)or
Nederlandse Spoorwegen en ProRail
'We pikken niet dat er iets misgaat'
k 33°*
'De ellende met die computers keert steeds weer terug'
Rikus Spithorst, woordvoerder Rover
PZC Woensdag 12 september 2007 11
ProRail in cijfers
Hageman heeft er wel vertrouwen
in dat het goed komt. „Het móet
goedkomen. Want het personen
vervoer neemt naar schatting in
de Randstad en richting Arnhem
en Nijmegen met 30 procent toe
de komende tien jaar. Dan kun je
niet zonder een back-up systeem
zoals dat nu wordt geïnstalleerd.
Gek dat zoiets wel beschikbaar is
voor vliegtuigen, maar niet voor
het treinverkeer."
Mocht in Den Haag, mede door
het nieuwe onderzoek, de geld
kraan richting ProRail opengaan,
dan hopen de NS een ambitieus
plan te kunnen verwezenlijken.
Zo laat Hageman doorschemeren.
Een fijnmazig metronetwerk in de
Randstad, dat is de vurige wens
van de spoorwegen. Hageman:
„Vergeet niet dat elke trein die we
extra vullen honderden automobi
listen uit hun wagen haalt."
Begin jaren negentig waren het beheer en de uitbating van het spoor
nog in handen van de Nederlandse Spoorwegen. Europese wetgeving
schreef echter liberalisering en scheiding van exploitatie en beheer van
het spoor voor. De NS moesten daardoor organisaties op het gebied van
infrastructuur afstoten.
Deze 'taakorganisaties' legden zich vanaf 1995 toe op het beheer van
het Nederlandse spoor. Railinfrabeheer zorgde voor het onderhoud en
de aanleg. Railned bepaalde wie op welk moment van het spoor gebruik
mocht maken en zag toe op de spoorwegveiligheid. Railverkeersleiding
regelde het dagelijkse treinverkeer. Tot 2002 vielen de bedrijven onder
het NS-concern.
In 2002 werd de scheiding tussen beheer en uitbating van het spoor
definitief. De Tweede Kamer stemde voor de Spoorwegwet, waardoor er
meer duidelijkheid ontstond over de taakverdeling. De taken en
verantwoordelijkheden van gebruikers en beheerders van het spoor
werden nu ook organisatorisch gescheiden: Railinfrabeheer, Railned en
Railverkeersleiding gingen zelfstandig verder.
Om het beheer van het spoor nog duidelijker te markeren, vormen
Railinfrabeheer, Railned en Railverkeersleiding sinds 1 januari 2003
samen ProRail. Overigens zonder de spoorwegveiligheidstaak van
Railned, dat deel uitmaakt van Verkeer en Waterstaat. ProRail heeft als
doel een betrouwbaar en veilig spoornet te bieden.
Volgens dr. Jop Groene-
weg, veiligheidspsycho
loog aan de Universiteit
van Leiden en deskundig in het
'menselijk falen' gaat het bij
treinstoringen mede om een
'perceptieprobleem' bij de reizi
ger. „Doen we iets vrijwillig of
juist niet? Begrijpen we wat er
gebeurt of niet? Gaat het om
veel of weinig mensen? Het
technologische aspect is ook be
langrijk. Een computerstoring
wordt veel zwaarder aangere
kend, dan een fout die een
mens maakt. Op al deze punten
scoort een treinstoring heel
hoog", verklaart Groeneweg. Hij
constateert een toenemende 'ze
ro tolerance'-houding in de
maatschappij. „We accepteren
niet meer dat er ook maar een
kleinigheid misgaat, doordat we
te veel plannen."
Mede daarom stellen de Neder
landse Spoorwegen volgens
Groeneweg veel te hoge eisen
aan zichzelf. „Wat risicomanage
ment betreft, scoren de NS na
melijk idioot hoog, vergeleken
met bijvoorbeeld de chemische
industrie. Ik geloof dat ze een be
schikbaarheid hebben van 99,4
procent."
In die zin neemt Groeneweg het
op voor het spoorbedrijf. „In de
perceptie van mensen moeten
de NS veel te hoog presteren. In
de file staan is niet leuk, maar
we vinden het minder erg dan
wanneer de trein vertraging
heeft. Het is natuurlijk hip om
kwaad te zijn op de NS maar
ook wel een beetje goedkoop."
Hoe kan volgens de psycholoog
de reiziger het best omgaan met
treinstoringen? Agressie luchten
raadt Groeneweg af. „Ik had
laatst zelf een langdurige vertra
ging en ben een hapje gaan
eten. Dat werkt veel beter. Ook
fysiek: je bloedsuiker gaat ervan
omhoog, waardoor je bijna niet
meer chagrijnig te krijgen
bent."
Zijn advies aan de NS luidt dan
ook: ga rond met manden met
snoep. „Alleen al iets krijgen,
maakt dat het humeur van men
sen opknapt. Ze voelen dan dat
ze ook iets moeten terugdoen,
door niet meer boos te zijn."
ProRail is verantwoordelijk voor
6.S17 kilometer spoor
8.280 wissels
2.716 overwegen
9.825 seinen
13 verkeersleidingsposten
376 stations
86 beweegbare bruggen <L
6 tunnels
Treinkilometers
In miljoenen kilometers in 2006.
Personen
118,9
Goederen
10,4
Overig
6,8
Werken aan het spoor
Buitendienststellingen van het spoor
met geringe tot ernstige hinder
voor het treinverkeer.
358
306
2004 2005 2006 2007
Verwachting voor 2007
infographic: JD/ bron: Jaarverslag ProRail 2006
Storingen in 2007
17 juli - Treinreizigers kunnen
anderhalf uur geen kaartje ko
pen bij de pinautomaten op al
le stations van de NS.
17 juli - Tussen Den Haag HS
en Rotterdam en Den Haag CS
en Utrecht rijden minder trei
nen door een blikseminslag.
16 juli - Door problemen in
het bedieningssysteem kunnen
de seinen en wissels rondom
Zwolle niet meer worden be
diend. Hierdoor ontstaat een
uren durende storing in het
noorden van het land.
- 5 juni - In de ochtenduren rij
den er door een storing geen
treinen tussen Rotterdam Cen
traal en Rotterdam Blaak, Rot
terdam Noord en Schiedam
Centrum.
27 april - Sein- en wisselstorin
gen verstoren bijna twee uur
het treinverkeer tussen Alme-
lo-Hengelo, Almelo-Wierden
en Almelo-Marienberg.
5 april - Spoorwegstoringen
op de Lingelijn, tussen Gelder-
malsen en Beesd. Het onge
mak duurde anderhalf uur.
- 4 april - Urenlange sein- en wis
selstoringen in Tilburg en op
de trajecten tussen Oisterwijk,
Den Bosch en Breda plaatsen
het Brabantse treinverkeer
voor grote problemen.
30 maart - Een wisselstoring
legt alle treinverkeer lam tus
sen Amersfoort en Apeldoorn.
2 maart - Het Centraal Station
van Amsterdam raakt urenlang
onbereikbaar per trein. Een van
de computers raakt defect,
waardóór het treinverkeer in
een groot gebied zeventig mi
nuten moest worden stilge
legd.
- 23 februari - Het treinverkeer
rond Utrecht en Rotterdam
wordt getroffen door compu
terstoringen. Er is slechts 'zeer
beperkt' treinverkeer mogelijk.
