
praten om zijn beweegredenen te
achterhalen. Het is tijd dat we op
een wat andere manier met radica
le moslimjongeren omgaan. We
moeten proberen te begrijpen wat
hun drijfveren zijn, hoe ze met el
kaar omgaan."
Na het interview overhandigden
Paskal Jakobsen en Norman Bo-
nink van Blof namens de Ronde
Tafel Walcheren een cheque van
10.000 euro aan actiecoördinator
Iris Heijmans van War Child.
De PZC tipt films uit het festival
aanbod van vandaag:
Border post (Rajko Grlic). Ver
makelijke (competitie)film over
een commandant van een Joegosla
vische grenspost die zijn man
schappen uit pure, nogal delicate
privé-overwegingen wekenlang in
de hoogste staat van paraatheid
houdt. 10.00 uur, zaal 7.
Vier minuten (Chris Kraus). Tot
nu toe dé publieksfavoriet van het
festival. Film over een onhandelba
re vrouw in een gevangenis die
een groot pianotalent blijkt te zijn.
De docente probeert haar talent in
goede banen te leiden. Mooie film,
mooie muziek. 21.00 uur, zaal 3.
Opium ((anos Szasz). Aangrij
pende, beklemmende Hongaarse
film over een vrouw in een psy
chiatrische kliniek, die op mani
sche wijze aan het schrijven is ge
slagen. Een nieuwe arts in de in
richting raakt van haar in de ban.
Een van de negen competitiefilms.
21.15 uur, zaal 7.
die hun beste tijd inmiddels gehad
hebben. Een van de vele blikvan
gers op deze expositie is ook de fo
to van een moeder en kind bij de
Aya Sophia in Istanbul.
„Op zoek naar de kern probeer ik
door abstraheren de werkelijkheid
een nieuwe betekenis te geven",
omschrijft Hoffmann zijn intentie.
'Al fotograferen we op
dezelfde plaats en tijd, nooit
is het beeld hetzelfde'
Een treffend voorbeeld daarvan le
veren de foto's die hij maakte van
uit en rondom de metro in Berlijn.
Een met zeil ingepakte gevel bij
voorbeeld krijgt op de foto iets ge
heimzinnigs. Doorkijkjes vanuit
een winkel naar de straat geven de
toeschouwer het gevoel zelf een
wat stiekeme gluurder te zijn.
Hoffmanns affiniteit met architec
tuur komt in veel foto's tot uiting,
specifiek in een serie van drie fo
to's gemaakt in Barcelona: de bo
venkant van een monumentale to
ren, daarnaast een modern vorm
gegeven zonnepaneel en tenslotte
een even modern ommuurd ter
ras. De drie foto's worden geheel
los van elkaar gepresenteerd, maar
zeggen samen onwillekeurig iets
over schoonheid en kilheid bin
nen het stadsbeeld.
Expositie in Galerie Kats, t/m 21 ok
tober. Geopend: do. t/m zo.,
13.00-17.00 uur.
De muziektent van Retranchement, sfeerbeeld in de film Vergezicht in een eikenhouten lijstje.
ook de Engelstalige versie in de
lucht.
Oomens spreekt over twee los van
elkaar staande producties. Maar er
is wel degelijk materiaal van zijn
eerste in zijn laatste film terechtge
komen. Er zijn ook nieuwe opna
men gedraaid. Zo'n aanpak past
bij iemand die zegt: „Bij het ma
ken van een film draait het om de
montage. Tijdens het monteren
wordt de ziel zichtbaar, die in het
materiaal is gekropen. Die kern
probeer je zuiver te slijpen, voor
het voetlicht te krijgen."
De inmiddels in Vlaanderen ge
wortelde Nederlander Dick van
der Harst heeft speciaal voor het
Vergezicht zijn bandoneon opge
pakt. „Een uiterst melancholisch
instrument", zegt Oomens, „wat
niet wegneemt dat de muziek echt
van deze tijd is."
De man achter het Vergezicht haast
zich te zeggen dat zijn film geen
pamflet is. Dus geen krokodilletra-
nen over het verdwijnende platte
land, waar het leven toch zo mooi
is. Wie de mensen in zijn film in
mooi 'Truzements' hoort vertel
len, mag eigen conclusies trekken
en zijn eigen film maken.
Oomens: „Er komen mensen aan
het woord, die verslag doen van
een gemeenschap waaruit het
voegwerk verdwijnt. De gemeen
schap lost als het ware op. Ik kom
regelmatig in Frankrijk. In Franse
dorpen aan het eind van de Ka
naaltunnel zie je een gelijksoortig
proces: 70 procent Engelsen, 20
procent Nederlanders, alleen de ca
fébaas is nog Frans. Hier in Re
tranchement merk je dat de
groeiende welvaart het dorp de
das omdoet. De oudere generatie
heeft geen opvolgers meer. Als de
huidige uitbaters van de dorpswin
kel stoppen, is het klaar. Het einde
van een traditie, na vele, vele gene
raties. Mij zal je niet horen zeggen:
vroeger was het beter. Maar men
sen hadden wel meer met elkaar
te maken. Het was een samenle
ving met vaste, herkenbare patro
nen. En die herkenbaarheid zorg
de voor veiligheid."
Inde film proef je die oude samen
leving nog. Het weer, de buren,
veel oorlogsherinneringen, de
buurtwinkel, tomaten planten,
bloemkolen oogsten, een dood
kalfje, een knotwilg in de mist die
nodig geknot moet worden, jonge
vissers aan de vaart, 'Brocante' in
een schuur.
REn de mevrouw die een konink
lijke onderscheiding heeft gekre
gen voor haar schoonmaakwerk in
de kerk. Nee, ze doet de medaille
niet vaak op. Eigenlijk heeft ze het
gevoel dat mensen je zoiets mis
gunnen.
Foto's van Elsje van Ree. Op de voorgrond moeder en kind bij de Aya Sop
hia in Instanbul. foto Dirk-Jan Gjeltema
