Onrust over toedienen rustgevende medicijnen
Inspectie doet grootschalig onderzoek naar rustig houden ouderen
Meldpunt voor
medische fout
pzc Dinsdag 11 september 2007 5
Drie kwart ouderen in
verpleeghuizen slikt
dwangmedicatie.
door Jacqueline Steenwijk
utrecht - Het toedienen van kal
meringstabletten of antipsychotica
om te voorkomen dat dementeren
den ronddwalen op de afdeling of
de rust verstoren door voortdu
rend te roepen, is al jaren gemeen
goed in Nederlandse verpleeghui
zen. Volgens klinisch geriater en
farmacoloog Rob van Marum van
de Universiteit van Utrecht krijgen
bijna drie op de vier ouderen der
gelijke middelen toegediend. „Hoe
wel er goede redenen kunnen zijn
om deze middelen korte tijd voor
te schrijven, is er nauwelijks be
wijs dat ze effectief zijn bij onrus
tig gedrag. Je dempt het alleen, je
lost het niet op."
Ruim één op de drie ouderen
krijgt langdurig een antipsychoti-
cum. „Een schrikbarend hoog aan
tal. Iets waar ik me grote zorgen
'Toch kiest iedere arts er
soms voor. Je staat met de
rug tegen de muur'
om maak. Want met name an
tipsychotica hebben ernstige bij
werkingen." Zo veroorzaakt het
meest gebruikte middel, Haldol,
verschijnselen die op de ziekte van
Parkinson lijken. De spieren wor
den stijver waardoor de kans op
vallen toeneemt. Ook gaan patiën
ten erdoor kwijlen en kunnen blij
vende bijwerkingen ontstaan, zo
als constant smakkende bewegin
gen maken met de mond. Ook tas
ten antipsychotica het verstande
lijk vermogen aan. Emoties vlak
ken af en het brein versuft.
„Dit zijn bijwerkingen die je niet
wilt", zegt Van Marum als ver
pleeghuisarts heeft gewerkt. „De
kwaliteit van leven voor die oude
ren gaat achteruit. Toch kiest iede
re arts er soms voor. Je staat met
de rug tegen de muur. Want wan
neer een oudere zes uur per dag
blijft roepen, dan lijdt een hele af
deling daar onder." Wiens belang
gaat voor, die van de dementeren
de oudere of die van de andere
aanwezigen op een afdeling? Vol
gens Van Marum wordt die vraag
vaak beantwoord in het nadeel
van de onrustige dementerende.
Inzet 'sufmakers' in
verpleeghuizen zou
gemeengoed zijn.
den haag - De Inspectie voor de
Gezondheidszorg (IGZ) zal deze
maanden controleren op het ge
bruik van dwangmedicatie bij ver
pleeghuizen. Ouderen met versto
rend gedrag kalmerende medicatie
geven mag alleen onder strikte
voorwaarden.
Grote Zeeuwse instelling voor ver-
pleegzorg SVRZ onderzoekt of
Hetzelfde geldt voor bedhekken
en heupbanden die ouderen wor
den opgelegd, vaak om valpartijen
of rusteloos rondlopen te voorko
men. Volgens Jan Hamer, hoogle
raar Verpleging en Verzorging van
zonder fixatie van vaak verwarde,
aggressieve en broze patiënten ge
werkt kan worden in hun centra.
Medicatie is soms nodig, maar zo
kort en licht mogelijk, stelt direc
teur R. Heijboer.
Uit diverse onderzoeken blijkt ech
ter dat in de brede sector kalme
rende middelen en vastzetten ge
meengoed zijn om de rust op afde
lingen te bewaren. Tot nu heeft
IGZ weinig zicht op het toepassen
van vrijheidsbeperking in verpleeg
huizen. De dienst denkt dat
dwang veel vaker wordt toegepast
ouderen, wordt één op de twee
ouderen om die reden in zijn be
weging beperkt. „Maar in slechts 2
tot 5 procent van de gevallen leidt
een valpartij daadwerkelijk tot let
sel." Volgens hem zijn er alternatie-
dan gemeld. IGZ kreeg vorig jaar
slechts 177 meldingen van dwang
medicatie binnen. Dit jaar werden
vooralsnog 94 meldingen gedaan.
Bijna drie op de vier ouderen in
verpleeghuizen krijgen 'sufma
kers', constateerde hoogleraar Ver-
pleeghuiskunde Raymond Koop-
mans van het Universitair Me
disch Centrum begin dit jaar.
Vakorganisatie Verpleegkundigen
en Verzorgenden Nederland
(WNV) maakte in maart dit jaar
openbaar dat ruim 80 procent van
het personeel in de verpleeghuis
ven voor het drogeren of vastbin
den van ouderen. Zo worden zij
ook rustig als je naast hen gaat zit
ten en aandacht aan hen besteedt.
In de praktijk schort het echter
aan kennis én mogelijkheden.
sector wekelijks ouderen in hun
vrijheid beperkt.
Heijboer: „We zijn terughoudend
met medicatie, zeker met langdu
rig gebruik. Het slaat harder aan
bij oude mensen. Er is soms wel
wat nodig, maar iemand een half
uur laten rusten kan ook helpen.
