Crisis in de VVD
Angst voor versnippering WD
1 4 Zaterdag 15 september 2007 PZC
Dag van de afreke
er, die stapt niet zomaar op.
Als de WD-leden zich vandaag te
gen Mark Rutte keren, dan keren
zij zich daarmee ook tegen het
luchtige, sociaal-liberale gezicht
dat Rutte de WD wilde aanme
ten. De montere, goedlachse Rutte
heeft geen enkele binding met de
confronterende straatvechterpoli-
tiek van rivalen als Verdonk en
Wilders. Rutte is de jongeman die
het altijd voor de wind gaat, die
bij Unilever en als staatssecretaris
van Sociale Zaken gold als een
groot talent en die bij uitstek ge
schikt leek om de WD een mo
dern jasje aan te trekken.
Rutte sprak veel over internationa
le dynamiek, over globalisering en
over de economische 'uitdagingen'
die hier uit voortkomen. Hij om
schreef het toekomstige Nederland
als een land 'met kansen voor ie
dereen die wat van zijn leven wil
maken. Waar lef loont'.
Maar slechts een klein deel van de
Nederlanders - hoogopgeleid, in
ternationaal georiënteerd, indivi-
door Ernst Jan Rozendaal
Binnen de Zeeuwse WD be
staat weinig begrip voor de
handelwijze van Rita Ver
donk. Het partijkader stelt zich
vierkant op achter fractievoorzit
ter Mark Rutte, onder leden zijn
de meningen verdeeld.
„Ondanks het respect dat ik heb
voor meneer Rutte, denk ik toch
dat hij maar moet wijken", zegt
oud-gemeenteraadslid Jan Lust uit
Vlissingen.
Oud-wethouder Joan van
Dijk-Sturm uit Middelburg daaren
tegen: „Rutte had dit niet kunnen
voorkomen. Het kan natuurlijk
niet dat iemand zich per se naar
boven wil werken en zich niet
houdt aan de fractiediscipline. Ik
geloof dan ook niet dat de leden
Rutte laten vallen."
Zonder uitzondering stellen
Zeeuwse WD'ers die op het ogen
blik binnen de partij of het open
baar bestuur een functie vervullen
zich op achter Rutte, zoals eerder
al voorzitter Corine den Baars-Al-
berts van de Kamercentrale Zee
land deed.
„Rutte is de gekozen leider van on
ze partij", zegt de Goese wethou
der Sophie van 't Westeinde. „Zo
lang hij zelf niet aftreedt, steun ik
hem."
Secretaris Willem Ginjaar van de
Kamercentrale sluit zich daarbij
aan, oud-Kamerlid )an te Veldhuis
gebruikt nagenoeg dezelfde be
woordingen: „Op dit moment is
Rutte mijn man. Zolang hij zegt te
willen blijven. Hij heeft enorm
veel kwaliteit, maar het vervelen
de is hij geen goed alternatief voor
het kabinetsbeleid neer kan zetten
als er steeds een gevecht ontstaat
over de poppetjes. Met alle respect
voor Rita Verdonk, zij heeft zich
niet opgesteld als een teamspeler,
terwijl dat in een Kamerfractie
wel moet. Edwin van der Sar gaat
toch ook niet tegen alle afspraken
in als midvoor voetballen? Als je je
daar niet aan kunt houden, moet
je inderdaad maar gaan."
Andre Bosman uit Middelburg, vi-
ce-voorzitter van de Kamercentra
le en bij de afgelopen verkiezingen
kandidaat-Kamerlid, vindt het een
'verschrikkelijk idee' dat de partij
uiteen dreigt te vallen.
„Dat was niet nodig als we met
zijn allen de afspraken binnen de
partij hadden gevolgd. Ie moet je
zelf ondergeschikt kunnen ma
ken."
Volgens voorzitter Izak Vogelaar
van de Statenfractie zit Verdonk
fout. Hij is bang voor een versnip
pering van de partij. „Dat zal ten
koste gaan van de liberale politiek
in Nederland."
Pim Broekhuijzen uit Terneuzen,
in de gemeenteraad van Terneu
zen afgescheiden maar landelijk
nog steeds lid van de VVD, meent
wel dat Rutte heeft gefaald. „Hij
had een coryfee als Verdonk in het
nest moeten houden. Hij heeft
zijn langste tijd gehad. Laat Henk
Kamp de boel maar overnemen.
