Lofzang op
loze leiding
Bouwmarkt ontdekt
a
Citroengeur
v42 Pn?ma
Zaterdag 15 september 2007 PZC
TUINEN
door Romke van de Kaa
Waar hebben we
de reguliere dokter
nog voor nodig?
Citroengeur vind je niet alleen in citroenen, maar dezelf
de geur komt in allerlei plantenfamilies voor. Er zijn
zelfs planten die sterker naar citroenen ruiken dan de ci
troen zelf. Veel van die planten, zoals de citroengeranium, ci
troengras en de Lemon tea tree uit Australië zijn in onze tui
nen niet winterhard. Toch zijn er ook aardig wat naar citroen
geurende gewassen die onze winters in de tuin overleven.
Artemisia abrotanum wordt ook wel citroenkruid genoemd.
Het is een aardig struikje met zilverachtig, diep ingesneden
blad. De bloemen stellen weinig voor: citroenkruid wordt
meer als bladplant toegepast. Ieder jaar kunnen de oude tak
ken tot aan de grond toe worden teruggesnoeid. Die afgesnoei
de takken kun je weggooien, maar je kunt ze ook in de grond
steken. Dan zullen ze wortelen en heb je weer een nieuwe
plant. De geur van het blad doet inderdaad aan citroen den
ken, maar meer aan een muffe citroen die al weken ligt te ver
drogen, dan aan een verse. Hij houdt het midden tussen knol
len en citroenen.
Een heel andere, veel frissere citroengeur vind je bij citroenme
lisse, Melissa officinalis. Citroenmelisse is een vaste plant die
aan een dovenetel doet denken en die in juli en augustus
bloeit met wittige lipbloemen. Citroenmelisse houdt van
vochthoudende grond en verdraagt wat schaduw. In de volle
zon heeft het blad de neiging geel te worden.
Citroenmelisse wordt al eeuwenlang als geneeskrachtige plant
gekweekt en wordt, zoals zoveel
kruiden, in de volksgeneeskun
de tegen zo ongeveer alle be
staande kwalen aangewend.
Volgens kruidendokters helpt
een aftreksel van het blad van ci
troenmelisse tegen allergieën,
astma, bronchitis, chronische hoest, gebrek aan eetlust, depres
sie, migraine, misselijkheid, ingewandstoornissen, postnatale
problemen, hartkloppingen, onregelmatige menstruatie, opge
blazen gevoel, slapeloosheid, angst, spanning, shock en stress.
Waar hebben we de reguliere dokter nog voor nodig? In ieder
geval trekt citroenmelisse in de tuin veel hommels en bijen.
Dat kan ik bevestigen.
Citroentijm is een laag, houtig struikje, dat je meestal in zijn
bontbladige vorm tegenkomt. Dan heet de plant 'Silver
Queen', 'Silver Posie', of simpelweg 'Variegata'. Deze bontbla
dige citroentijm is sprekender dan de gewone keukentijm,
maar de geur en de smaak liggen tussen die van tijm en ci
troen. Vlees noch vis. Toch kan het kruid weinig kwaad in de
keuken.
De 'citroenigste' van alle citroenplanten is Lippia citriodora,
een heester uit Zuid-Amerika die in onze tuinen net wél, of
net niet winterhard is. Dit is een van die planten die nog inten
ser naar citroen ruiken dan de citroen zelf. Lippia wordt ook
wel citroenverbena genoemd, omdat de plant vroeger Verbena
citriodora heette. Daarna veranderde de naam in Aloysia citrio
dora, maar ook die naam beklijfde niet en tegenwoordig moet
het dan Lippia citriodora zijn.
In het Frans wordt het struikje verveine genoemd, een verbas
tering van verbena, en als verveine kom je de plant ook wei
eens tegen op de kaart van restaurants die zo chic zijn dat de
menukaart in het Frans is gesteld. Citroenverbena is inderdaad
een plant die aan gerechten een heel geraffineerde smaak kan
toevoegen. Gebruik verveine wel met mate in de keuken, want
de smaak gaat snel overheersen.
Naast een keukenkruid is citroenverbena ook een probaat mid
del tegen de muggen. Wie zich voor het slapengaan insmeert
met wat fijngewre
ven blad, zal van
muggen weinig last
hebben.
Lippia citriodora is
een heester die 3 me
ter hoog kan worden,
maar zo groot zie je
de plant bijna nooit.
De meeste struiken
zijn niet hoger dan 1
meter. Het struikje
bloeit in juni en juli
met piepkleine lila
bloemen in grote
pluimen. Spectacu
lair kun je die bloei
niet noemen, maar
het is toch net iets
meer dan een aardige
bijkomstigheid.
Citroenverbena.
foto CPD
Computers, flatscreens en
andere elektronische
apparaten komen met
karrenvrachten de woning
binnen. Maar het elektrisch
circuit is daarop niet
afgestemd. De stichting Elux
pleit daarom voor een
nieuwe aanpak: meer loze
leidingen leggen.
door Paul Geerts
Illustratie Saskia van der Linden
Handig zo'n computer
in huis, maar wie een
netwerk in de wo
ning wil aanleggen
moet wel in de weer
met boor en draden. Want de elek
triciteitsvoorziening in de Neder
landse huizen is er simpelweg niet
op berekend.
