Zijn controversiële
Met abrikozen kan het ook
24 j Zaterdag 15 september 2007 PZC
KOOP
door Wouter Klootwijk
'Dat kan helemaal
niet', zeiden kenners
van fruitteelt
Laatste keer perziken. Overdonderend veel reacties kwa
men op het stukje, eerder op deze plek, over de wonder
baarlijke vermenigvuldiging van perzikbomen. Het was
de klacht dat het moeilijk, zo niet onmogelijk is om rijpe te ko
pen. Supermarkten maken er een potje van. Veel lezers waren
het er mee eens. Ik had een actiegroep kunnen oprichten:
'Wij eisen rijpe perziken.' Dames en heren supermarktmana
gers, het leeft!
Een dame in Brabant liet na het eerste boze stuk over de meel-
peren weten dat ze haar eigen perziken teelt. Ze stopt een pit
in de grond en er komt een boom uit. Dat kan helemaal niet,
zeiden aanvankelijk nogal wat kenners van fruitteelt. Wagenin-
gen was met stomheid geslagen. Voorheen de Landbouw Uni
versiteit Wageningen onderzoekt tegenwoordig hoe je vieze
soep uit een pakje lekker kan maken. Maar een. perzikpit
zaaien, zei u, nee toch? Inmiddels heeft de dame uit Brabant
een pit en een twijgje naar Wageningen gestuurd. Voor nader
onderzoek door de afdeling Prak
tijkonderzoek Plant en Omge
ving, 'advies- en onderzoeksbu
reau op het raakgebied tussen
wetenschap en praktijk in de
groene omgeving'. We wachten
geduldig op de wetenschappelij
ke bevindingen.
Sneller dan Wageningen was een gepensioneerde fruitgeleerde
uit Zeeland. Hij schreef (let op, fruitexperts spreken niet van
een perzikpit maar van een steen, het is een steenvrucht): 'Na
ons telefoongesprek over zaadvaste perziken, herinnerde ik me
iets dergelijks uit de vooroorlogse buitenteelt van perziken in
ons land. Wat snuffelen in de bibliotheek van het Fruitteelt
museum te Kapelle bracht mij in een Fruitrassenlijst van 1962
op het onderstaande lemma: Wassenberger. Onder deze naam
valt een groot aantal typen perziken, die in de eerste drie we
ken van september rijpen.
Enkele van deze typen zijn min of meer zaadvast, zodat - voor
al in Duitsland - veel bomen uit de steen gewonnen worden.
Door voortdurende selectie is de Wassenberger meer aange
past aan ons klimaat dan de meeste andere rassen. De groei
van de zaailingen is sterk en gezond, de vruchtbaarheid is
groot. Het vlees is wit, met rood om de losse pit. De smaak is
goed. Mijn conclusie is dat de perzik van uw briefschrijfster
van het ras Wassenberger is.'
Het kan, ook anderen noemden die naam, maar er wordt ook
een ander ras genoemd. Uit Tilburg (mijnheer, ik weet ook
veel over oude druivenrassen): 'Ik heb heel Tilburg in het verle
den van perzikbomen voorzien, het moet het ras Merceton
zijn. Ik moet erbij zeggen, zo'n boompje houdt het maar vijf
tien jaar vol.'
Uit Nijmegen: 'Die perziken heten Marketons - ik heb zo'n
boompje gekocht bij Het Olde Ras in Doesburg (www.tolde-
ras.nl), een soort bomen-museum. Echt een inheems perziken
ras. Is niet geënt, dat is de clou denk ik. Ik deel nu ook eigen
gezaaide boompjes uit.'
In veel brieven en e-mails halen lezers herinneringen op aan
vroeger toen het geluk van een perzikboom bij huis nog heel
gewoon was. Volgens een e-mailschrijver uit Heemskerk wer
den perzikbomen vroeger in het Westland als windvangers
om tuinderijen gezet. En uit Duizel komt het bericht dat daar
alle perziken in 1956 zijn doodgevroren en daarna in de verge
telheid zijn geraakt.
Veel lezers vragen dringend het adres van de dame in Brabant
die haar leven lang al perzikpitten zaait, maar we moeten haar
beschermen tegen zoveel belangstelling. Er zijn vast meer ma
nieren om aan een geschikte pit of een boompje te komen. Er
zou een zaaiperzikpittenbeweging op gang moeten komen.
Maar dan een verrassing, een e-mail met een overtuigende fo
to er bij van een boom vol mooi fruit. Uit Etten-Leur: 'U heeft
helemaal gelijk, uit een pit kan een boom met vruchten
groeien. Zelf heb ik de ervaring met een abrikozenpit, waaruit
ook een boom met vruchten groeide. Ik heb er wel negen jaar
op moeten wachten, maar het resultaat is er niet minder om.'
Abrikozenboom uit Etten-Leur.
foto GPDPR
Te zien was hij wel, te
spelen niet. Grand Theft
Auto IV had zijn eigen
stand op de grootste ga-
mebeurs ter wereld in
de Duitse stad Leipzig, maar daar
was alles mee gezegd. De belofte
dat het spel dit najaar uitkomt,
werd ter plekke ingetrokken.
De vierde versie van het spel is zo
ongeveer de heilige graal van de
computerspellen. Dit najaar zou
het spel uitkomen en meteen de
gameverkopen rond de feestdagen
naar nieuwe records stuwen. Maar
producent Take-Two heeft de lan
cering van Grand Theft Auto IV
(GTA IV) uitgesteld tot volgend
voorjaar. Take-Two voert techni
sche problemen aan.
