Wonderbaarlijke stem wekt kippenvel
Filmfestival wil uitgevers en
producenten samenbrengen
Musea dienen zichzelf
opnieuw uit te vinden
DEZ MONA
Concert Abdijplein, Middelburg.
Zeeland Nazomerfestival.
Gezien ma 3/9.
door Rolf Bosboom
Bij de zuiderburen zijn ze nogal
hip, maar in Nederland is Dez Mo-
na nog vooral een goed bewaard
geheim.
De muziek van de Vlaamse band
lijkt bovendien het beste te ge
dijen in de broeierige beslotenheid
van duistere nachtclubs en niet
echt op een ruim bemeten, wat
winderig plein tijdens een verras
send kille maandagavond.
Dez Mona leek dan ook gisteren
voor een bijna onmogelijke opga
ve te staan, zeker omdat de belang
stelling ook nog eens - niet hele
maal verrassend - bescheiden
bleek te zijn.
„Het is een beetje fris", zei zanger
Gregory Frateur voor aanvang ten
overvloede, maar niettemin liet hij
weten 'zeer vereerd' te zijn op 'dit
prachtige plein' te mogen spelen.
Het vijftal begon dapper, juist niet
met een wat steviger nummer,
maar met de vertrouwde opener
(Listen to the way) It goes, een
haast verstild verzoek om aan
dacht. Het werd beantwoord,
i zeeland
nazomerfestival
want het spaarzame publiek luis
terde met bewonderenswaardige
toewijding.
Die verdient Dez Mona ook, want
het is muziek die beroert, die diep
van binnenuit komt en veel con
centratie vergt. Waarin alles draait
om de wonderbaarlijke, androgy
ne stem van Frateur, die tot zeldza
Vleeshal-directeur zet
opnieuw aan tot debat
over kunstklimaat.
door Rolf Bosboom
middelburg - Musea moeten zich
zelf opnieuw uitvinden en vooral
een 'plek voor ideeën' worden.
Die oproep doet Rutger Wolfson,
directeur van De Vleeshal, in zijn
essay Het museum als plek voor idee
ën, dat vanaf deze week verkrijg
baar is.
Wolfson (1969) heeft inmiddels
een naam opgebouwd als het gaat
om het aanzetten tot een funda
mentele discussie over het kunst
klimaat in Nederland. In 2003 was
hij verantwoordelijk voor het ge
ruchtmakende boek Kunst in crisis.
Twee jaar later nam hij het initia
tief voor Nieuwe symbolen voor Ne
derland.
De nieuwe uitgave is bedoeld als
inleiding op de Engelstalige bun
del This is theflow - The museum as
space for ideas, die begin volgend
jaar zal verschijnen. Omdat hij
hoopt dat het essay ook relevant is
voor het vaderlandse kunstdebat,
heeft Wolfson het alvast in het Ne
derlands gepubliceerd.
Met Kunst in crisis betoogde hij dat
de kunst moeite heeft zich staan
de te houden te midden van de
massacultuur. Musea hebben de
Musea moeten vooral reageren
op ontwikkelingen in de moder
ne samenleving, betoogt Rutger
Wolfson (directeur van De Vlees
hal) in zijn nieuwe boek.
me hoogten reikt, de ene keer ver
leidt en dan weer als door demo
nen bezeten uithaalt. Die bijzonde
re stem wordt voorbeeldig gedra
gen door vier rasmuzikanten, on
der wie bassist en medeoprichter
Nicolas Rombouts.
Heel intens was Trial, het 'verbor
gen' nummer van het jongste al
bum Moments of Dejection or
Despondency, waarin Rombouts'
alle denkbare emoties uit zijn bas
snaren toverde terwijl Frateur hal
verwege daadwerkelijk de indruk
wekte dat het vonnis werd voltrok
ken.
Zo waren er meer momenten van
kippenvel, van de kou maar veel
meer nog van de muziek, zoals in
de afsluitende Sandy Denny-cover
Who knows where the time goes.
Het applaus was in elk geval
warm.
Dez Mona heeft er sinds gisteren
in Nederland ongetwijfeld weer
een paar adepten bij, al zijn het er
nog steeds te weinig,
neiging daarvan afstand te houden
door uitsluitend 'hoge kunst' te to
nen. Daarmee veroordelen ze zich
zelf én de kunst tot een plek in de
marge.