Wij merken dat door de rust in
kleinschalige woningen minder
medicatie en dwang nodig is dan
op afdelingen. Zes dementerenden
storen elkaar minder dan vijftien."
De Inspectie voor de Gezondheids
zorg bericht eind dit jaar.
hilversum - Stichting De Ombuds
man begint een onderzoek naar
de afhandeling van schadeclaims
en klachten na een vermijdbare
medische fout. Slachtoffers van
medische missers kunnen meewer
ken aan het onderzoek door op de
website www.deombudsman.nl
een enquête in te vullen.
Volgens Stichting De Ombudsman
laat de letselschaderegeling na me
dische fouten nog veel te wensen
over.
Vaak is het indienen van een
klacht of schadeclaim het begin
van een slopende en kostbare
strijd over de schuldvraag. Het
komt zelfs voor dat de patiënt over
lijdt voordat zijn schadeclaim is af
gehandeld, aldus de stichting.
Met het onderzoek wil De Om
budsman alle knelpunten in kaart
brengen.
In 2003 bracht De Ombudsman al
een kritisch onderzoeksrapport
naar buiten over de letselschadere
geling bij verkeersongevallen en
ongelukken op het werk.
Regime biauwtong
vereenvoudigd
den haag - Minister Verburg van
Landbouw vereenvoudigt het regi
me tegen de dierenziekte biauw
tong. Boeren hoeven minder haast
te maken met het melden van een
verdenking van de ziekte. Het is
voortaan genoeg als de eigen die
renarts de ziekte vaststelt. Daarbij
is geen laboratoriumonderzoek
vereist. De ziekte, die vooral voor
schapen gevaarlijk is, is op 1619 lo
caties in Nederland vastgesteld.
Politie pakt gevluchte
veroordeelde loverboy
utrecht - De politie heeft in de
nacht van zondag op maandag een
bij verstek veroordeelde loverboy
aangehouden in een woning in
Hengelo. Dat meldde het Open
baar Ministerie. De man kreeg in
juli twaalf jaar celstraf opgelegd
door de rechtbank in Utrecht voor
mensenhandel, verkrachting en
pogingen tot doodslag. Hij mocht
zijn veroordeling thuis afwachten,
maar hij ging er vandoor.
Van den Ende wil
'zorgboulevards'
amsterdam - Theaterproducent
Joop van den Ende wil 'zorgboule
vards' bouwen. Het vastgoedbe
drijf van Van den Ende, Living Ci
ty Property Performance, voert ex
clusieve gesprekken met twee zie
kenhuizen in het midden van het
land over de plannen.
De nadruk komt te liggen op zorg-
hotels, speciaal voor mensen die
uit het ziekenhuis komen maar
nog medisch hulp nodig hebben.
Achmea wil via rechter
meer geld thuiszorg
utrecht - Achmea wil via de rech
ter meer geld afdwingen voor de
thuiszorg. Dat meldde de zorgver
zekeraar gisteren na een gesprek
met de Nederlandse Zorgautori
teit. Achmea Zorgkantoor wil de
dreiging van patiëntenstops van
veel zorgaanbieders afwenden en
meer geld krijgen dat voor de uit
voering van de AWBZ nodig is, al
dus Melanie Schultz van Haegen,
directeur Zorginkoop.
Tanja Nijmeijer staat
als icoon op T-shirt
rotterdam - Een afbeelding van
Tanja Nijmeijer prijkt nu ook op
een T-shirt. De grafisch ontwerper
Vos Broekema zag een icoon in de
beeltenis van de Nederlandse, die
actief is binnen de Colombiaanse
guerrillabeweging Fare.
Op het groene T-shirt is een foto
van de Nederlandse in camouflage-
kleuren afgedrukt. De 29-jarige
Rotterdammer heeft het T-shirt
niet ontworpen als ode aan Tanja.
Verdachte Melissant
legt verklaringen af
rotterdam - De 29-jarige man uit
Melissant die zijn vrouw en doch
tertje om het leven zou hebben ge
bracht, heeft gisteren verklaringen
afgelegd. Over het mogelijke mo
tief wil justitie nog niets zeggen.
Het OM verdenkt hem van moord
dan wel doodslag. Vrijdagavond
meldde hij zich op het politiebu
reau in Hellevoetsluis met het ver
haal dat hij zijn 31-jarige vrouw en
3-jarig kindje had gedood.
Fractievoorzitter van
SP in Zwolle stapt op
zwolle - De SP in Zwolle zit van
af volgende week zonder fractie
voorzitter. Margriet Twisterling
stapt op omdat het landelijke par
tijbestuur in de kwestie-Yildirim
'ondemocratisch, onsportief en
manipulatief gedrag' vertoont. Het
SP-lidmaatschap van haar man
Düzgün Yildirim is hem vrijdag
door het bestuur ontnomen, om
dat hij weigert zijn zetel in de Se
naat ter beschikking te stellen.
De Inspectie voor de Gezondheidszorg begint een onderzoek naar het onrechtmatig gebruik van sufmakende medicatie.
foto Harmen de Jong/CPD
