afr
12 Vrijdag 14 september 2007 PZC
Drie miljoen
kinderen zijn
blijven leven
Goed nieuws: de wereldwijde kindersterfte heeft een
laagterecord bereikt en is onder de
tien miljoen per jaar gedoken. Maar zijn de cijfers die
Unicef gisteren presenteerde werkelijk een feestje waard?
„Er overlijden bijna tien miljoen kinderen en dat is nog altijd
veel te veel."
door Chris Halkes en Joost Bosman
foto Dieter Telemans/Hollandse Hoogte
De strijd tegen kinder
sterfte wordt op veel
fronten gevoerd. Hij
bestaat onder meer
uit vaccinatiepro
gramma's tegen mazelen, het ver
beteren van hygiëne, het verstrek
ken van met insecticide behandel
de muskietennetten (tegen mala
ria) en het stimuleren van borst
voeding. Gisteren meldde de
VN-kinderorganisatie Unicef trots
dat sinds in i960 kindersterfte
voor het eerst wereldwijd werd ge
registreerd, het aantal kinderen
dat voor het vijfde jaar overlijdt,
onder de 10 miljoen is gedaald.
Vooral in Azië en Latijns Amerika
sterven nu jaarlijks beduidend
minder kinderen dan in 1990. In
dat jaar spraken de meeste landen
in de wereld af het kindersterftecij
fer binnen 25 jaar terug te brengen
4,5 miljoen per jaar, als een van de
zogenoemde Millenniumdoelen.
Ook in grote delen van Afrika over
leven nu veel meer kinderen dan
17 jaar geleden, al drukt de aids-epi-
demie het resultaat op dat conti
nent.
„De boodschap die we willen uit
stralen is dat dit geen druppel op
een gloeiende plaats is, maar een
hele plens", zegt woordvoerder Sé-
bastien Kraaijeveld van Unicef Ne
derland over de enigszins ronken
de taal van Unicef Dat spreekt van
een 'historische vooruitgang voor
de overlevingskansen van kinde
ren'. „Het is wel degelijk een histo
rische resultaat, vooral als je beziet
dat die daling van 13 miljoen naar
9,7 miljoen heeft plaatsgevonden
in een periode dat de wereldbevol
king steeg van 4 naar 6 miljard.
Het is een belangrijke stap in de
goede richting, waaraan we jaren
hebben gewerkt. Om kindersterfte
omlaag te brengen moet je, naast
het verbeteren van de basale ge
zondheidszorg en het geven van
voorlichting, ervoor zorgen dat de
welvaart stijgt. Het kost tijd voor
dat je daarvan de vruchten kunt
plukken. Met dit resultaat, en als
we op dezelfde manier kunnen
doorgaan, is het millenniumdoel
haalbaar."
Bij hulporganisatie Save the Child
ren, dat zich vooral richt op het
Oorzaken kindersterfte
Top tien van boosdoeners:
L- Mazelen: 5,5 miljoen (leidt on
der meer tot longontsteking
en diarree)
Ondervoeding: 5 miljoen
Diarree: 2,5 miljoen
Longontsteking: 2 miljoen
Sterven op dag bevalling we
gens algehele slechte conditie,
vooral door ondervoeding: 2
miljoen
Gebrek schoon water en sani
tair: 1,5 miljoen
Malaria: 1 miljoen
TBC: 1,2 miljoen
Aids: 400.000
Oorlog: niet bekend, aanzien
lijk
In de meeste gevallen van kinder
sterfte zijn er meerdere oorzaken.
Daardoor is de optelsom van on
derstaande lijst hoger dan 10 mil
joen doden.
redden van kinderen in conflictge
bieden, zijn ze blij en niet blij. „Na
tuurlijk zijn we er gelukkig mee
dat het aantal sterfgevallen onder
kinderen wereldwijd afneemt",
zegt woordvoerster Marinke Ros.
„Maar er overlijden nog bijna tien
miljoen kinderen en dat is nog al
tijd veel te veel."
Save the Children presenteerde in
mei van dit jaar een relaas over kin
dersterfte dat een somberder sfeer
lijkt te ademen dan de Unicef-rap-
portage. De organisatie stelt dat
met relatief goedkope middelen
maar liefst 6 miljoen van de 10 mil
joen kinderen te redden zouden
zijn. Dat getal zet het laagterecord
van Unicef in een ander licht,
maar Ros relativeert: „Wij presen
teren ieder jaar een dergelijk rap
port, waardoor de afname van kin
dersterfte minder spectaculair
lijkt. Unicef vergelijkt het huidige
aantal met 1990, toen er nog maar
liefst 13 miljoen kinderen onder de
vijfjaar stierven."
