Film en literatui
10
Haal mijn
hersenen weg
Alle verloven
ingetrokken
Herkansing
voor Koltai
Kennistest voor
ware cinefielen
Het is een van de succesnummers
van het festival: de Preview Movie
Quiz. Deze wordt dit jaar voor de
derde keer gehouden en opnieuw ge
presenteerd door Jac. Goderie en
René Mioch.
Deze kennistest voor cinefielen is op
gezet als een soort Triviant. Er zijn
acht ronden, waarin vragen worden
gesteld, film- en muziekfragmenten
gedraaid en foto's getoond. Belang
stellenden kunnen individueel mee
doen of met een team van maximaal
vijf personen. Opgave is mogelijk
via de website van het festival
www.filmbythesea.nl
De quiz vindt plaats op zondag 16
september in de Delta Concerthal.
Aanvang: t9.30 uur.
Negen boekverfilmingen, negen
auteurs, negen cineasten, legio
keuzemogelijkheden, zes juryleden.
Zoveel hoofden, zoveel zinnen,
zoveel voorkeuren. Zoveel
discussie? Eén competitie om de
Film Literatuur Award. Eén
winnaar! De kandidaten
voorgesteld.
door Ali Pankow
Atonement van Joe Wright
opent maandag 17 september
het Film- Literatuurpro
gramma van Film by the Sea.
Uitgangspunt voor hem was
zich strikt aan het bronmateriaal, de ro
man van Ian McEwan te houden. Met ac
teurs als Keira Knigthly Pride Prejudice,
Pirates of the CaribbeanJames McAvon
en Vanessa Redgrave mogen de verwach
tingen hoog zijn.
De harde klappen waarmee de toetsen van
de oude Corona-typemachine de letters in
het papier slaan, wekken al wat huivering.
Wie Boetekleed heeft gelezen, weet wat er
komen gaat. Tenminste voor wat betreft
de essentie het verhaal: Briony, een 13-ja-
rig meisje, beschuldigt op basis van een le
vendige verbeelding en enkele misverstan
den Robbie, minnaar van haar zuster, van
een misdrijf Zij verandert daarmee op dra
matische wijze de levensloop van alle be
trokkenen.
Naar hóe het verhaal verteld wordt, zou
de lezer echter wel eens extra nieuwsgierig
kunnen zijn. Wat zou de cineast doen met
die opmerkelijke structuur van dit boek bij
voorbeeld? Het eerste deel van Boetekleed
bestaat uit korte, genummerde hoofdstuk
ken. Deel twee is een lang stuk gezien van
uit de beleving van Robbie en deel drie
wordt weer vanuit Briony's perspectief ge
presenteerd. De epiloog zet het hele ver
haal weer op zijn kop en zadelt de lezer op
met de vraag wat waarheid is en wat fictie.
Joe Wright creëert met de harde klappen
van de typemachine niet alleen direct een
beladen sfeer, maar ook een tijdsbeeld.
Het verhaal begint in de zomer van 1935.
Dit deel speelt zich afin en rond Huize Tal
lis in Surrey. De filmmaker lijkt haast te
hebben. Veel informatie en sfeertekening
die McEwan, soms in wel erg veel bijzin
nen en lange uitweidingen verpakt, blijft
in de film achterwege. Zo ook de fraaie mo-
Titel: Opium
Regisseur: Janos Szasz
Boek: dagboek Géza Csath
Beklemmende Hongaarse film over de aan
opium verslaafde dr. Brenner, die aan de
slag gaat in een psychiatrische kliniek waar
middeleeuwse behandelmethodes worden
gehanteerd. Een van de patiënten is Gizel-
la, die op manische wijze aan het schrijven
is geslagen. Haar schrijftalent maakt Bren
ner, die zelf een dagboek bijhoudt, afgun
stig. Geleidelijk raakt hij geobsedeerd door
haar. Zij heeft maar één wens, die ze regel
matig herhaalt. „Haal mijn hersenen weg.
Het kwaad vernietigt mij van binnen uit."
De situatie escaleert als Gizella wordt ver
boden nog langer te schrijven.
Opium maakt indruk door de intense wijze
waarop Kirsti Stubo Gizella speelt en door
de mensonterende situatie in de kliniek,
waar patiënten ten einde raad zelfs scheer
mesjes opeten.
James McAvoy speelt de rol van Robbie Turner in Atonement.
nologue intérieur van Emily Tallis, de moe
der, in de film vertolkt door Harriët Wal
ter in een ietwat karikaturaal rolletje. McE
wan biedt met dit boek meer dan een ver
haal over schuld en boetedoening. Hij
geeft ook een visie op het schrijverschap.
En misschien is op dit vlak ook geen ver-
Titel: Border post
Regisseur: Rajko Grlic
Boek: Nista nas ne smije iznenaditi (Niets
kan ons verrassen) van Ante Tomic.
De Kroatische regisseur Rajko Grlic en fes
tivaldirecteur Leo Hannewijk van Film by
the Sea zijn goede bekenden van elkaar,
maar dat was zeker niet de voornaamste re
den om Border post te selecteren voor de
competitie, want het is een amusante, om
niet te zeggen hilarische 'oorlogsfilm'. Al
leen al het gegeven is geestig: een comman
dant van een Joegoslavische grenspost
houdt de bezetting drie weken lang op oor
logssterkte - alle verloven zijn ingetrokken
- vanwege zogenaamde Albanese dreiging.
De werkelijke reden is dat hij niet wil dat
zijn vrouw ontdekt dat hij syfilis heeft op
gelopen bij een buitenechtelijke affaire.
Een onderhoudende film, die ondanks het
wat sentimentele einde, wel eens voor een
verrassing kan zorgen.
strengeling mogelijk tussen schrijven en
verbeelden. Tijdgebrek lijkt daarin even
eens een rol te spelen. Waar het boek de
waanzin van de aanhoudende, maar sub
tiel beschreven oorlogsellende doet erva
ren, biedt de film snelle en bombastische
beelden die eerder bewondering voor he-
Titel: Evening
Regisseur: Lajos Koltai
Boek: Evening (1999) van Susan Minot
Twee jaar geleden zou de Hongaarse regis
seur Lajos Koltai Film by the Sea bezoe
ken, maar hij reisde door naar huis toen
hij - naar eigen zeggen - op Schiphol nie
mand aantrof Destijds was zijn zware
maar vooral indrukwekkende film Fateless
in de competitie opgenomen. Dit jaar
wordt Koltai, vooral bekend als camera
man van Istvan Szabó, andermaal in Vlis-
singen verwacht en maakt hij opnieuw
kans op de Vlissingse prijs, met zijn twee
de film als regisseur: Evening. Deze keer
draait alles om de relatie tussen een moe
der en haar dochters. Wanneer Ann op
haar sterfbed ligt, wordt duidelijk dat ze ja
renlang een groot geheim verborgen heeft
gehouden. Evening wordt door vrouwelij
ke kijkers opvallend hoger gewaardeerd
dan door mannen.