Dat is ook de ervaring van de stich
ting Elux, een organisatie waarin
onder meer 23 fabrikanten van
elektrotechnisch installatiemateri
aal verenigd zijn. „De ontwikke
ling van elektrische apparatuur
heeft geen gelijke tred gehouden
de infrastructuur in de woning",
stelt Harrie Hemmer, die als advi
seur aan de organisatie verbonden
is.
Die infrastructuur dateert net als
de normen voor de aanleg van de
elektrische installatie van vorige
eeuw. Een tijd grotendeels zonder
computers, waarin het gemiddelde
gezin tevreden was met slechts
één telefoontoestel en één televisie
in huis. Dat is nu wel anders. Het
aantal stopcontacten voldoet al
lang niet meer, evenmin als de aan
sluitingen voor televisie en tele
foon.
Die constatering was twee jaar ge
leden reden voor de oprichting
van de onafhankelijke stichting
Elux. Het doel van de organisatie
is om verandering te brengen in
de huidige situatie. Dat dit nog
niet eerder is gebeurd, hangt vol
gens Hemmer samen met de posi
tie van de installateur. „Die hangt
helemaal onderaan de bouwko-
lom", constateert de adviseur. „Hij
houdt zich aan de veiligheidsnor
men, maar daarmee is alles ge
zegd. De brancheorganisatie Une-
to-VNI pleit al jaren voor een ver
andering, maar loopt tegen een
muur." Met als gevolg dat consu
menten die nu extra apparatuur of
bijvoorbeeld een beveiligingsinstal
latie willen plaatsen, zelf aan de
slag moeten. Hetgeen vaak leidt
tot fröbelwerk.
Dat probleem kan de stichting in
bestaande woningen niet verhel
pen. Maar op het gebied van
nieuwbouw is volgens Hemmer ge
noeg te doen. De stichting streeft
naar een nieuwe infrastructuur in
de woning, eigenlijk niet meer
dan een netwerk van loze leidin
gen, waarin de bedrading indien
nodig getrokken kan worden. De
kosten ervan, zo'n 1 procent van
de bouwsom, vallen volgens Hem
mer mee.
„De infrastructuur maakt het mo
gelijk om de woning aan te passen
aan de bewoners", legt Hemmer
het idee achter de zogenaamde le-
vensloopbestendige woning uit.
Het concept bestaat uit gescheiden
structuren voor elektriciteit en
1CT, met diverse aansluitpunten
in de woning voor onder andere
computer, televisie en telefoon.
Niet alleen hinderlijke draden kun
nen daardoor achterwege blijven,
ook kan iedereen de woning zo
flexibel mogelijk indelen. Zelfs
met de inrichting van de tuin (ver
lichting, kookapparatuur) is reke
ning gehouden.
Hoewel draadloze systemen in op
mars zijn, bieden die volgens Hem
mer nog geen oplossing. „Omdat
je energie niet draadloos kunt ver
sturen en omdat verschillende sys
temen niet met elkaar matchen.
Bovendien zijn draadloze syste
men vooralsnog niet betrouw
baar."
Het concept van Elux is vastgelegd
in de NTA (Nederlandse Techni
sche Afspraak) 8044. Deze norm
wordt begin oktober tijdens de
beurs Elektrotechniek in Utrecht
officieel gepresenteerd. Al biedt
het nieuwe systeem aanzienlijk
meer comfort, Hemmer beseft dat
projectontwikkelaars en aanne
mers er vooralsnog geen rekening
mee hoeven te houden. Elux pleit
er dan ook voor dat de NTA 8044
uiteindelijk deel zal gaan uitma
ken van het Bouwbesluit.
SI
www.elux.nl
Bouwmarkten zijn niet
langer het exclusieve
domein van de klussende
huisman. Ze richten zich
steeds meer op vrouwen en
passen daar hun assortiment
en marketing op aan.
Behalve bouwmaterialen en
gereedschap verkopen
bouwmarkten steeds meer
artikelen voor decoratie van
het interieur.
door Geert Job Sevink
foto's Kees van de Veen
Marie-Gon Vos, zelf
standig werkend sty
liste, signaleert een
trend die erop wijst
dat bouwmarkten eindelijk de
vrouw hebben ontdekt.
„Ie ziet steeds meer dat bouwmark
ten en tuincentra artikelen voor
de inrichting van het interieur ver
kopen, zoals kussens en vazen.
Hier en daar zie je zelfs compleet
ingerichte kamertjes, zoals je die
tot nog toe alleen in woonwinkels
zag."
Vooral bouwmarkt Karwei, na
Gamma en Praxis nummer 3 in
Nederland, heeft zich op deze
markt geworpen. „Karwei heeft in
Apeldoorn en Sneek twee vestigin
gen geopend, waar je haast een
Bijenkorf-gevoel bij krijgt! Je ziet
er vazen, kussens, spiegels en aller
lei andere interieurartikelen", zegt
Vos.
Ook Praxis, dat zich van oudsher
1: v :J
Y'v'VL;