„De omvang en de reikwijdte van
dit spel zijn bijna zonder weerga
in de industrie en de productie er
van voor de nieuwe spelcompu
ters is uitdagend geweest", zegt be
stuursvoorzitter Strauss Zelnick.
„Een game uitbrengen dat niet aan
onze eisen voldoet, is echter geen
weg die we willen bewandelen."
Een maand geleden verzekerde Zel
nick nog dat het spel op koers lag.
Het omstreden Grand Theft Auto
is een van de populairste spelse-
ries aller tijden. In de games moet
de speler zich op gewelddadige wij
ze opwerken in een misdaadorga
nisatie, waarbij niet op een slacht
offer meer of minder wordt geke
ken, ook niet als het gaat om on
schuldige voorbijgangers.
Van de vorige versie van GTA, San
Andreas, werden in de Benelux 1,9
miljoen stuks verkocht. Van de he
le reeks van acht spellen (er ver
schenen ook allerlei subgames
voor onder meer de PSP) zijn
sinds 1998 meer dan 65 miljoen
exemplaren afgezet.
De eerste Grand Theft Auto heette
aanvankelijk Race and Chase. Het
spel werd halverwege de jaren ne
gentig door een Schotse program
meur verkocht aan de toenmalige
gamesafdeling van platenmaat
schappij BMG. Die stond onder lei
ding van twee Britse broers, David
en Sam Houser.
Als een bom sloeg GTA in. Het
spel bezag de wereld nog in vogel-
Crand Theft Auto IV had de
game van het jaar moeten
worden. Maar de lancering is
uitgesteld. Is het tijdperk van
omstreden games voorbij?
door Herman Stil
illustratie Marcel Groenen
perspectief en het uiterlijk was ta
melijk cartoonesk, wat het overda
dige geweld (het summum was
het overrijden van groepen Jeho
va's) enigermate verzachtte.
BMG wist niet goed wat het met
games aan moest en verkocht de
divisie aan het Amerikaanse be
drijf Take-Two. Dat gaf de Housers
de vrije hand. Zij kregen de lei
ding over het bedrijf en gaven het
een nieuwe naam: Rockstar Ga
mes. De hits stapelden zich snel
op: games in het verlengde van
GTA met een kenmerkende stijl,
sfeer en artistieke omgeving die
vooral afgeleid was van misdaad
films en gangstarap.
Met Max Payne maakten Rockstar
een politiethriller, met de eerste
Elke politicus die opriep tot
een verbod van een spel
joeg de verkopen omhoog
Manhunt introduceerden ze hun
allereerste horrorgame, Red Dead
Revolver was een western, Bully
(hier Canis Canem Edit genoemd)
was bedoeld voor tieners.
Rode draad: over elk spel ontstond
een controverse. In 2000 eisten na
bestaanden van een aantal slacht
offers, neergeschoten door een
15-jarige schutter die claimde zich
door GTA te hebben laten beïn
vloeden, 200 miljoen euro van Ta
ke-Two. Die eis werd afgewezen.
Moreel was de inhoud van de ga
mes altijd op het randje, maar de
ophef die steeds ontstond, maakte
consequent deel uit van de marke
tingstrategie van de Housers: elke
politicus die opriep tot een verbod
van een spel, joeg de verkopen er
van omhoog.
Maar allengs raakten Take-Two en
Rockstar de regie kwijt. In de vori
ge Grand Theft Auto-titel, San
Andreas, introduceerden de Hou
sers de mogelijkheid de virtuele
liefde te bedrijven. De optie werd
in de definitieve versie uitgescha
keld, maar daar wisten hackers wel
raad mee. Het spel werd in een
aantal landen verboden en in de
VS kreeg het als eerste niet-porno-
game het leeftijdslabel 'Adults on
ly'. Het zal daarom niet in waren
huizen te koop zijn.
Het deed de verkoop van San
Andreas geen goed, en dat kwam
bovenop financiële problemen
waarin het bedrijf intussen ver
keerde. Ook verzeilde Take-Two in
een staaltje creatief boekhouden
toen het bedrijf de kosten van een
afgezegde bestelling van 230.000
games in de cijfers wegboekte als
'diverse producten', maar de op
brengst van de oorspronkelijke or
der fier overeind hield. En in 2001
werd een onderzoek ingesteld
naar het antedateren van aande-
lenopties, een zaak waarvoor top
man Ryan Brant vorige maand vijf
jaar voorwaardelijke celstraf kreeg.
De verkopen gingen langzaamaan
in neerwaartse richting. Bully
werd vorig jaar geen echte hit, de
gamebewerking van de film The
Warriors flopte en de meest recen
te GTA-spinoff, Vice City Stories,
was de minst verkochte uit de hele
reeks. Daar kwam dit jaar nog het
verzet tegen Manhunt 2 bij, dat in
grote delen van Europa werd ver
boden. Voor de VS werd het spel
aangepast om niet de allerstreng
ste beoordeling te krijgen en zo on
verkoopbaar te worden.
De methode-Rockstar
wordt sleets. Gamers
gaan massaal over op
online rollenspellen,
waar geweld geen doel is maar een
middel om hogerop te komen. De
tijd van de free roaming games,
waarin de speler vrij rond kan lo
pen en waarin Rockstar excelleer
de, lijkt voorbij. Dit najaar pro
beert Take-Two het met Mafia II,
Bioshock en Top Spin Tennis.
Grand Theft Auto IV was in die li-
ne-up een meer dan welkome op
steker geweest.
De stand van Rockstar in Leipzig.
foto GPD
