Steve Fossett
De 116 records van Fossett
12 Donderdag 6 september 2007 PZC
De wereld rond in
een luchtballon
Steeds hoger, sneller en
Zijn naam is synoniem voor
opmerkelijke records, te land, ter
zee en vooral in de lucht. Tot het
uiterste gaan is een manier van
leven van de schatrijke Steve
Fossett. Sinds maandag wordt de
moderne Charles Lindbergh
vermist.
door Niek Opten
Graphic Chantal van Wessel en Ronald Visser
De jonge Steve Fossett leerde
bij de scouting hoe hij moei
lijke terreinen moest be
dwingen. „Ik was twaalf
toen ik mijn eerste berg be
klom. Ik ben daarna gewoon doorgegaan,
met steeds grotere projecten."
Zo vat de Amerikaanse avonturier (nu 63
jaar) in een recent interview zijn leven sa
men. Een leven dat de laatste decennia in
het teken staat van het vestigen van we
reldrecords. Van opmerkelijke records: in
een luchtballon of dubbeldekker, op een
zeilboot of ski's; de schatrijke zakenman
probeert er elke keer iets bijzonders van te
maken door het uiterste te verlangen van
zichzelf en zijn team. James Stephen Fos
sett verzamelt records zoals anderen bij
zondere postzegels. Maar liefst 116 maal
zet hij een prestatie neer die nog nooit ie
mand was gelukt. De Amerikaan heeft
nog steeds 76 wereldrecords op zijn naam
staan.
De jonge jaren van de in Californië gebo
ren miljardair-avonturier staan vooral in
het teken van mislukte records en 'net
niet'. Zo neemt hij vier maal deel aan een
ski-marathon van 160 kilometer, maar
moet elke keer voortijdig afhaken. Het Ka
naal overzwemmen verloopt ook niet soe
pel. Drie keer haalt hij de overkant niet,
de vierde keer zet hij een van de slechtste
tijden neer. Het bergbeklimmen gaat hem
beter af Hij heeft de zes hoogste toppen
op de zeven continenten beklommen. Al
leen de Mount Everest ontbreekt nog op
zijn lijstje.
Gaandeweg komt Fossett, die als makelaar
inmiddels grote successen behaalt, steeds
meer in de ban van uithoudingsproeven:
van extreme triatlons en de 24 uur van Le
Mans tot een hondensleerace in Alaska
over 1900 kilometer.
In de jaren '90 begint het te knagen bij de
Amerikaan. Zijn uitzonderlijke prestaties
krijgen nauwelijks aandacht, net zoals zijn
zakelijke successen. „Ik werd steenrijk als
makelaar maar ik raakte buiten het kringe
tje specialisten niet bekend. Terwijl in de
avonturensporten elk succes een veel gro
tere weerklank heeft. Toch blijft het over
treffen van mezelf de grootste drijfveer in
alles wat ik onderneem", blikte Fossett vo
rig jaar terug in een Belgisch sporttijd
schrift.
De avonturier besluit het daarom te zoe
ken in de luchtvaart en zeilsport. Grote be
kendheid krijgt de opvolger van Charles
Lindbergh en andere legendarische pio
niers als hij in een luchtballon de wereld
rond wil varen. Pas de zesde poging slaagt,
maar zijn naam is daarna niet meer uit de
media weg te slaan.
Fossett verbreekt het ene na het andere ex
treme record. Een van de opmerkelijkste
is zijn poging om zonder stop en zonder
tussentijdse brandstofbevoorrading de we
reld rond te vliegen. Voor de financiering
tekent Richard Branson, de Britse me-
de-miljardair-avonturier die groot werd
met vliegmaatschappij Virgin. Met de Vir
gin Atlantic Global Flyer, een speciaal
voor dit doel ontworpen vliegtuig, gaat hij
de globe rond. Ondanks het uitvallen van
zijn navigatie en een lek in de brandstof
tank klaart hij de klus in 67 uur. Een jaar
later flikt hij het kunstje nog een keer, nu
om in de boeken te belanden als piloot
die de langst afgelegde non-stopvlucht
heeft afgelegd.