Die heeft veel meer leiderskwalitei
ten."
Ook oud-gemeemteraadslid Lust
gelooft dat de voormalig minister
van Defensie weer 'rust in de tent'
kan brengen. „Misschien kan
Kamp nog een bemiddelingspo
ging wagen bij Verdonk. In ieder
geval kan hij een complete split
sing voorkomen. Want dat zou he
lemaal te betreuren zijn."
Met het wegsturen van Rita Verdonk zal VVD-leider Mark
Rutte mogelijk de geschiedenis ingaan als de man die zijn
partij in tweeën spleet. Vandaag zal een deel van zijn
achterban hem erop afrekenen.
door Wierd Duk
foto Robin Utrecht/ANP
Hij zal proberen een
frisse, strijdlustige in
druk te maken. Maar
in werkelijkheid
stapt WD-leider
Mark Rutte (40) vandaag gebutst
en gehavend een nieuwe politieke
arena binnen. Die bevindt zich in
een congrescentrum in Veldho
ven, in de Nederlandse provincie
dus, waar de opstand van de
WD-kiezers gaande is.
Die kiezers willen in meerderheid
bloed zien, nu Rutte zijn rivale Ri
ta Verdonk aan de kant heeft ge
schoven. 'Rita het Stemmenka-
non' uit de fractie drijven - voor
zo'n krachtdaad waarmee hij zijn
partij in een diepe crisis stortte,
heeft Rutte nooit de statuur ge
had.
Van een Hans Wiegel of een Frits
Bolkestein kunnen de WD'ers
een dergelijk optreden accepteren.
Maar Rutte wint voor hen geen
verkiezingen. En hij bepaalt in
Den Haag niet de toon en de inzet
van het debat. Dat deden Wiegel
en Bolkestein ooit wel. Net als te
genwoordig een ex-WD'er, Geert
Wilders, dit doet. En Rita Ver
donk, zo blijkt uit peilingen, die
kan het ook: ze zou inmiddels 27
zetels waard zijn.
De Kamerfractie vond ook dat Ver
donk in haar gestook tegen partij
leider Rutte te ver ging. Maar dat
betekent niet dat Rutte door zijn li
berale collega's als een winnaar
wordt gezien. De parlementariërs
Fred Teeven en Charlie Aptroot be
raden zich zelfs op hun politieke
toekomst. „Er is te snel een besluit
genomen, waar niet goed genoeg
over nagedacht is", schrijft Teeven
op zijn weblog. „Ik ben het met
dit besluit niet eens", zei Aptroot
ronduit. Een ander markant Ka
merlid, Hans van Baaien, uitte
eveneens zijn bedenkingen. Maar
Van Baaien is een volbloed WD'
dualistisch ingesteld - ziet die kan
sen en weet ze te benutten. Veel
meer mensen, zo blijkt uit onder
zoek, worden door die voortrazen
de globaliseringstrein geïntimi
deerd.
Die kiezers voelen zich thuis bij
populistische politici als Wilders
en Verdonk, die de indruk wekken
dat het mogelijk is rond Neder
land een muur op te trekken om
zo buitenlanders en als schadelijk
ervaren invloeden buiten de deur
te houden.
Tot nog toe zorgde de aanwezig
heid van Rita Verdonk in de WD
behalve voor
veel onrust ook
voor balans. Ver
donk en Rutte
vertegenwoordi
gen de conserva
tieve en sociaal-
liberale vleu
gels, die traditio
neel onderdak
vinden in deze
brede volkspar
tij. Door zich
van Verdonk en
haar ruim
.620.000 voor
keursstemmen
te ontdoen,
dreigt Rutte de
geschiedenis in
te gaan als de
man die de
WD heeft ge
spleten en - mogelijk - gemarginali
seerd. Ironisch genoeg past dit
beeld helemaal niet bij Ruttes rede
lijke en gematigde imago.
Hij zegt zelf dat er geen andere
mogelijkheid was. Maar het is dit
besluit waarop Mark Rutte van
daag door de leden zal worden af
gerekend.