De verslaglegging van Save the
Children concludeerde overigens
nog iets anders opmerkelijks: Poli
tieke wil levert meer op dan natio
nale rijkdom. Relatief arme landen
als Nepal, Bangladesh, Egypte en
Indonesië zijn erin geslaagd het
aantal gevallen van kindersterfte
substantieel te verlagen, doordat
de regering haar gewicht in de
strijd gooide.
Unicef-woordvoerder Kraaijeveld
beaamt onmiddellijk dat met rel-
tief weinig middelen het kinder
sterftecijfer jaarlijks met nog eens
6 miljoen kan afnemen. „Dat roe
pen wij ook altijd. Maar het gaat
erom wat de wereld erin wil inves
teren. Het budget van Unicef is on
geveer een miljard dollar. Als dat
zou worden verdubbeld, kunnen
we die 6 miljoen kinderen redden.
Dat is een schijntje als je het verge
lijkt met de talloze miljarden die
sommige landen uitgeven aan de
fensie en militaire operaties." Uni
cef krijgt, ook al is het een VN-or-
ganisatie, hiervoor geen geld van
de VN. Het geld moet komen van
donaties van regeringen, bedrijven
en particulieren.
Ook directeur Nico van Nimwe-
gen van het Nederlands Interdisci
plinair Demografisch Instituut ziet
het door Unicef gepresenteerde re
sultaat als een 'flinke stap' naar
het halen van het Millennium-
doel. „Dat is een realistisch doel ge
worden. Dat zijn jaarlijks drie mil
joen kinderen die blijven leven."
De registratie van hoeveel kinde
ren voor hun vijfde levensjaar over
lijden, is niet toevallig. Kinderen
die in de derde Wereld het vijfde
jaar halen, blijken een grote kans
te hebben volwassen te worden.
Demograaf Van Nimwegen ziet
het verder terugbrengen van het
kindersterftecijfer ook niet alleen
op het bordje van Unicef liggen.
„Landen moeten zelf veel meer
gaan investeren in hun gezond
heidszorg. Dat is heel goed moge
lijk, ook in de Derde Wereld. Uni
cef hoeft dat echt niet allemaal te
betalen."
Niet iedereen kan het op
brengen het blijven leven
van kinderen alleen posi
tief te beschouwen. Op enkele in
ternetfora betreurden mensen gis
teren al dat op deze manier de
groei van de wereldbevolking is be
vorderd, hetgeen 'toch schadelijk
is voor de aarde en de mensheid'.
Demograaf Van Nimwegen doet
dit af als 'volstrekt belachelijk'.
„De invloed van kindersterfte op
de ontwikkeling van de wereldbe
volking is nihil. We hebben het
over een wereldbevolking van 6,2
miljard en die zal sowieso groeien
naar 9 miljard. Een paar miljoen
kinderen maakt daarvoor niets uit.
Sterker, naarmate meer kinderen
in leven blijven, zullen mensen ge
neigd zijn minder kinderen te krij
Tijdens een vaccinatiecampagne tegen de mazelen op het platteland van Noordc
oorzaken van kindersterfte.
gen. Afname van de kindersterfte
kan de bevolkingsgroei dus zelfs af
remmen."
Unicef-woordvoerder Kraaijeveld
verwerpt verontwaardigd elke sug
gestie om het aanpakken van kin
dersterfte in verband te brengen
met de overbevolking. „We gaan
de groei van de wereldbevolking
toch niet afremmen over de rug
van onschuldige kinderen. Daar
zijn andere wegen voor. Mensen
in de Derde Wereld moet via voor
lichting bijvoorbeeld bijgebracht
worden dat ze voor hun toekomst
of oudedagvoorziening niet afhan
kelijk zijn van het hebben van veel
kinderen."
Zal de manier waarop Unicef het
goede nieuws de wereld heeft inge-
trompetterd er niet toe leiden dat
we nu met z'n allen achterover leu
nen? Woordvoerder Ros van Save
the Children denkt van niet: „Het
tegenovergestelde zal juist gebeu
ren, zeker als mensen ze zich een
beetje verdiepen in het onder
werp. Ze zien dan dat alle inspan
ningen vruchten hebben afgewor
pen. En dat het werkt."
Kindersterfte in de wereld
Vreemde kaart Per jaar sterven w<
zien hoe de wereld eruit ziet als kin
Het oppervlak van een land laat het
dat overlijdt voor hun vijfde levensj
500.000
kinderen
Noerd-Amerika
33.000
Verepigde Staten
f Haïti
in du ras*'
Mexico
i
Guinee-Bissair-*
Guinee
Guatemal^?IICv'a8ua
Colombia ZLJe'a
izilië
100.0<
n Brazilië
A Peru
Bolivia
Argéntinië
Liberia
Ivoorkt
4>8 mij