Critici respecteren zijn moed en uithou
dingsvermogen maar wijzen op de im
mense inzet van middelen en mensen om
zijn uitdagingen tot een succes te maken.
In hun ogen koopt Fossett zijn records
min of meer.
Het is een onderschatting van de grenzelo
ze inzet die de recordhouder telkens laat
zien. Het materiaal mag dan optimaal zijn,
het zijn geen acties voor mietjes.
Dat blijkt uit het gegeven dat de Ameri
kaan lang niet altijd slaagt. Niet omdat hij
zich slecht voorbereidt, maar omdat zijn
projecten vaak grenzen aan het onuitvoer
bare. Daarbij neemt hij vaak grote risico's.
Deze maand zou Fossett aan zijn nieuw
ste uitdaging beginnen: het snelheidsre-
- Zweefvliegtuig: kan een snelheid bereiken van bijna 300 kilometer per uur.
Het drukpak van de piloot wordt opgeblazen om hem te beschermen tegen
te lage luchtdruk en de koude temperatuur. -
Berggoiven
Westelijke wind buigt af tegen de
kamtijn van de berg. Sterke opwaartse
stroming, gevoed door een polar vortex
(cycloon bij de polen) helpt het zweef
vliegtuig te zweven in de stratosfeer.
Wolken kunnen lensvormig zijn. Die
opvallende vormen danken hun ontstaan
aan wind of golfvormige beweging van
lucht onder invloed van heuvels of
bergen. Wanneer de wind met een flinke
kracht tegen de berg blaast wordt de
lucht gedwongen te stijgen. Aan de
achterzijde van de berg daalt de lucht
dan weer. Een lenswolk blijft daarom min
of meer permanent boven dezelfde
plaats hangen, terwijl de lucht gewoon
verder stroomt
Fossett heeft 116 records gebroken in vijf verschillende disciplines. Daarvan
staan er 76 nog steeds op zijn naam. Een greep uit zijn indrukwekkende cv.
- In een luchtballon over de Grote Oceaan. In februari 1995 vloog Fossett
als eerste in een luchtballon over de Grote Oceaan.
- Zeilend zo snel mogelijk over Atlantische Oceaan. Fosset en zijn crew
zeilden in oktober 2001 in vier dagen en 17 uur over de Atlantische Oceaan,
43 uur sneller dan het oude record.
- De wereld rond in een zeilboot. In zijn maxi-catamaran Cheyenne zeilden
Fossett en zijn dertienkoppige bemanning in 58 dagen en 9 uur rond de
wereld, begin 2004.
- Zo snel mogelijk vliegen met een luchtschip. Met een Zeppelin NT, een
moderne variant van de 'vliegende sigaar', wist Fossett in oktober 2004 115
km per uur te vliegen, een stuk sneller dan het oude record van 92,8 km/uur.
- Langste afstand in een zweefvliegtuig. Maar liefst 2.192 kilometer legden
Fossett en zijn maat Terry Delore december 2004 afin een zweefvliegtuig.
- Non-stop om de aarde vliegen. In februari 2005 vloog Fossett in 67 uur als
eerste alleen in een vliegtuig om de wereld zonder te tanken. Zijn gemid
delde snelheid (550,7 km/uur) was eveneens een wereldrecord.
- Zo hoog mogelijk met een zweefvliegtuig. Augustus 2006 vlogen Fossett
en co-piloot Einar Enevoldson in een zweefvliegtuig op 15 kilometer hoogte.
- Om de wereld in een luchtballon. In juni 2002 was hij de eerste persoon
die nonstop om de wereld vloog in een heteluchtballon. Over de 33.195
kilometer deed hij 13 dagen en acht uur.
- Langst afgelegde vlucht in een vliegtuig. In februari 2006 vloog hij in de
speciaal voor die tocht ontworpen Global Flyer solo en zonder bij te tanken in
ca. 76 uur anderhalf keer rond de wereld. De 42.469 afgelegde kilometers
was de langste afstand ooit door een vliegtuig afgelegd zonder te tanken.
