-
is geert besluithet overkomt je'
b
S>
Jo wil zo lang mogelijk
voor Jeannet zorgen
'Het beste advies dat ik een mantelzorger kan geven is: zorg goed voor jezelf.
Professor Mia Duijnstee, lector familiezorg.
PZC Zaterdag 8 september 2007 I 1 7
Mantelzorgers
Er zit ook een cultuuraspect aan.
Hoe ga je als maatschappij om
met mensen die zorg nodig heb
ben?"
„Tegen alle verhalen in laten de
cijfers zien dat het volume aan ge
boden mantelzorg in de afgelo
pen periode stabiel is gebleven.
Dit ondanks de individualisering
van de maatschappij en het feit
dat steeds meer mensen werken.
We moeten niet vergeten dat
mantelzorg er altijd al is geweest.
We hebben er alleen in de jaren
zeventig een naam aan gegeven.
Het is nog maar de vraag of de in
dividualisering van de maatschap
pij afbreuk doet aan onze solidari
teit in de zin van principiële be
reidheid als het gaat om zorg
voor elkaar."
Duijnstee hamert op het verschil
tussen mantelzorgers en vrijwilli
gers. „Mantelzorg is geen besluit,
het overkomt je. Vrijwilligers zijn
Mia Duijnstee.
foto HH
ook heel belangrijk als aanvulling
op de mantelzorg. Maar een vrij
williger kiest ervoor om vrijwilli
ger te zijn en kan ook stoppen.
Mantelzorgers kunnen dat niet."
„Het beste advies dat ik een man
telzorger kan geven is: zorg goed
voor jezelf. Mensen willen graag
voor hun naasten zorgen maar
gaan daarbij vaak over hun gren
zen heen. Het is belangrijk dat ze
hun eigen grenzen kennen, want
alleen dan houden ze het vol.
We moeten hun taken verlich
ten: door hulp over te laten ne
men door beroepskrachten of
vrijwilligers, financiële steun te
geven, maar bijvoorbeeld ook
door aanpassingen in huis."
„Het netwerk van steunpunten
in het land is daarbij cruciaal.
Mensen moeten weten dat ze
daar terecht kunnen voor vragen
en hulp. En we moeten proberen
zo veel mogelijk mensen te berei
ken met voorlichting. Veel men
sen zien zichzelf helemaal niet
als mantelzorger terwijl ze dat
wel zijn. Er bestaat ook schroom
om hulp te vragen. Het is toch
immers normaal dat je voor el
kaar zorgt?"
2,4 miljoen mantelzorgers Mantelzorgers zijn ca. 1,28 miljard euro
zorgen meer dan acht uur aan zorgtaken kwijt per jaar.
per week óf langer dan drie
maanden voor een ander.
750.000 mantelzorgers
zorgen meer dan acht uur
per week én langer dan drie
maanden voor een ander.
200.000 mantelzorgers
voelt zich zwaar belast of
zelfs overbelast.
Kosten
(bijv. voor wassen,
vervoer, voeding)
infographic: JD bron: Sociaal en Cultureel Planbureau
Nederland telt 2,4 miljoen mantelzorgers
Mantelzorgers zorgen vanuit een persoonlijke band voor een chronisch
zieke, gehandicapte of hulpbehoevende partner, ouder, kind of ander fa
milielid, vriend of kennis. Mantelzorg is vaak langdurig en intensief.
In Nederland zorgen volgens het Sociaal en Cultureel Planbureau 2,4 mil
joen mensen meer dan acht uur per week óf langer dan drie maanden
voor een ander. Van hen zorgen 750.000 mensen meer dan acht uur per
week én langer dan drie maanden voor een ander.
Van dat aantal voelen tussen de 150.000 en 200.000 mantelzorgers
zich zwaar belast of zelfs overbelast. Velen van hen zijn vierentwintig
uur per dag beschikbaar als zorgverlener.
Professor Mia Duijnstee, lector familiezorg aan de Hogeschool van
Utrecht, zegt dat in Nederland 80 procent van alle zorg thuis en onbe
taald wordt gegeven; 11 procent van de volwassenen, bijna anderhalf mil
joen mensen, zorgt voor een chronisch ziek familielid.