In Het museum als plek voor ideeën
laat Wolfson zien hoe het wat
hem betreft wel zou moeten. Dat
illustreert hij aan de hand van di
verse exposities die hij de afgelo
pen jaren in De Vleeshal heeft ge
organiseerd. Musea, zo vindt hij,
moeten af van de neiging om alles
alleen maar in een kunsthistorisch
perspectief te plaatsen. Dat leidt
tot een 'tunnelvisie' en is vaak 'zo
naar binnen gericht dat het nog
maar weinigen interesseert'.
Musea zouden juist moeten reage
ren op wat er momenteel in de -
snel veranderende - samenleving
gebeurt, onder meer als het gaat
om technologische ontwikkelin
gen. Musea kunnen, ieder op hun
eigen manier, proberen die te dui
den, betekenis te geven en inzicht
te bieden. Het onderscheid tussen
hoge en lage cultuur is daarbij niet
meer van belang, net zo min als
de vraag of het gaat om een beel
dend kunstenaar of niet.
Door zichzelf opnieuw uit te vin
den, stellen musea de kunst in
staat hetzelfde te doen, aldus
Wolfson. „De ambities van de mu
sea zijn niet alleen bepalend voor
hun eigen toekomst - ook de toe
komst van de kunst is ervan afhan
kelijk."
Rutger Wolfson, 'Het museum als
plek voor ideeën. Uitgeverij Valiz,
88 pagina's, 9,90 euro.
Buchmesse streeft naar
Nederlandse 'beurs'
voor boekverfilmingen.
door Rolf Bosboom
VLissiNCEN - Film by the Sea en de
Frankfurter Buchmesse willen de
handen ineenslaan. Tijdens de ko
mende editie van het Vlissingse
filmfestival houden zij een bijeen
komst om te kijken of en hoe mo
gelijke boekverfilmingen kunnen
worden 'verhandeld'.
Tijdens de Buchmesse en tijdens
het filmfestival in Berlijn is het al
gebruikelijk dat filmproducenten
en uitgevers bijeenkomen om te
kijken welke boeken kunnen wor
den verfilmd. Deze 'beurzen' ne
men de laatste jaren een hoge
vlucht. Om die reden wil de Buch
messe iets soortgelijks in Neder
land opzetten. De Duitse boeken
beurs heeft Film by the Sea, dat
film en literatuur centraal stelt, be
naderd met het verzoek een derge
lijke beurs in Nederland te organi
seren.
Het festival houdt maandag 17 sep
tember een informele bijeenkomst
waarin wordt gekeken hoe een Ne
derlandse productiemarkt voor
boekverfilmingen kan worden op
gezet, bij voorkeur in Vlissingen.
Daarnaast wordt er gepraat over
de (rechts)positie van de auteur
als zijn boek wordt verfilmd. De
vraag daarbij is vooral welke vrij
heid de regisseur zich ten opzichte
van het origineel kan veroorloven.
The Diving Bell and the Butterfly is vanavond in Vlissingen te zien in het ka
der van 'Film by the Sea door het jaar'.
Namens de Buchmesse is project
manager Katharina Werdnik aan
wezig. Ook diverse vertegenwoor
digers van uitgeverijen en filmpro
ducenten hebben een inbreng,
evenals auteurs die goede (Stefan
Brijs met De Engelenmaker) en
minder goede ()an Brokken met
Jungle Rudy en Tommy Wieringa
met Joe Speedboot) ervaringen met
de verfilming van hun boek heb
ben. Voor deze middag hebben al
zo'n negentig belangstellenden
zich aangemeld, uit zowel de lite
raire als de filmhoek. De high tea,
zoals de bijeenkomst is gedoopt,
wordt geleid door Film by the
Sea-voorzitter Marjet van Zuijlen.
Het festival begint vrijdag 14 sep
tember en duurt tot en met 23 sep
tember. In het kader van 'Film by
the Sea door het jaar' draait van
avond in bioscoop Cine City The
Diving Bell and the Butterfly van re
gisseur lulian Schnabel (19.30 uur).
De film toont het waargebeurde
verhaal van de Franse Elle-hoofdre-
dacteur Jean-Dominique Bauby,
die volledig verlamd raakt. Hij
leert te communiceren door met
zijn oog te knipperen.
Bijzonder element vanavond is dat
het volledige festivalteam, inclusief
festivaldirecteur Leo Hannewijk,
zowel vooraf als na afloop de be
diening verzorgt in het Cine Café.
Zanger Gregory Frateur en bassist Nicolas Rombouts van de Vlaamse band Dez Mona.
foto Lex de Meester