Volgens het Sociaal en Cultureel Planbureau zijn mantelzorgers bijna 1,3
miljard euro per jaar kwijt aan zorgtaken: 830 miljoen aan kosten en
450 miljoen aan gemist inkomen.
Het grote verschil tussen mantelzorgers en 'gewone' vrijwilligers is
dat de eerste groep het vanzelfsprekend vindt zorg te verlenen. Ze voe
len zich dan ook meer verplicht, wat problemen kan veroorzaken.
Zes juli 2006 was een zwar
te dag in het leven van Jo
(82) en jeannet (79) Steij-
ger. Jeannet kwam ten val in de
keuken en brak haar heup. Ze
werd met succes geopereerd maar
was daarna 'een beetje in de war',
vertelt ze zelf. Ze mocht gelukkig
weer naar huis maar hield klach
ten. Na de weken dat ze in het zie
kenhuis verbleef passeerde er een
lange stoet artsen en 'logen' de re
vue, onder andere een geriatrisch
psycholoog en een neuroloog.
„Die konden niets voor mij
doen", zegt Jeannet. Ze gaven het
echtpaar ook geen raad waar wél
hulp te vinden was. Jeannet over
haar klachten: „Ik was hyperner
veus en had ook niet in de gaten
dat ik een klein beetje dement
ben, want dat zeggen ze."
Voor Jo brak een loodzware perio
de aan, hij stond er helemaal al
leen voor. Ondanks dat Jeannet
na een tijdje thuis in bed te zijn
verzorgd door Jo weer mobiel
werd, kon ze een aantal dingen
niet meer, zoals de krant lezen en
orgelspelen. En het hele huishou
den kwam op Jo zijn schouders.
„Van tevoren wist ik van een was
machine alleen maar dat er een
stekker aanzat", zegt hij.
Hij had geen tijd meer voor zich
zelf De geliefde tuin kreeg min
der aandacht en ook zijn hobby's
- 'een beetje met elektriciteit spe
len, houtbewerken' - leden er on
der.
De spanningen in huize Steijger
liepen op, want als je op een ande
re manier van elkaar afhankelijk
wordt, legt dat een emotionele
druk op een relatie.
Ze hebben weliswaar vier kinde
ren maar drie daarvan wonen ver
weg. „Een dochter woont hier
wel in de buurt maar die heeft
een ontzettend druk leven en
daar willen en kunnen we niet al
tijd een beroep op doen", zegt Jo.
Het werd er niet leuker op in
huis. Op een ochtend was Jean
net het beu. In een blad van de
Katholieke Bond voor Ouderen
zag ze de naam van de plaatselijke
ouderenadviseur staan. Ze belde.
„En toen ging de trein rijden", ver
telt Jo, terwijl een glimlach op
zijn gezicht doorbreekt. Binnen
de kortste keren was van alles
voor het al 53 jaar getrouwde paar
geregeld, waaronder hulp van de
Stichting Mantelzorg Midden-Bra
bant, huishoudelijke hulp aan
huis en Jeannet gaat voortaan een
dag per week naar een verzor
gingshuis. Jo komt nu weer aan
zichzelf toe. „Dat moet ook, want
anders hou ik dit niet vol. Alles is
nu prima geregeld."
Via de stichting Handen in Huis
komt er af en toe eens iemand die
een aantal dagen 24 uur per dag
voor Jeannet zorgt. „Zodat ik
even met vakantie kan", zegt Jo.
„Dankzij alle hulp kan ik mijn zin
nen weer verzetten, krijg ik af en
toe rust. Ik heb een jaar lang aan
gemodderd. Niemand vertelde
ons wat er allemaal kon. Ik heb
het een jaar volgehouden maar
het had niet veel langer moeten
duren."
Jo hoopt dat hij op deze manier
nog lang voor Jeannet mag zor
gen. „Want dat dóe je toch ge
woon? We zijn al 53 jaar bij el
kaar! Dan heb je alles voor elkaar
over. Maar het moet wel kun-
